نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

نقشه برداری مغز (QEEG) چیست؟

نقشه برداری مغز (QEEG) چیست؟

نقشه برداری مغز چیست؟

نقشه برداری مغز یا Quantitative Electroencephalograpy) QEEG) به معنی الکتروانسفالوگرافی کمّی و یک علم میان رشته‌ای است که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و مشارکت رشته‌هایی چون علوم پزشکی، رایانه، روانشناسی، ریاضیات و دیگر حوزه‌های مرتبط، به مطالعه سیستم مغز و اعصاب می‌پردازد. این فرآیند شامل اندازه گیری، ثبت، تجزیه و تحلیل فعالیت های الکتریکی مغز می باشد. با این روش تراپیست می‌تواند به شناخت مطلوب از وضعیت روحی-روانی فرد دست یابد. چرا که در نقشه مغزی هر کدام از امواج مغزی می‌توانند، اطلاعاتی از وضعیت فرد در اختیار بگذارند.به طور مثال، برخی از امواج نشان دهنده میزان استرس و اضطراب بیش از حد می باشند و با رنگ مشخصی در نقشه‌های مغزی نشان داده می‌شوند. از این طریق هم بیمار و هم پزشک مربوطه هردو می‌توانند به میزان اضطراب آگاهی پیدا کنند.

نقشه برداری مغز چگونه انجام می شود؟

    1. QEEG، تجزیه و تحلیل جامعی از فرکانس ها و پهنای باندهای فرکانسی امواج مغزی افراد است که در EEG خام نشان داده شده اند.
    2. این اطلاعات خام به کمک نرم افزار های eProbe و NeuroGuide اندازه‌گیر‌ی و پردازش می‌شوند.
    3. اطلاعات بدست آمده از QEEG را می توان برای تهیه ی نقشه های مغزی توپوگرافیک و نمایش فعالیت های الکتریکی به شکل رنگ های رمز دار شبیه سازی شده به کار برد.

 

  • اگر اطلاعات توسط نرم افزار پایگاه داده های نرم شده پردازش شوند، در آن صورت رنگ های کد گذاری شده، مقادیر استاندارد را ارائه می دهند.

به عبارت دیگر تجزیه، تحلیل و اندازه‌گیری دقیق امواج مغزی و مقایسه ی نقشه ی به دست آمده با نقشه مغزی جمعیت نرمال ، تصویر دقیقی از نحوه عملکرد هر قسمت از مغز را تحت شرایط مختلف نشان می دهد که به ما می گویند، کدام مناطق مغز عملکرد صحیحی دارند و عملکرد کدام مناطق را می‌توان بهبود بخشید.

 

چرا از QEEG استفاده می کنیم؟

  • راهنمای تعیین موثرترین روش برای آموزش و تمرین مغز جهت بهبود حافظه، افزایش تمرکز، کاهش اضطراب و…
  • ارائه ی نقشه های توپوگرافیک مغز و سهولت در روند عملکرد نوروتراپیست ها
  • ارائه ی راهکار استراتژیک قبل از جراحی برای پزشکان
  • امکان گرفتن بازخورد بهنگام، از عملکرد کامل مغز (Real-Time feedback) 
  • امکان پیشبرد روش‌های آموزش و تمرین مغز مانند نوروفیدبک و تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال(rTMS)
  • ایجاد آگاهی از فرآیندهای فیزیولوژیکی
  • امکان ارزیابی الگوهای ناکارآمد
  • شناسایی الگوهای اختلال عملکردی که اغلب با اختلالات مختلف مغز، مانند مسائل یادگیری و رفتاری، اختلالات عاطفی، آسیب مغزی و بسیاری از موارد دیگر مطابقت دارند
  • روشی غیر تهاجمی و غیر دارویی


نقشه برداری مغز در چه مواردی کاربرد دارد؟

نقشه برداری مغز یا QEEG کاربرد های بسیاری دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:

تعیین نوع اختلال
علائم بسیاری از بیماری‌های مغز و اعصاب را نمی ‌توان به راحتی ازهم تفکیک کرد و نوع بیماری را تشخیص داد. نقشه مغزی جهت تعیین نوع آسیب مغزو اختلال مغزی موثر است. برای نمونه علائم بیش فعالی، اختلال نقص توجه و حواس‌پرتی در ظاهرشبیه هم هستند، اما درمان آنها کاملاً متفاوت است. ریتالین ممکن است برای بهبود علائم گروه اول کمک کننده باشد، ولی در گروه دوم سبب افزایش علائم می شود. پس تشخیص اشتباه نتیجه ی ناخوشایندی را به همراه دارد.
همچنین نقشه برداری مغز (QEEG) علاوه بر تشخیص نوع اختلال، به پزشک کمک می‌کند که بهترین روش درمانی را انتخاب نماید. نقشه مغزی در تشخیص بیماری‌ها و اختلالاتی مانند بیش فعالی یا اختلال نقص توجه (ADHD)، اختلالات طیف اوتیسم، افسردگی، اختلال دوقطبی، اختلال اضطراب پس از حادثه (PTSD)، اختلالات اضطرابی و ناتوانی‌ در یادگیری، در مراکز تحقیقاتی سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تعیین منطقه آسیب دیده مغزی
پزشکان می‌توانند به کمک QEEG و MRI، در بیماری هایی نظیر سکته ی مغزی، منطقه آسیب دیده را مشخص کنند. همچنین در بیماری هایی مثل افسردگی، اضطراب، بیش فعالی و… که اختلال در عملکرد مغز وجود دارد و ساختار مغز از لحاظ ظاهری مشکلی ندارد، تصویر برداری مغز کمک چندانی نمی کند و بهترین تکنیک استفاده از QEEG می باشد.

تعیین احتمال موثر بودن داروها
یکی از جالب‌ ترین کاربردهای QEEG کمک به درمانگر برای انتخاب روش درمان است. مثلاً در افراد مبتلا به افسردگی، گاهی مصرف دارو ممکن است موثر باشد و گاهی نتیجه ی معکوس دهد. امروزه پزشکان از طریق QEEG می‌توانند قبل از شروع درمان، میزان پاسخ‌دهی بیمار را به انواع روش ها مانند تحریک مغزی، نوروفیدبک و سایر، تخمین بزنند و مناسب ترین روش را انتخاب کنند. 

تعیین پیش آگهی بیماری
در اغلب موارد، با توجه به اطلاعات دریافتی از QEEG می‌توان از شدت و میزان پیشرفت بیماری در روز های آینده با خبر شد.
برای نمونه در افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، پزشک می‌تواند به کمک نقشه مغزی در همان روزهای اول، شدت بیماری فرد را تخمین بزند. در نتیجه، هنگامی که احتمال شدید بودن بیماری مطرح است، پزشک از درمان‌های ترکیبی و قوی‌تر استفاده خواهد کرد.کاربرد نقشه برداری مغز بسیار متنوع و گسترده است. در حال حاضر این تکنولوژی به حدی پیشرفت کرده است که با استفاده از هدست‌ها و دستگاه‌های نقشه برداری موبایلی نیز می‌توان به بررسی نقشه‌های مغزی افراد پرداخت. درواقع این میزان از پیشرفت را می‌توان به نوعی انقلاب بزرگ در تکنولوژی حوزه علوم شناختی وعلوم اعصاب دانست.
تا از طریق آن درمانگر بتواند به درمان و راهکار مناسبی برای درمان اشخاص مبتلا به وضعیت‌های نامطلوب ذهنی و مغزی بپردازد.

 

QEEG در چه مواردی تجویز می شود؟

در صورت تشخیص یک اختلال در مغز و یا ابهام در مورد وجود یا عدم وجود آن می‌توان از نقشه مغزی استفاده کرد. با مشاهده  تغییرات موجود در نقشه‌ مغز و مقایسه آن با حالت نرمال، وجود اختلال در فرد اثبات می شود.
بسیاری از اختلالات مغزی با تغییر امواج مغزی، در نواحی خاصی خودشان را نشان می‌دهند. با کمک نقشه مغزی می توان ارزیابی دقیقی از تاثیر اختلال بر روی مغز داشت. علاوه بر این، کاربرد نقشه برداری مغز در بررسی روند بهبود مراجعان نیز بسیار ارزشمند است. طی درمان از نقشه مغزی جهت بررسی و ارزیابی روند بهبودی استفاده می‌شود همچنین برای تشخیص تفاوت در وضعیت مغزی فرد، نقشه های مغزی، قبل و بعد از شروع درمان با هم مقایسه خواهند شد.

 

چه دستگاهی برای ثبت QEEG و نقشه برداری مغز مناسب است؟

سیستم الکتروانسفالوگرافی EEG/ QEEG/ ERP برند eWave

eWave یک سیستم ثبت الکتروانسفالوگرافی و سایر سیگنال های بیولوژیکی مانند EMG, ECG, EOG  یا در اصطلاح EXG است. این دستگاه، امکان ثبتی کم نویز و با کیفیت را فراهم می سازد و با بهره گیری از دانش روز دنیا، همواره جزء پیشرفته ترین سیستم های جهان بوده است.
از جمله ویژگی های برجسته ی این دستگاه که می توان به آن اشاره کرد:

  • دارای گواهینامه و استاندارد های IEC و ISO13485, ISO9001
  •  لایسنس نرم افزار NeuroGuide آمریکا و سازگاری با این نرم افزار جهت ثبت QEEG
  • قابلیت استفاده از نرم افزار قدرتمند eProbe با کاربری آسان
  • امکان انتقال داده های ثبت شده به سایر نرم افزارهای تحلیل سیگنال
  • دارای تاییدیه اداره کل تجهیزات پزشکی ایران

برای کسب اطلاعات بیشتراز محصول به سایت Www.sbimed.com  مراجعه نمایید.

 

تهیه و تنظیم: سارا پورصالحیان – کارشناس مهندسی پزشکی

منابع:

Www.Apexbraincenters.com

Www.mindmedia.com

Www.savingyourbrain.com

 

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

اختلال مغزی چیست؟

اختلال مغزی

اختلال مغزی بیماری‌ است که گاهی می تواند در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد و بدون تشخیص باقی بماند. این اختلالات حتی بر عملکرد شناختی، یادگیری و یا رفتارهای فرد نیز تاثیرگذار است. در نتیجه آشنایی با این اختلالات و علائم آن می تواند به تشخیص به موقع و جلوگیری از وخیم شدن اوضاع بیمار کمک کند.

برای آشنایی مختصر با نحوه علملکرد مغز و سلول‌های عصبی که مسئول نقل و انتقال پیام در مغز هستند. می توانید به مقاله نورون چیست؟ مراجعه کنید.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی میلیون‌ها نفر در جهان به اختلالات مغزی و عصبی مبتلا هستند، حدود ۲۴ میلیون نفر به آلزایمر و ۳۲۶ میلیون نفر به میگرن دچار هستند.

این در حالی است که ما در ایران نیز با وقوع روزانه ۳۰۰ سکته مغزی در کشور، وجود ۳۰۰ هزار بیمار مبتلا به آلزایمر، ابتلای دو نفر از هر هزار سالمند به بیماری پارکینسون، گسترش ابتلا به بیماری‌های مرتبط با مغز و افزایش آن در بین جوانانی که مواد محرک صنعتی مصرف می‌کنند مواجه هستیم.

از آنجایی که مغز کل سیستم بدن را کنترل می‌کند، وقتی که در آن مشکلی به وجود آید اغلب بر بسیاری از بخش‌های بدن تاثیر می‌گذارد. کنترل افکار، حافظه، گفتار، حرکات و… بر عهده مغز است.

روند زندگی ماشینی و شهرنشینی، پیامدهای ناگواری را نظیر تغییر سبک زندگی، تغذیه و افزایش استرس به همراه داشته است. این تغییرات، باعث آسیب به مغز و شیوع اختلالات مغزی از قبیل سکته‌های مغزی، آلزایمر، پارکینسون و… شده است.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: اختلالات اضطرابی

اختلال مغزی چیست؟

همانطور که گفتیم زمانی که مغز شما آسیب می بیند، می تواند بر روی بسیاری از فرآیندهای مختلف، از جمله حافظه، حس های مختلف و حتی شخصیت شما نیز تأثیر گذار باشد.

اصطلاح اختلال مغزی به هرگونه وضعیتی گفته می شود، که ناشی از به وجود آمدن مشکلی در رشد و توسعه مغز است. این مشکلات باعث ایجاد اختلال در عملکرد بخشی از مغز و منجر به علائم جسمی یا روانی می‌شود.

اختلالات عملکردی مغز بر احساس، توانایی یادگیری، خویشتن داری، حافظه و هرچه که در افراد توسعه می‌یابد، اثر می‌گذارد.

آسیب مغزی، سلول‌های مغز را تحت تاثیر قرار داده و کارایی طبیعی مغز را مختل می‌کند. آسیبی که به هر دلیل به مغز وارد می شود و بافت مغزی را تحت تاثیر قرار می دهد، به سلول‌های نورون‌ آسیب می زند.

این موضوع گاها باعث مرگ سلول‌های عصبی در آن ناحیه شده و یا به دلیلی ارتباط بین این سلول‌ها قطع می شود. در نتیجه ارتباط بین سلول‌های نورون در آن ناحیه قطع شده و اختلال در کار مغز به وجود می آید. این آسیب بر توانایی مربوط به همان ناحیه از مغز تأثیر می‌گذارد.

بسیاری از اختلالات عصبی در طول سال‌های ابتدایی رشد بروز پیدا می‌کنند و ممکن است در هنگام تولد تشخیص داده شوند. که این اختلالات معمولا دلیل وراثتی دارند. اما این مشکلات مغزی می تواند در ادامه زندگی نیز بر اثر عوامل مختلف بوجود آید.

عوامل مختلفی بر ‌‌ایجاد اختلال مغزی و مشکلات در کار مغز و اعصاب تاثیر گذار هستند. عواملی مانند عوامل ژنتیکی یا ارثی، اختلالات مغزی ایجاد شده در اثر بیماری‌های روانی، ضربه دیدن سر، تومور مغزی، سکته مغزی، تحلیل رفتن مغز، عفونت، تشنج، نقائص ساختاری، عوامل محیطی و… همگی می‌توانند بر نحوه‌ی کار مغز اثر گذاشته و فعالیت‌های روزانه‌ی سایر اعضای بدن را مختل کنند.

بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۶ تخمین زده که اختلالات عصبی و عواقب آن (پیامدهای مستقیم) بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و نابرابری‌های بهداشتی و تبعیض اجتماعی را به عنوان عوامل اصلی ناتوانی و رنج مرتبط می دانند.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: درمان عدم تمرکز با نوروفیدبک

انواع اختلال مغزی

برخی از شایع ترین اختلال مغزی عبارتند از:

  • کم توان ذهنی و یا فکری (ID)
  • ناتوانی رشدی (IDD)
  • اختلالات طیف اوتیسم
  • اختلالت موتوری
  • اختلال تیک
  • آسیب تروماتیک مغز
  • سندرم داون
  • اختلالات حافظه مانند آلزایمر
  • بیماری پارکینسون
  • سکته مغزی
  • اختلال اضطراب فراگیر یا GAD
  • فوبیا
  • اختلال وحشت زدگی
  • اختلال اضطراب اجتماعی
  • اختلال وسواس فکری عملی با OCD
  • اختلال اضطراب جدایی
  • اختلال استرسی پس از ضایعه روانی یا PTSD
  • اختلالات ارتباطی و گفتاری زبانی
  • اختلال بیش‌فعالی
  • اسکیزوفرنی
  • اختلالات ناشی از الکل و مواد مخدر

پیشنهاد می کنیم این مقاله را مطالعه کنید: تاثیر متافتامین در نوار مغزی