نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

درمان کودکان بیش فعال با کاردرمانی

درمان کودکان بیش فعال

درمان کودکان بیش فعال شیوه‌های متفاوتی دارد، که کاردرمانی نیز یکی از شیوه‌های متنوع آن است، که به عنوان مکمل در کنار دارو و سایر روش‌های درمانی به کار می‌رود.

ممکن است شما تا به امروز اسم این حوزه درمانی را نشنیده باشید، یا از نحوه درمان با این شیوه با خبر نباشید. در این مطلب به صورت مختصر شما را با درمان کودکان بیش فعال با روش کاردرمانی آشنا می‌کنیم.

در مطلب قبل درباره سایر روش‌های درمان بیش فعالی صحبت کردیم، که در مقاله درمان بیش فعالی می‌توانید آن را مطالعه کنید.

برای درمان مبتلایان به اختلال بیش فعالی، یک روش ثابت به عنوان بهترین روش درمانی وجود ندارد و درمانگر بسته به شرایط فرد دارو یا روش درمانی خاصی را برای او تجویز می‌کند.

بنابراین بهتر است والدین با انواع روش‌های درمان کودکان بیش فعال آشنا شوند، تا درمانی مناسب و بهترین شیوه درمانی را به کمک پزشک انتخاب کرده و برای درمان کودک اقدام کنند.

به طور کلی داروهای بیش فعالی مانند تیغ دو لبه هستند که ممکن است در مواردی تمرکز و فعالیت‌های کودک را بهبود دهند و گاهی باعث تشدید علائم شوند. در اثر بخشی داروهای بیش فعالی بر کودکان عواملی مانند مقدار و زمان تجویز دارو و نحوه مصرف آن موثر است.

زمانی که از مصرف داروهای محرک نتیجه خوبی گرفته نشود، یا فرد دچار عوارضی گردد و یا به عنوان درمان مکمل کنار دارو پزشک روش‌های درمانی دیگری را تجویز می‌کند.

کاردرمانی یکی از این روش‌هاست که در ادامه با این شیوه درمان کودکان بیش فعال آشنا می‌شوید.

کاردرمانی چیست؟

کاردرمانی یا آکیوپیشنال تراپی (occupational therapy) یا ارگوتراپی یکی از شاخه‌های توانبخشی است. این حوزه درمانی در رابطه با استفاده درمانی از کارها و فعالیت‌های روزمره زندگی، برای افراد مختلف با هدف آسان کردن مشارکت آن‌ها در نقش‌های زندگی و موقعیت‌های منزل، مدرسه، محیط کار و اجتماع است.

کاردرمانی یک رشته کل‌نگر بوده، که تمامی ابعاد روحی، روانی و جسمی یک بیماری و تاثیرات جانبی مختلفی که بر روی عملکرد فردی و اجتماعی بیمار می‌گذارد را در نظر می‌گیرد.

کاردرمانی استفاده از فعالیت‌های هدفمند و ارائه تکنیک‌های درمانی مناسب، به منظور ایجاد حداکثر استقلال، جلوگیری از ناتوانی و حفظ سلامتی فرد است.

از این فعالیت و تکنیک‌ها برای افرادی که در اثر آسیب یا بیماری دچار محدودیت اختلال عملکرد روانی، اجتماعی، رشدی یا اختلال استقلال برای انجام کارهای فردی (افرادی که دچار آسیب جسمی، ذهنی یا روانی هستند) استفاده می شود.

ارائه خدمات ویژه کاردرمانی شامل آموزش مهارت‌های زندگی روزمره، ایجاد و توسعه مهارت‌های درکی، حرکتی و عملکرد یکپارچگی حس، توسعهٔ مهارت‌های بازی و پیش حرفه‌ای و توانایی‌های اوقات فراغت، طراحی، ساختن یا به کار بردن وسایل کمکی و ارتزها و پروتزها و… می‌باشد. این خدمات به‌طور فردی، گروهی یا در سیستم‌های اجتماعی ارائه می‌گردد.

به صورت خلاصه می‌توان گفت، کاردرمانی فرد را از وابستگی خارج کرده و به سوی انجام فعالیت‌های مستقل روزانه سوق می‌دهد و به استقلال رساندن مراجع یکی از اهداف نهایی درمان است.

درمان کودکان بیش فعال با کاردرمانی

بیش فعالی می‌تواند بر روی هر بخش از زندگی کودک اثر منفی بگذارد. برای کودکان مبتلا به ADHD انجام برخی کارها سخت‌تر است. به عنوان مثال تمرکز در مدرسه، امتحان دادن، انجام دادن تکالیف، کنار آمدن با همسالان و یا حتی کارهای روزانه مثل لباس پوشیدن یا انجام تکالیف، می‌تواند برای آنها دشوارتر باشد.

کودکان بیش فعال دارای مشکلات وسیعی مانند شکست‌های تحصیلی و ترک تحصیل، اختلال رفتاری، روابط شکست خورده، مشکلات در محل کار و سوء مصرف مواد هستند. تشخیص و درمان مناسب از جمله دریافت خدمات کاردرمانی می‌تواند به صورت کمک بسیاری به آنها کند.

طبق نظر کارشناسان برای درمان افراد بیش فعال استفاده از روش‌های ترکیبی دارو درمانی، رفتار درمانی و کار درمانی تاثیر بسزایی دارد.

کودک مبتلا به بیش فعالی از توجه به جزئیات ناتوان است و در تمرکز هنگام فعالیت و بازی مشکل دارد. به نظر می‌رسد که در هنگام صحبت مستقیم با او، گوش نمی‌دهد و اغلب توانایی پیگیری دستورات یا تمام کردن کارها را ندارد. در بیشتر مواقع وسایل خود را گم می‌کند (وسایل مدرسه و اسباب بازی) و فراموشکار است.

کاردرمانی برای کودکی با این مشکلات شامل مواردی از جمله انواع بازی‌های هدفمند و سیستم‌های مبتنی بر پاداش و محرومیت است.

کار درمانگر با تمرکز بر نیازهای کودک مهارت‌هایی مانند: سازماندهی کردن، هماهنگی فیزیکی، کارآمدی در تکالیف روزمره را در کودکان بیش فعال تقویت می‌کنند.

هر چند دارو می‌تواند به کودکان بیش فعال کمک کند، در مدرسه همپای بچه‌های دیگر در تحصیل پیشرفت کرده و رفتارهای مشکل دار خود را کنترل کند، اما این درمان‌ها ممکن است همه مشکلات کودک را تحت پوشش قرار ندهد.

خوردن قرص به کودک کمک نمی‌کند که کیف خود را مرتب کرده، روتختی خود را صاف کند و یا اینکه دوش گرفتن را یاد بگیرد.

برای کمک به مهارت‌های روزانه و افزایش توجه و دیگر رفتارهای کودک ADHD شما می‌توانید، برای کودک خود از کار درمانگر کمک بگیرید.

کودک بیش فعال در جلسات کاردرمانی

در جلسه کاردرمانی، کار درمانگر روی نیازهای کودک تمرکز می‌کند و به نگرانی‌های شما گوش دهد. او در مرحله اول به ارزیابی کودک می‌پردازد. طی ارزیابی، درمانگر بررسی می‌کند که چطور بیش فعالی بر کودک شما اثر می‌گذارد.

همچنین ممکن است کار درمانگر کودک شما را از نظر مسئله‌ای به نام اختلال پردازش حسی بررسی کند. کودکان مبتلا به ADHD گاهی مشکلاتی بیش از همتاهای خود برای پردازش تصاویر، صداها، بوها و محرک‌های دیگر دارند.

طی جلسات درمانی کار درمانگر و کودک شما ممکن است:

  • بازی‌هایی مثل گرفتن توپ یا زدن توپ برای بهبود هماهنگی انجام دهند.
  • فعالیت‌هایی برای برطرف کردن عصبانیت و تهاجم انجام دهند.
  • راه‌های جدیدی برای انجام تکالیف روزانه مثل مسواک زدن، لباس پوشیدن یا غذا خوردن یاد بگیرند.
  • تکنیک‌هایی برای بهبود تمرکز امتحان کنند.
  • مهارت‌های دست نویسی را تمرین کنند.
  • به سراغ مهارت‌های اجتماعی بروند.
  • روی مدیریت زمان کار کنند.
  • سیستم‌های سازمانی برای کلاس و خانه ایجاد کنند.
نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

درمان بیش فعالی کودکان با روان درمانی

درمان بیش فعالی کودکان

درمان بیش فعالی کودکان روش‌های متنوعی دارد که روان درمانی یکی از این شیوه‌ها است، که به عنوان مکمل در کنار دارو و سایر روش‌های درمانی به کار می رود.

در مطلب قبل درباره انواع روش‌های درمان بیش فعالی صحبت کردیم، که در مقاله درمان بیش فعالی می‌توانید آن را مطالعه کنید. در این مطلب نیز به صورت مختصر شما را با درمان بیش فعالی کودکان به شیوه روان درمانی آشنا می کنیم.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: درمان وسواس با نوروفیدبک

عوارض اختلال بیش‌فعالی در صورت عدم درمان

کودکان بیش‌فعال زندگی را برای والدین سخت می‌کنند و احتمالاً خودشان نیز در دوران مدرسه دچار افت عملکرد تحصیلی و تربیتی خواهند شد.

معمولاً در محیط مهد و مدرسه با همسالان درگیری دارند و در آینده عزت نفس پایینی خواهند داشت و در برقراری ارتباط با بزرگسالان دچار مشکل می‌شوند.

در صورتیکه به درمان اختلال بیش فعالی کودک توجه لازم نشود، کودک با مشکلاتی همچون افت تحصیلی، کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس، احساس بی لیاقتی، سر خوردگی، ناامیدی و افسردگی مواجه می‌شود.

عدم درمان بیش فعالی در بزرگسالی با عوارضی مانند کسب حقوق پایین‌تر از میانگین جامعه، بروز تخلفات بیشتر و تصادفات مکرر رانندگی همراه است.

همچنین امکان ریسک ابتلا به اعتیاد یا سایر رفتارهای بزهکارانه در بزرگسالی این کودکان بیشتر می‌شود. همچنین در صورت عدم درمان، ممکن است با سایر اختلالات روان‌پزشکی مانند افسردگی،  اضطراب، لکنت زبان، اقدام  به اعمال مخربی مانند مخالفت و گستاخی با بزرگترها روبرو خواهیم شد.

درمان اختلال ترس با نوروفیدبک

همچنین این اختلال در بزرگسالی نیز باعث تاثیر منفی بر روابط زناشویی شخص می‌شود، از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

o      احساس خشم، ناامیدی و رفتار نامناسب عاطفی در روابط زناشویی

o      نداشتن حواس و تمرکز کافی

o      از دست دادن شریک زندگی

o      احساس ناامیدی و عصبانیت

o      بروز احساس ناخوشایند به دلیل توجه نکردن شریک زندگی

o      افزایش تحریک پذیری و سردرگمی

o      احساس ناامیدی و اعتماد به نفس برای لایق شریک زندگی بودن

o      شکست در شروع یک رابطه خوب

o      احساس اضطراب یا اشتیاق افراطی

o      علائم مانند فراموش‌کاری و مشکلات در رفتار در کنار شریک زندگی

با توجه به این موضوعات به موقع درمان نکردن اختلال بیش فعالی در سنین کودکی، می‌تواند دامنه این اختلال را به سنین بزرگسالی نیز کشانده و در روند زندگی بزرگسالان نیز اخلال ایجاد کند.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: انواع بیش فعالی

درمان بیش فعالی کودکان با روان درمانی

بسیاری از والدین کودکان مبتلا به بیش فعالی تصور می‌کنند آن‌ها اخلال‌گر و یا شرور هستند و به دلیل اینکه فکر می‌کنند رفتارهای آن‌ها غیراخلاقی است. به همین دلیل کودک را نزد یک روان درمانگران می‌برند.

البته که باید بدانید، درمان بیش فعالی کودکان با روان درمانی تاثیر فراوانی بر روی فرآیند درمان این کودکان دارد. روان درمانگران بر روی رفتارهای این کودکان کار می‌کنند و سعی می‌کنند با شرطی سازی‌های مختلف رفتار آن‌ها را تغییر دهند.

روان درمانی مکانیزمی شبیه به عمل نوروفیدبک دارد، با این تفاوت که سعی درمانگر بر این است که رفتارهای مختلف را مرحله به مرحله اصلاح کند.

معمولاً روان درمانگران با دادن تکالیف مختلف به کودک مبتلا به کمبود توجه-بیش فعالی در محیط‌های خارج از کلینیک، سعی می‌کنند تا الگوی رفتاری افراد را تغییر دهند و در نهایت آن‌ها را به افرادی بهنجار و طبیعی نزدیک کنند.

تقویت اعتماد به نفس برای آنهایی که بیماری بیش فعالی دارند هدف مهمی است. این بیماران تصور می‌کنند که بهتر از اینکه هستند نمی‌شوند و بیشتر از این نمی‌شود کاری انجام داد.

اگر آنها مرتب شکست بخورند و سرخورده شوند دیگر برایشان مسلم می‌شود که قادر به انجام کاری نیستند، این افراد از خود انتقاد می‌کنند و در مورد آینده منفی فکر می‌کنند و به این دلیل توانایی‌های خود را باور ندارند.

درمان بیش فعالی کودکان با روان درمانی بخش مهمی از فرآیند درمان بیش فعالی است. با روان درمانی شخص اعتماد به نفس پیدا می‌کند، خود را بهتر می‌بیند و احساس خوبی دارد و اقدامات اساسی در بهبود وضع زندگی خود انجام می‌دهد.

در این روش می‌توان بدون استفاده از داروها،  علائم و نشانه‌های بیش فعالی را کاهش داد. انواع مختلفی از روان‌درمانی برای اختلال بیش فعالی مورد آزمایش قرار گرفته است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که همه روان‌درمانی‌ها ممکن است برای درمان علائم ADHD اثربخش نباشند.

با این حال، افزودن درمان روانشناختی به برنامه‌ی درمانی ADHD می‌تواند به بیماران و خانواده‌ها کمک کند که با چالش‌های روزمره خود راحت‌تر مقابله کنند.

درمان بیش فعالی کودکان و نوجوانان با روان درمانی

والدین و معلمان می‌توانند از طریق ارائه دستورالعمل‌های لازم، نظیر تنظیم یک برنامه روزانه، چینش آیتم‌های روزمره، بکارگیری مشق شب و استفاده از جایزه و پاداش در زمانی که دستورالعمل‌ها دنبال می‌شوند، به سازماندهی کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD کمک کنند.

درمان بیش فعالی بزرگسالان با روان درمانی

یک تراپیست یا متخصص بهداشت روانی مجاز می‌تواند به بزرگسالان مبتلا به ADHD کمک کند که با تنظیم یک برنامه روزانه و تقسیم کارهای بزرگ به کارهای کوچک و قابل مدیریت، به زندگی خود سر و سامان دهند.

در درمان بیش فعالی کودکان با روان درمانی، درمان‌های زیر برای تغییر رفتار فرد متمرکز شده‌اند:

–        روان درمانگر به کودک کمک می‌کند تا بهتر یاد بگیرد. داشتن یک ساختار مشخص و یک روال روتین می‌تواند به بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی کمک کند.

–        روش‌هایی را می‌آموزد که رفتارهای خوب جای رفتارهای نادرست را بگیرد.

–        می‌تواند به فرد مبتلا به این اختلال کمک کند تا از روش‌های مناسب‌تری برای کنترل احساسات خود، استفاده کنند. از طرفی به بیماران در بالا بردن اعتماد به نفس او کمک می‌کند. در کنار همه‌ی این‌ها مشاوره می‌تواند به خانواده‌ها و اطرافیان کمک کند که کودک خود را بهتر درک کنند.

–        به کودکان در رفتارهای اجتماعی‌شان کمک خواهد کرد. برای مثال آن‌ها در نوبت ایستادن و یا تقسیم کردن را بهتر می‌آموزند.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

درمان بیش فعالی با دارو

درمان بیش فعالی با دارو

درمان بیش فعالی با دارو اولین و مطمئن‌ترین روش درمان این اختلال در کودکان و بزرگسالان است. در مطلب قبل درباره ۴ روش اصلی درمان بیش فعالی صحبت کردیم که در مقاله درمان بیش فعالی می توانید آن را مطالعه کنید.

بیش فعالی در صورتی که در کودکی درمان نشود تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند و منجر به مشکلات بسیار زیادی همچون افسردگی خواهد شد، که فرآیند درمان را سخت می‌کند. بسیاری از والدین از روش‌های صحیح برخورد با کودکان بیش فعال و یا انتخاب بهترین روش درمانی مستأصل می‌شوند.

کودکان می‌توانند با حمایت والدین و اقدامات به موقع آ‌ن‌ها تمرکز و توجه خود را افزایش دهند و همانند کودکان عادی زندگی کنند.

بیش فعالی یکی از انواع اختلالات رفتاری در کودکان است، که با به کارگیری همزمان چند روش درمانی قابل درمان است. درمان بیش فعالی با دارو اولین و مهم‌ترین گزینه درمان افراد بیش فعال است، که در کنار آن می‌توان از سایر روش‌ها به عنوان مکمل درمان استفاده کرد.

درمان بیش فعالی با دارو

از قدیم همیشه دارو درمانی برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه – بیش فعالی درمان ارجح بوده است. دارو درمانی به دلیل سرعت بالای پاسخگویی و همچنین نیاز کم به صرف وقت یکی از محبوب‌ترین روش‌هاست.

نتیجه اکثر مطالعات علمی این است که درمان بیش فعالی با دارو مهم‌ترین و موثرترین روش در این بین است. بر این اساس، از هر ۱۰ نفر، حدود ۸ نفر با استفاده از این روش درمان به مرز بهبودی رسیده‌اند.

از آنجایی که کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی، در سنین شکل‌گیری عزت نفس و اعتماد به نفس، قرار دارند، درمان بیش فعالی با دارو در این رابطه بسیار تاثیرگذار و مؤثر است.

معروف‌ترین و شایع‌ترین درمان موثر در این بین قرص متیل فنیدیت یا ریتالین است که مدت‌هاست در سراسر جهان درمان اصلی این اختلال است.

درمان بیش فعالی با دارو برای برگرداندن کودک به روال عادی و کاهش علائم این اختلال بسیار تاثیرگذار و مؤثر می‌باشد. گذشته از این، درمان دارویی بیش فعالی برای جلوگیری از افسردگی، ناامیدی، کاهش اعتماد به نفس و افت تحصیلی فرد، ضرورت و اهمیت پیدا می‌کند.

در دهه‌های اخیر تولید دارو برای درمان بیش فعالی به شدت افزایش پیدا کرده است. بین سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۱۱ بیش فعالی در کودکان به میزان حدود ۴۱٪ افزایش داشته و برآورد می‌شود از سال ۲۰۱۱، ۱۱٪ از کودکان بین ۴ تا ۱۷ سال، بیش‌فعال تشخیص داده شده‌اند. یعنی در مجموع ۶٫۴ میلیون نفر به بیش‌فعالی دچار شده‌اند.

انواع دارو برای درمان بیش فعالی

داروهایی که برای درمان بیش فعالی مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل داروهای محرک و غیر محرک است که به کاهش رفتارهای نامطلوب کودکان و زندگی روزانه آن‌ها کمک قابل توجهی می‌کند.

داروهایی که محرک نام دارند می‌توانند به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی کمک کرده و سطح توجه فرد را افزایش دهند. اما داروهای محرک ممکن است برای تمامی افراد مبتلا به این اختلال موثر نباشند، در این صورت از داروهای غیر محرک برای افراد بالای ۶ سال استفاده می‌شوند.

داروهای درمان بیش فعالی با افزایش و متعادل کردن پیام‌رسان‌های عصبی به بهبود علائم بیش‌فعالی کمک می‌کنند. پیام‌رسان‌های عصبی موادی شیمیایی هستند که سیگنال‌هایی را میان نورون‌های مغز و بدن منتقل می‌کنند. داروهای گوناگونی برای درمان بیش فعالی وجود دارد، از جمله:

داروهای محرک مانند آمفتامین یا آدرال (Adderall) که به فرد کمک می‌کنند تمرکز بیشتری داشته باشد و عواملی را که موجب پرت شدن حواس او می‌شوند، نادیده بگیرد.

داروهای غیر محرک مانند اتوموکستین یا Strattera یا بوپروپیون یا Wellbutrin در صورتی می‌توان از این داروها استفاده کرد که عوارض جانبی داروهای محرک به اندازه‌ای زیاد باشد و کنترل شدنی نباشد یا مشکلات پزشکی دیگری وجود داشته باشد که مانع از استفاده‌ی فرد از داروهای محرک شود.

داروهای محرک مانند منیل فنیدات و ریتالین که در ۸۰ درصد موارد طبق گزارشات، در کوتاه مدت تاثیر زیادی بر روی علایم این اختلال داشته است. داروهای غیر محرک نظیر اتوموکستین که گاهاً به عنوان داروی جایگزین یا در کنار داروهای محرک پیشنهاد می‌شود.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید عوارض نوروفیدبک

لیست داروهای محرک و غیر محرک

همانطور که گفتیم برای درمان بیش فعالی دو دسته اصلی دارو وجود دارد. این داروها به طور کلی به دو نوع محرک و غیر محرک تقسیم می‌شود. که در ادامه لیستی از این داروها را می بینید.

داروهای محرک:

که به فرد کمک می‌کنند تمرکز بیشتری داشته باشد و عواملی را که باعث پرت شدن حواس او می‌شوند، نادیده بگیرد. داروهای محرک مانند:

  • آدرال و آدرال ایکس آر
  • کنسترا
  • دکسدرین (Dexedrine)
  • فوکالی و فوکالین ایکس آر (Focalin)
  • Metadate CD and Metadate ER
  • متیلین و متیلین ای آر
  • ریتالین، ریتالین اس آر و ریتالین ال ای
  • ویوانسه
  • کوییلیوانت ایکس آر

داروهای غیر محرک:

در صورتی می‌توان از این داروها استفاده کرد که عوارض جانبی داروهای محرک به اندازه‌ای زیاد باشد که کنترل شدنی نباشد. یا مشکلات پزشکی دیگری وجود داشته باشد، که مانع از استفاده‌ی فرد از داروهای محرک شود. داروهای غیر محرک مانند:

  • استراترا
  • اینتونیو
  • کاپ وای

درمان بیش فعالی با دارو و نحوه مصرف داروها

باید این نکته را مدنظر داشته باشید که کلاً داروها (مخصوصاً بیش فعالی و عدم تمرکز)  تیغ دو لبه است،  هم می‌تواند باعث بهبود تمرکز و فعالیت کودک شود و هم می‌تواند از طرف دیگر تشدید کننده آن باشد و اثرات منفی بر روی کودک داشته باشد.

همه این موارد بستگی به میزان بیش فعالی در کودک، مقدار و زمان تجویز دارو دارد. دلیل، مقدار، ساعت و نوع مصرف داروها تعیین کننده اثربخشی آنها هستند.

یکی از نکات مهم و حائز اهمیت در این شیوه درمان، تنظیم درست دوز مصرفی داروها می‌باشد. بر این اساس، چنانچه در ابتدا دوز داروها مقدار کمی تجویز شده و به تدریج دوز مصرف افزایش پیدا کند، با عوارض بسیار کمتری همراه می‌باشد.

درمان دارویی این کودکان همان طور که گفته شد بهتر است در سنین کودکی و حدود پیش‌دبستانی آغاز شود و در صورت درمان مداوم حدود نیمی از این کودکان در نوجوانی قادرند بدون درمان دارویی عملکرد طبیعی و مطلوبی داشته باشند.

اما نیم دیگر نیازمند درمان ادامه دار با دارو هستند. همان گونه که یک مبتلا به بیماری پرفشاری خون نیز نیازمند درمان مداوم با داروی ضد فشار خون است.

درمان بیش فعالی با دارو و عوارض جانبی داروها

درمان بیش فعالی با دارو معمولاً ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. از آنجایی که غالباً افراد از لحاظ فیزیولوژیکی و فیزیک بدنی با یکدیگر از تفاوت‌هایی برخوردار می‌باشند، عوارض داروها نیز تاثیرات متفاوتی بر آنها می گذارد. این داروها می‌توانند عوارض جانبی زیر را نیز ایجاد کنند:

  • مشکلات خواب
  • نوسانات خلقی
  • بی اشتهایی
  • مشکلات قلبی
  • فکر کردن یا اقدام به خودکشی.
نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

درمان بیش فعالی

درمان بیش فعالی

همانطور که در سری مقالات قبل گفتیم درمان بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان بسیار ضروری است، چرا که عوارض جبران ناپذیری مانند افت تحصیلی، مشکلات شغلی و اجتماعی، رفتارهای پر خطر، اعتیاد، از بین رفتن اعتماد به نفس و… را در صورت درمان نشدن این اختلال در پی خواهد داشت.

در سری مقالات قبل درباره‌ی اختلال بیش فعالی، انواع و علت آن و همچنین علائم، روش تشخیص و تست بیش فعالی کودکان صحبت کردیم، همچنین به بررسی بیش‌فعالی بزرگسالان، علائم و عوارض آن پرداختیم که می‌توانید در سری مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید.

  • بیش فعالی چیست؟
  • علت بیش فعالی
  • انواع بیش فعالی
  • تشخیص بیش فعالی
  • علائم بیش فعالی
  • تست بیش فعالی کودکان
  • بیش فعالی بزرگسالان

ممکن است بسیاری از والدین تصور کنند، بیش فعالی بیماری چندان مهمی نیست و خود به خود با بزرگ شدن کودک بیماری رفع شده و یا در دوران کودکی مشکل خاصی برای کودک ایجاد نمی‌کند.

در حالی که این طور نیست و در صورت عدم معالجه و بی توجهی به کودک بیش فعال، در دوران مدرسه بیش فعالی برای کودک مشکل ساز می‌شود، چرا که کودک مهم‌تر از همه در تمرکز و توجه مشکل دارد. در نتیجه تمرکز کافی برای گوش دادن به درس نداشته و مدام توی فکر و خیال است و برای بیرون رفتن مدام اجازه می‌خواهد. در یادگیری و انجام تکالیف دچار ضعف‌های جدی خواهد شد.

او نمی‌تواند مدت طولانی آرام روی صندلی بنشیند و معمولاً پر حرف است و مدام سر کلاس با بقیه حرف می‌زند. به همین دلیل از لحاظ تحصیلی معمولاً بسیار افت می‌کند و با مشکل مواجه می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که کودک سر خورده شده و دچار عدم اعتماد به نفس شود.

همچنین ممکن است در دوره نوجوانی و جوانی، رفتارهای ضد اجتماعی و حتی بزهکارانه و اعتیاد از آنان دیده شود. علاوه بر این‌ها افراد بیش فعال معمولاً در بزرگسالی در تحصیل، حوزه کاری، اجتماعی و شخصی دچار مشکلات جدی شده و احتمال اینکه این افراد در آینده مبتلا به افسردگی شدید شوند زیاد است.

درست است که کنار آمدن با کودکان بیش فعال کار ساده‌ای نیست، اما والدین باید بدانند که این کودکان ذاتاً بد نیستند اما بدون مصرف دارو و رفتار درمانی نمی‌توانند رفتارهای خود را کنترل کنند. والدین باید از تنبیه بدنی کودک خود جدا خودداری کنند و با او با محبت رفتار کنند.

تشخیص اشتباه بیش فعالی یا عدم تمرکز می‌تواند مسیر زندگی یک کودک را کاملاً تغییر دهد. برای تشخیص بیش فعالی در کودکان، والدین باید رفتار کودک را به مدت ۶ ماه با دقت مورد بررسی قرار دهند و در صورتی که نشانه و علائم بیش فعالی را در مدتی طولانی در کودک خود مشاهده کردند، با یک متخصص برای تشخیص قطعی و درمان مشورت کنند.

درمان بیش فعالی

برای درمان بیش فعالی حقیقتاً بهترین روش درمان و داروی مشخصی وجود ندارد و هرکدام از شیوه‌ها بایستی بر اساس فرد مورد نظر تجویز شود. همچنین باید گفت درمان سریعی نیز برای ADHD وجود ندارد، اما علائم آن قابل شناسایی و کنترل هستند.

۴ محور اصلی درمان کودکان بیش فعال ترکیبی از دارودرمانی، رفتاردرمانی، کاردرمانی و آموزش والدین و معلم است. همچنین سن طلایی درمان این کودکان تا ۱۲ سالگی است.

هر چند که روش‌های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد، اما درمان دارویی برای این اختلال مهم‌ترین و موثرترین روش در این بین است. معروف‌ترین و شایع‌ترین درمان موثر در این بین قرص متیل فنیدیت یا ریتالین است که مدت‌هاست در سراسر جهان درمان اصلی این اختلال است.

درمان دارویی این کودکان بهتر است از سنین کودکی و حدود پیش‌دبستانی شروع شود و در صورت درمان مداوم حدود نیمی از این کودکان در نوجوانی می توانند بدون درمان دارویی عملکرد طبیعی و مطلوبی داشته باشند، اما نیم دیگر نیازمند درمان ادامه دار با دارو هستند.

رژیم غذایی مناسب نیز تاثیر بسزایی در کاهش علائم این کودکان دارد، به طوری ‌که مشاهده شده اگر کودکان بیش‌فعال مواد غذایی سرشار از امگا ۳، آهن و املاح معدنی را بیشتر دریافت کنند، تا ۴۰ درصد علائم بیماری آن‌ها کاهش پیدا می‌کند همچنین این کودکان باید از مصرف فست‌فودها، نوشابه‌ها و مواد غذایی حاوی مواد نگه‌دارنده نیز خودداری کنند.

کودکان بیش فعال باید از زیاده روی در مصرف شکر و غذاهای حاوی آن مانند کیک، شیرینی، شکلات، بیسکویت و نوشابه‌های شیرین که تحریک کننده هستند خودداری کنند.

دارودرمانی در بیش فعالی

داروهای درمان بیش فعالی شامل تجویز داروهای محرک و غیر محرک است، که به کاهش رفتارهای تخریب گرا نه و نامناسب کودکان و بهبود زندگی روزانه آن‌ها کمک قابل توجهی می‌کند.

این داروها با افزایش و متعادل کردن پیام‌رسان‌های عصبی به بهبود علائم بیش‌فعالی کمک می‌کنند. پیام‌رسان‌های عصبی موادی شیمیایی هستند که سیگنال‌هایی را میان نورون‌های مغز و بدن منتقل می‌کنند.

داروهایی که محرک هستند می‌توانند به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی کمک کرده و سطح توجه فرد را افزایش دهند.

اما داروهای محرک ممکن است برای تمامی افراد مبتلا به این اختلال موثر نباشند، در این صورت داروهای غیر محرک برای افراد بالای ۶ سال تجویز می‌شوند.

بعضی از داروها خیلی سریع اثر می‌کنند ولی اثرشان در طول شب از بین می‌رود. داروهایی با اثر گذاری آهسته نیز وجود دارد که فقط کافی است، یک بار در روز استفاده شوند. عوارض جانبی این دسته از داروها شامل کاهش وزن و گاهی روان پریشی است.

اما در عین حال باید به این نکته توجه داشت که کودکان به صورت متفاوت به داروهای مختلف جواب خواهند داد. در واقع انتخاب بهترین داروی بیش فعالی، با توجه به وضعیت شخص و هم چنین بروز عوارض جانبی هر دارو است.

میزان مصرف دارو و طریقه استفاده از آن‌ها باید حتماً توسط پزشک متخصص تعیین شود. برخی از داروها باید هر روز مصرف شوند. اما برخی دیگر باید تنها در محیط مدرسه یا محل کار استفاده شوند.

داروهای محرک مانند منیل فنیدات و ریتالین  در ۸۰ درصد موارد طبق گزارشات معلم‌ها و والدین، در کوتاه مدت تاثیر زیادی بر روی علایم این اختلال داشته است.

آکادمی طب اطفال آمریکا، با سونیا موافق هست. آن‌ها اغلب رفتار درمانی را برای سنین زیر ۶ سال توصیه می‌کنند.

انواع داروهای بیش فعالی به دو دسته محرک و غیر محرک تقسیم می‌شود:

داروهای محرک:

  • آدرال و آدرال ایکس آر
  • کنسترا
  • دکسدرین (Dexedrine)
  • فوکالی و فوکالین ایکس آر (Focalin)
  • Metadate CD and Metadate ER
  • متیلین و متیلین ای آر
  • ریتالین، ریتالین اس آر و ریتالین ال ای
  • ویوانسه
  • کوییلیوانت ایکس آر

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید درمان اوتیسم با ۴ شیوه مهم و تاثیر گذار

داروهای غیر محرک:

    • استراترا
    • اینتونیو
    • کاپ وای

درمان بیش فعالی با روان درمانی

در درمان بیش فعالی علاوه بر دارو درمانی، درمان‌های دیگری نیز وجود دارد که به کاهش نشانه‌های بیش فعالی کمک می‌کند.

معمولاً والدین سعی می‌کنند تنها یکی از این روش‌ها را امتحان کنند و اکثراً دارو درمانی را به تنهایی انتخاب می‌کنند، چرا که این روش ارزان‌تر و سریع‌تر است.

اما مشکل دارو درمانی در این است که فرد پس از قطع مصرف، دوباره علائم بیماری را نشان خواهد داد. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود تا در صورت دارو درمانی از درمان مکمل هم استفاده شود.

تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که دارو درمانی را به عنوان روش تنها انتخاب می‌کنند بعد از دو هفته، دیگر علائم بیماری را نشان نمی‌دهند و در درمان‌های دیگر بعد از یک ماه علائم به صورت تدریجی محو می‌شود.

اما بازگشت علائم بیماری در دارو درمانی بسیار بالاتر از دو روش نوروفیدبک و روان درمانی است.

در روش روان درمانی، روان درمانگران بر روی رفتارهای این کودکان کار می‌کنند و سعی می‌کنند با شرطی سازی‌های مختلف رفتار آن‌ها را تغییر دهند.

این شیوه تقریباً مکانیزمی شبیه به عمل نوروفیدبک دارد، با این تفاوت که سعی درمانگر بر این است که رفتارهای مختلف را مرحله به مرحله اصلاح کند.

معمولاً روان درمانگران با دادن تکالیف مختلف به افراد مبتلا به کمبود توجه-بیش فعالی در محیط‌های خارج از کلینیک، سعی می‌کنند تا الگوی رفتاری افراد را تغییر دهند و در نهایت آن‌ها را به افرادی بهنجار و طبیعی نزدیک کنند.

درمان بیش فعالی با رفتار درمانی

تحقیقات نشان داده که درمان‌های رفتاری بخش مهمی از درمان برای کودکان بیش فعال است. رفتار درمانی نه تنها توانایی کودکان را برای کنترل توجه و تمرکز در مدرسه افزایش می‌دهد، بلکه روابط آن‌ها را با خانواده و دوستانشان بسیار تحت تاثیر قرار خواهد داد. هدف از این درمان‌ها قوی‌تر کردن رفتارهای مثبت و از بین بردن رفتارهای نامطلوب است. درمان رفتاری شامل تمرینات رفتاری برای خانواده، خود کودک و حتی معلمان در مدرسه می‌باشد. درمانگر رفتاری – شناختی به فرد برای موارد زیر کمک می‌کند:

o      تنظیم برنامه‌های تغییر رفتاری در مدرسه، کار، و خانه
o      تعیین اهداف مشخص برای رفتار و موفقیت
o      به خانواده‌ها و آموزگاران کمک کنید تا جایزه‌ها و نتایج خود را حفظ کنند.

رفتاردرمانی نسبت به درمان دارویی برای کودکان ۲ تا ۵ ساله دارای اختلال بیش‌فعالی ارجحیت دارد. به گفته محققان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، رفتاردرمانی به بهبود علائم اختلال بیش فعالی در کودکان کمک می‌کند و می‌تواند به اندازه دارو موثر بوده و در عین حال عوارض جانبی هم نداشته باشد.

داروهای نظیر ریتالین برای برخی کودکان مناسب هستند، اما رفتاردرمانی دارای عوارض جانبی داروهای مرتبط با بیش فعالی نظیر دل درد، بداخلاقی، از بین رفتن اشتها و مشکلات خواب نیست.

درمان بیش فعالی با کاردرمانی

کودک مبتلا به بیش فعالی از توجه به جزئیات ناتوان است و در تمرکز هنگام فعالیت و بازی مشکل دارد. همچنین هنگام صحبت مستقیم با او، به نظر می‌رسد که گوش نمی‌دهد و اغلب قادر به پیگیری دستورات یا اتمام کارها نیست و اغلب وسایل خود را گم می‌کند (وسایل مدرسه و اسباب بازی) و فراموشکار است. کاردرمانی برای کودکی با این مشکلات شامل مواردی از جمله انواع بازی‌های هدفمند و سیستم‌های مبتنی بر پاداش و محرومیت است.

کار درمانگر با تمرکز بر نیازهای کودک مهارت‌هایی مانند: سازماندهی کردن، هماهنگی فیزیکی، کارآمدی در تکالیف روزمره را در کودکان بیش فعال تقویت می‌کنند.

درمان بیش فعالی با نوروفیدبک

امروزه بیش از هر زمان دیگری، برای درمان کودکان بیش فعال و کم توجه از نوروفیدبک استفاده می‌شود. بیش از ۷۵ درصد کودکان مبتلا به بیش فعالی و کم توجهی به وسیله نورو فیدبک بهبودی می یابند.

باید به خاطر داشت که نوروفیدبک در واقع نوعی یادگیری است، و مغز یاد می‌گیرد که چطور به تنظیم خود پرداخته و نقائص عملکرد خود را برطرف کند. در نورو فیدبک به مغز آموزش خود تنظیمی داده می‌شود، لذا هیچ گونه عوارض و خطری به دنبال ندارد.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

بیش فعالی در بزرگسالان

بیش فعالی در بزرگسالان

به احتمال زیاد شما هم مانند اکثر مردم تصور می‌کنید که بیش‌فعالی یک اختلال مربوط به کودکان است. اما این طور نیست، اختلال بیش فعالی در بزرگسالان هم ممکن است همچنان باقی بماند و تبدیل به بیش فعالی بزرگسالان شود. نکته مهم اما در اینجا این است که علائم و عوارض بیش فعالی در بزرگسالی تفاوت پیدا کرده و می‌تواند عواقب بد و مختل کننده‌ای در زندگی فرد داشته باشد.

در سری مقالات قبل درباره‌ی اختلال بیش فعالی، انواع و علت آن و همچنین علائم، روش تشخیص و تست بیش فعالی کودکان صحبت کردیم، که می‌توانید در مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید. در این مقاله به بیش‌فعالی بزرگسالان و علائم و عوارض آن می‌پردازیم.

  • بیش فعالی چیست؟
  • علت بیش فعالی
  • انواع بیش فعالی
  • تشخیص بیش فعالی
  • علائم بیش فعالی
  • تست بیش فعالی کودکان

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه بفرمایید: کاردرمانی چیست؟

اختلال بیش فعالی در بزرگسالی در افرادی بروز می‌کند، که در کودکی نیز دچار بیماری بیش فعالی بوده‌اند. در حقیقت می‌توان گفت شخص در دوران کودکی دچار بیش فعالی می‌شود و در برخی از موارد این بیماری به بزرگسالی کشیده شده و تبدیل به بیش فعالی بزرگسالان می‌شود.

معمولاً نزدیک ۶۰ درصد از اشخاصی که در کودکی با این اختلال مواجه بوده‌اند، در بزرگسالی نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کند.

کودکانی که به درستی در سنین رشدشان درمان نشوند، به احتمال زیاد در سنین بزرگسالی نیز از این مشکل رنج خواهند برد.

همچنین ممکن است در برخی از افراد، این اختلال در کودکی آنها تشخیص داده نشود و آنها تحت درمان قرار نگیرند. در نتیجه بعدها با گذشت زمان، در سنین بزرگسالی بیش فعالی در آنها تشخیص داده شده و تبدیل به اختلال بیش فعالی بزرگسالان می‌شود.

بیش فعالی در بزرگسالی چیست؟
اختلال بیش فعالی در بزرگسالی یا ADHD بزرگسالان در واقع همان شرایط نورولوژیک اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی است، که در بعضی از بزرگسالانی که در دوران کودکی علائم و نشانه‌های این اختلال را داشتند، همچنان وجود دارد.

این بیماری یک اختلال سلامت روانی است، که می‌تواند به میزان بیش از حد معمول رفتارهای پرخاشگرانه و تحرک را در فرد ایجاد کرده و ترکیبی از مشکلات پایدار و مداوم از دشواری در توجه کردن، بیش فعال بودن و رفتارهای تکانه‌ای را ایجاد می‌کند.

در واقع به این معنی است، که فرد مبتلا به این اختلال نمی‌تواند هیجان‌ها، تکانش‌ها، افکار و عوامل شناختی به ویژه تمرکز و توجه خود را تنظیم کند و دائماً در معرض حواس‌پرتی، فراموشی و هیجانات قرار دارد.

بیش‌فعالی و نقص تمرکز، باعث ایجاد اختلال در سیستم‌های تنظیمی، شناختی، هیجانی، کنترلی و آرامش فرد و همچنین عدم کنترل رفتارهای غیر منطقی می‌شود.

بیش‌فعالی در بزرگسالان می‌تواند به روابط ناپایدار، عملکرد ضعیف در محل کار، عزت نفس پایین و دیگر مشکلات منجر شود. این اختلال به صورت سه زیرگروه، کم‌توجهی، بیش فعالی-تکانشی و نیز نوع ترکیبی آن شناخته می‌شود.

بیش فعالی در بزرگسالی باعث مشکلاتی در زندگی فرد شده که عملکرد او را در حوزه‌های مهمی که برای یک زندگی خوب و لذت بخش لازم است، تحت تأثیر قرار می‌دهد. این حوزه‌ها عبارتند از:

– عملکرد شغلی و کاری
– عملکرد تحصیلی
– عملکرد در روابط صمیمی (روابط با فامیل و دوستان، ازدواج)

علائم بیش فعالی، درجه و شدت‌های مختلفی دارد و علائم این اختلال در بزرگسالان با علائم بیش فعالی در کودکان متفاوت است. احتمال دارد با بزرگ شدن کودک علائم بیش فعالی کم شود، اما رفتارهای تکانشی، مشکل تمرکز و ریسک پذیری ممکن است ادامه داشته باشد و یا بدتر شود.

زمانی می‌توان گفت فردی به  ADHDبزرگسالی مبتلاست، که بر اثر بیش فعالی ارتباطش با سایر افراد یا وضعیت شغلی یا تحصیلی‌اش دچار مشکل شود. این اختلال تأثیر عمده‌ای بر روی تحصیل، کار و روابط اجتماعی فرد می گذارد. همچنین افسردگی، اضطراب، اعتماد به نفس پایین و سوءمصرف مواد در بزرگسالان مبتلا به  ADHDشایع است.

درمان بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی ADHD شبیه به درمان ADHD در دوران کودکی است. هرچند برخی از داروهایی که برای کودکان تایید شده است، برای استفاده افراد بالغ مورد تایید نیست.

درمان اختلال بیش فعالی در بزرگسالی شامل داروها، مشاوره روان‌شناختی (روان‌درمانی) و درمان هر نوع بیماری روانی است، که همراه با (ADHD) اتفاق می‌افتد.

تحقیقات نشان می‌دهد، اختلال بیش فعالی در بزرگسالان تقریباً به طور مساوی بین زنان و مردان وجود دارد.

همچنین تشخیص اختلال بیش فعالی ADHD در بزرگسالان دشوارتر است، زیرا علائم آن شبیه به بعضی از اختلالات دیگر مانند اضطراب یا افسردگی است. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به این بیماری، دارای حداقل یکی از اختلالات سلامت روانی مانند افسردگی و اضطراب نیز هستند.

علائم بیش فعالی بزرگسالان
می‌توان گفت اصلی‌ترین نشانه اختلال بیش فعالی در بزرگسالی بی توجهی و بی دقتی است. افراد مبتلا به این اختلال در گوش دادن به یک سخنرانی، تمام کردن وظایف یا پیگیری مسائل شخصی خود به مشکل بر می‌خورند.

از طرفی به دلیل بی دقتی، مدام مرتکب اشتباه می‌شوند. افراد مبتلا به  ADHD دوست ندارند فعالیت‌هایی انجام دهند، که نیاز به دقت و صرف وقت طولانی دارد.
زمانی که فرد بیش فعال چندین وظیفه و کار را در آن واحد انجام می‌دهد، اما نمی‌تواند آنها را به سرانجام برساند در طول روز احساس اضطراب زیادی می‌کند.

ویژگی‌های اصلی بیش فعالی در بزرگسالان، شامل مشکلات توجه، تحریک ‌پذیری و بی‌حسی است. بیش فعالی می‌تواند به شیوه‌های مختلف بروز کند و اساساً خود را به صورت مشکلات و علائمی مانند موارد زیر نشان می‌دهند:

o      تکانشی بودن
o      تحریک پذیری
o      بی دقتی
o      بی نظمی و مشکلات در اولویت‌بندی
o      مشکل در تمرکز بر روی یک کار
o      مشکل در تمرکز کردن هنگام مطالعه
o      مشکل در چند وظیفه‌ای
o      فعالیت بیش از حد یا بی حوصلگی
o      تحمل پایین در برابر ناامیدی‌
o      نوسانات خلقی مکرر
o      گرم بودن بیش از حد
o      مقابله با مشکل استرس
o      عدم توانایی در دنبال کردن دستورالعمل‌ها
o      مشکل در به خاطر سپردن چیزها
o      مشکل در مدیریت زمان
o      ناتوانی در غیرفعال بودن
o      ضعف در سازماندهی وظایف و برنامه‌ریزی
o      به موقع انجام ندادن کارها
o      به تعویق انداختن کارها

این افراد هیچ گاه در یک جا بند نمی‌شوند. زیاد حرف می زنند، به سختی سکوت می‌کنند و مدام صحبت دیگران را قطع می کنند.

بسیار بدون تحمل و ناشکیبا هستند. آنها زمانی که در صف (صف بانک یا سرویس عمومی) می‌ایستند، نمی‌توانند منتظر بمانند تا نوبت شان برسد.

وسایل کوچک مورد نیازشان مثل کلید، سوئیچ، خودکار، کیف و… را گم کند و نمی‌داند آنها را کجا گذاشته‌اند و مرتب دنبال وسایل می گردند.

نمی‌تواند مکالمات (سخنرانی، صحبت طرف مقابل، برنامه تلویزیون) را گوش دهد و در این زمان‌ها حواسش متوجه موضوع دیگری است.

دانشجویان در توجه و تمرکز هنگام مطالعه و انجام امور روزمره مشکل دارند، زمانی که مشغول خواندن هستند به رویا فرو می روند، مدتی می گذرد و آنها هنوز در همان صفحه اول هستند.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید کاردرمانی اوتیسم

توانایی‌های ورزشی ضعیف‌تر و دست خط بد دارند. آنها معمولاً بیشتر سرپا هستند تا نشسته و هنگامی که مجبور به نشستن هستند احساس بی قراری می‌کنند.

بزرگسالان بیش فعال روابط اجتماعی اندک و شکست‌های زیادی دارند و از ضعف اعتماد به نفس رنج می‌برند. در روابط عاشقانه شان به مشکل بر می‌خورند. مشکل اصلی این افراد اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیتی و تمایل به استفاده از مواد مخدر است.

اثرات بیش فعالی در بزرگسالان
بیش فعالی ممکن است مشکلات زیادی برای زندگی فرد ایجاد کند. هیچ دو بزرگسالی که دچار این اختلال هستند، علائم و چالش‌های مشابهی ندارند. اختلال بیش فعالی یا نقص توجه ADHD می‌تواند زندگی شخصی و کاری فرد را به شدت دشوار کند. اغلب، این بیماری باعث عوارض زیر در شخص می‌شود:

o      عملکرد ضعیف در محل کار
o      بیکاری
o      مشکل با قانون
o      مصرف الکل یا مواد مخدر دیگر
o      تصادفات مکرر خودرو یا سایر حوادث
o      روابط نامشخص
o      سلامت جسمی و روحی ضعیف
o      خود تصویری ضعیف
o      اضطراب
o      خستگی مزمن
o      تأخیر و فراموشی مزمن
o      افسردگی
o      مشکل در کنترل خشم
o      اعتماد به نفس پایین
o      نوسانات خلقی
o      مشکلاتی در برقراری ارتباط
o      بی‌انگیزگی

درمان کودکان بیش فعال با کاردرمانی

اثرات بیش فعالی در بزرگسالی بر روابط زناشویی
برخی از تاثیرات بیش فعالی در بزرگسالی بر روابط زناشویی عبارتند از:

o      خشم، ناامیدی و سوء رفتار عاطفی در روابط زناشویی
o      علائم حواس‌پرتی و عدم تمرکز
o      از دست دادن شریک
o      عصبانیت و ناامیدی
o      احساس ناخوشایند به علت عدم توجه توسط شریک
o      سردرگمی و تحریک پذیری
o      افزودن شریک
o      احساس ناامیدی دائمی و این تصور که “من هرگز به اندازه کافی برای شریک خود خوب نیستم”
o      شکست در ایجاد یک رابطه خوب
o      استرس و یا اشتیاق بیش از حد
o      علائم فراموشی، اختلال در رفتار و تحریکات منفی در کنار شریک زندگی

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

تست بیش فعالی کودکان و بزرگسالان

تست بیش فعالی

بیش فعالی در واقع نوعی اختلال در عملکرد مغز است، که نیاز فراوانی به تشخیص و درمان به موقع در دوران کودکی دارد. تست بیش فعالی کودکان و بزرگسالان یکی از روش‌هایی است که به تشخیص صحیح این اختلال چه در کودکان و چه در بزرگسالان کمک فراوانی می‌کند.

در سری مقالات قبل درباره‌ی اختلال بیش فعالی، انواع و علت آن و همچنین روش تشخیص و علائم این اختلال صحبت کردیم، که می‌توانید در مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید.

  • بیش فعالی چیست؟
  • علت بیش فعال
  • انواع بیش فعالی
  • تشخیص بیش فعالی
  • علائم بیش فعالی

در واقع اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) یک الگوی پایدار از کاهش توجه و یا بیش فعالی و رفتارهای تکانشی است، که شدیدتر و شایع تر از آن است که معمولاً در کودکان و نوجوانان با سن مشابه دیده شود.

 

اختلال کم توجهی و بیش فعالی، مشکل بسیاری از کودکان و البته نگرانی بسیاری از والدین است. معمولاً بیش فعالی از سه سالگی به بعد تشخیص داده می‌شود.

 

اما کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثراً پرتحرک هستند و دست‌ها و پاهای خود را زیاد حرکت می‌دهند. کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می‌کنند.

برای تشخیص بیش فعالی روانشناس باید فعالیت‌ها و علائم کودک را در طول ۶ ماه در نظر بگیرید. تا بتوانید با اطمینان بگویید کودک، بیش فعال است!

علائم بیش فعالی معمولاً قبل از هفت سالگی مشخص می‌شوند. به این صورت که کودکی که دارای این نشانه‌هاست با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط‌های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می‌کند و حتی با گروه دوستان خود نیز به راحتی کنار نمی‌آید.

جهت تشخیص قطعی بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان، نیاز به بررسی‌های دقیق و انجام آزمون‌های متعدد روی فرد توسط یک متخصص است.

اما برای اینکه یک دید کلی نسبت به احتمال وجود اختلال بیش فعالی در کودک خود به دست آورید، می‌توانید در تست بیش فعالی کودکان شرکت کنید.

این آزمون صرفاً یک سری سوالات است، که جهت تشخیص کودکان طراحی شده است و نیاز است والدین کودک به آن پاسخ دهند.

بعد از ارزیابی اولیه، تشخیص دقیق مشکل کودک از طریق انواع آزمون‌های شناختی، تست‌های هوشی و تست بیش فعالی کودکان از نوع تخصصی انجام می‌شود و سپس نتایج آنها توسط متخصص علوم شناختی و دکتری تخصصی روانشناسی شناختی تفسیر خواهد شد. و در مرحله نهایی، برنامه درمانی کودک شروع می‌شود.

 

تست بیش فعالی کودکان
در ادامه یک تست بیش فعالی کودکان را مشاهده خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دریابید فرزندتان به مشکل بیش فعالی و کم توجهی دچار است یا نه؟

هنگام جواب دادن به سوال‌های زیر، این نکته‌ها را در نظر داشته باشید:

  • سن فرزندتان را در نظر بگیرید.
  • رفتار فرزندتان را در ۶ ماه گذشته ملاک پاسخ دادن قرار دهید.
  • توجه کنید که این آزمون به تنهایی نباید ملاک تشخیص یا درمان یک کودک باشد. 
قسمت اول:

۱) فرزندتان به جزییات توجه نمی‌کند یا در انجام تکالیف مدرسه‌اش اشتباه‌های ناشی از بی‌دقتی دارد؟

۲) به سختی می‌تواند توجهش را حین انجام یک کار و تا پایان آن حفظ کند؟

۳) وقتی مستقیماً با او صحبت می‌کنید، به نظر می‌رسد گوش نمی‌دهد؟

۴) باوجود داشتن میل باطنی به انجام کارها و فهمیدن دستوراتی که به او داده می‌شود، به دستورات درست عمل نمی‌کند و نمی‌تواند کاری را به پایان برساند؟

۵) به دشواری می‌تواند به وظایف و فعالیت‌هایش نظم دهد؟

۶) کارهایی که به تلاش مداوم ذهنی نیاز دارند، دوست ندارد و از انجام آنها طفره می‌رود؟

۷) وسایل لازم برای انجام کارها یا تکالیفش را گم می‌کند؟ (مداد، کتاب، اسباب بازی و…)

 

آشنایی با محصولات شرکت پرتو دانش

۸) صداها یا محرک‌های دیگر به آسانی حواسش را پرت می‌کنند؟

۹) در فعالیت‌های روزانه‌اش فراموشکار است؟

۱۰) با دست‌هایش ور می‌رود یا پاهایش را تکان می‌دهد و وقتی نشسته، سر جایش وول می‌خورد و می‌لولد؟

۱۱) مواقعی که لازم است سر جایش بنشیند، صندلی را ترک می‌کند؟

۱۲) مواقعی که لازم است سر جایش بنشیند، بیش از حد به دور و اطراف می‌دود و از صندلی‌ها بالا می‌رود؟

۱۳) انجام بازی‌های بی‌سر و صدا برایش دشوار است؟

۱۴) تمام روز در حال حرکت است، انگار در بدنش موتور کار گذاشته‌اند؟

۱۵) بیش از حد حرف می‌زند؟

۱۶) وقتی از او سوال می‌پرسید، قبل از اینکه سوال تمام شود، با عجله جواب می‌دهد؟

۱۷) رعایت نوبت برایش دشوار است؟

۱۸) وسط حرف دیگران یا کار آنها می‌پرد؟

۱۹) با بزرگسالان بحث می‌کند؟

۲۰) از کوره در می‌رود؟

 

۲۱) آگاهانه از خواسته‌ها و قوانین بزرگسالان سرپیچی می‌کند؟

۲۲) عمداً دیگران را اذیت می‌کند؟

۲۳) دیگران را مسوول خطاها یا بدرفتاری‌های خود می‌داند؟

۲۴) حساس است و به سادگی از دیگران می‌رنجد؟

۲۵) عصبانی یا بی‌میل است؟

۲۶) کینه‌توز است و دوست دارد تلافی کند؟

۲۷) قلدری می‌کند، دیگران را تهدید می‌کند یا می‌ترساند؟

۲۸) کتک‌کاری به راه می‌اندازد؟

۲۹) برای فرار از کارهایی که باید انجام دهد، یا خلاص شدن از دردسر، دروغ می‌گوید و دیگران را گول می‌زند؟

۳۰) از مدرسه فرار می‌کند؟

۳۱) دیگران را آزار فیزیکی می‌دهد؟

۳۲) اشیا ارزشمند دزدیده است؟

۳۳) عمداً وسایل دیگران را خراب می‌کند؟

۳۴) اشیایی را به کار برده که می‌توانند صدمه جدی ایجاد کنند. (چاقو، چوب، آجر، اسلحه)

۳۵) حیوانات را آزار می‌دهد؟

۳۶) عمداً آتش روشن می‌کند که خرابی به بار بیاورد؟

۳۷) بی‌اجازه وارد خانه یا محل کار یا ماشین کسی می‌شود؟

۳۸) شب بدون اجازه از منزل بیرون می‌ماند؟

۳۹) شبانه از منزل فرار کرده است؟

۴۰) کسی را مورد سوءاستفاده جنسی قرار داده است؟

۴۱) مضطرب، هراسان یا نگران است؟

۴۲) به خاطر احتمال خطا، از امتحان چیزهای جدید می‌ترسد؟

۴۳) احساس بی‌ارزشی یا حقارت می‌کند؟

۴۴) به دلیل بروز مشکلات، خودش را سرزنش و احساس تقصیر می‌کند؟

۴۵) احساس تنهایی می‌کند و حس می‌کند کسی او را نمی‌خواهد و دوست ندارد. می‌گوید: «کسی من را دوست ندارد.»

۴۶) ناراحت، غصه‌دار یا افسرده است؟

۴۷) نگران رفتار و ظاهر خود است و همیشه خجالت می‌کشد؟

 

تفسیر آزمون

 

اگر شما هم فکر می‌کنید فرزندتان بیش‌فعال است، این آزمون به شما کمک می‌کند تا این حدستان را ارزیابی کنید، اما دقت داشته باشید که این آزمون به تنهایی نمی‌تواند و نباید ملاک تشخیص قرار گیرد. همچنین پاسخ مثبت به یک یا چند سوال نشانه وجود مشکل نیست. برای تفسیر نمره‌های آزمون به نکته‌های زیر توجه کنید:

الف) اگر بین سوال‌های ۱ تا ۹ حداقل به ۶ سوال پاسخ «اغلب» یا «تقریباً همیشه» داده‌اید و در بین سوال‌های ۴۸ تا ۵۵ حداقل یک پاسخ «مشکل اندکی دارد» یا «مشکل جدی دارد» دارید، احتمالاً کودکتان با اختلال کم‌توجهی روبروست.

ب) اگر در بین سوال‌های ۱۰ تا ۱۸ حداقل به ۶ سوال پاسخ «اغلب» یا «تقریباً همیشه» داده‌اید و در بین سوال‌های ۴۸ تا ۵۵ حداقل یک پاسخ «مشکل اندکی دارد» یا «مشکل جدی دارد» داشته‌اید، احتمالاً فرزندتان با اختلال بیش‌فعالی روبرو است.

ج) اگر هر دو نتیجه «الف» و «ب» را از آزمون گرفته‌اید، احتمالاً کودکتان با اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی (ADHD) روبراست.

قسمت دوم: عملکرد کودک

۴۸) عملکرد کلی فرزندتان در مدرسه چگونه است؟

۴۹) خواندن فرزندتان چگونه است؟

۵۰) نوشتن فرزندتان چگونه است؟

۵۱) ریاضی فرزندتان چگونه است؟

۵۲) ارتباط او با والدینش چطور است؟

۵۳) ارتباط او با خواهر و برادرش چطور است؟

۵۴) ارتباط او با همسالانش چطور است؟

۵۵) مشارکت او در فعالیت‌های جمعی (مانند بازی‌های تیمی) چگونه است؟

اگر نتایج الف، ب، یا ج گرفته‌اید، حتماً فرزندتان را نزد یک روان‌پزشک یا روان‌شناس ببرید. حتی بعد از انجام این آزمون نیز نمی‌توان به تشخیص قطعی رسید، بنابراین بهتر است قبل از اینکه هرگونه برچسبی به فرزندتان بزنید، برای ملاقات با یک روان‌پزشک یا روان‌شناس برنامه‌ریزی کنید. بدون مشورت با روان‌پزشک در مورد وضعیت فرزندتان تصمیم نگیرید و به خصوص در حضور کودک در مورد بیش‌فعالی حرفی نزنید.

 

تست بیش فعالی کودکان و بزرگسالان

همانطور که گفتیم بعد از تشخیص احتمالی بیش فعالی نیاز به تشخیص قطعی است، که در مطلب‌ها و کلینیک‌ها برای کمک به تشخیص قطعی از دو تست بیش فعالی کودکان و بزرگسالان به نام تست iva2و تست تووا (tova) استفاده می‌کنند.

از این دو تست می‌توان به عنوان یک روش تشخیص مطمئن برای اختلال عدم تمرکز و توجه و حتی بیش فعالی استفاده کرد. این تست توسط پزشکان متخصص و کلینیک‌های تخصصی ارائه می‌شود. در ادامه این مطلب به طور مختصر با این دو آزمون تخصصی بیش فعالی آشنا خواهید شد.

 

تست iva2 چیست؟

عبارت IVA مخفف عبارت Integrated Visual and Auditory می‌باشد و یک نوع آزمون بررسی پیوسته عملکرد است. تست iva2 یک آزمون پیوسته دیداری–شنیداری است و از انواع تست‌های CPT می‌باشد.

این تست یک آزمون تخصصی می‌باشد، که جهت تشخیص بیش فعالی (ADHD) و تعیین شاخص‌های توجه و تمرکز به کار می‌رود. با این تست شما می‌توانید یک کودک مبتلا به بیش فعالی را از کودک سالم تفکیک کنید.

تست iva2 علاوه بر تشخیص در جداسازی انواع اختلال بیش فعالی کودکان شامل نوع کمبود توجه، نوع بیش فعالی (تکانشگر)، نوع ترکیبی و نوع ناشناخته (NOS) به کار می‌رود.

تست iva2 همچنین به تفکیک ۵ نوع توجه شامل توجه متمرکز، توجه مداوم، توجه انتخابی، توجه تجزیه شده و جابجایی توجه در دو سطح دیداری و شنیداری به طور دقیق می‌پردازد.

مشکلات و اختلالات دیگری مانند مشکلات خود کنترلی مرتبط با جراحت سر، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، اختلالات یادگیری، زوال عقل و مشکلات پزشکی دیگر را نیز با این آزمون می توان تشخیص داد.

از این ابزار برای دیدن روند تأثیر بازی درمانی و سایر روان درمانی‌ها یا داروها هم می‌توان استفاده کرد. برای آشنایی با نحوه کار این تست بر روی این لینک کلیک کنید.

 

تست تووا (tova) چیست؟

تست تووا امروزه به عنوان یک روش تشخیصی جدید و قابل اعتماد برای تشخیص و اندازه‌گیر‌ی بیش فعالی، نقص توجه و تکانشگری توسط پزشکان و کلینیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تست تووا (.T.O.V.A) یک ارزیابی عصبی است، که میزان توجه فرد را هنگام غربالگری برای اختلال کمبود توجه اندازه‌گیر‌ی می‌کند. به طور کلی، این تست ۲۱.۶ دقیقه طول می‌کشد و یک بازی ساده و در عین حال کسل کننده رایانه‌ای است.

این آزمون متغیرهای مربوط به محرک بصری یا شنوایی را اندازه‌گیر‌ی می‌کند. پس از آن مقادیر به دست آمده از افراد مورد آزمایش، با مقادیر گروهی از افراد بدون اختلال توجه مقایسه می‌شود. این آزمایش باید به همراه یک سری از آزمایشات دیگر مانند تاریخچه دقیق، پرسشنامه‌های ذهنی، مصاحبه‌ها و چک لیست‌های علائم قبل از نتیجه‌گیر‌ی استفاده شود.

تحقیقات نشان می دهد که تست تووا می تواند ۸۷٪ از افراد بدون ADHD 84٪، ADHD غیرفعال و ۹۰٪ ADHD فعال، را با دقت شناسایی کند. اما هرگز نباید به تنهایی به عنوان یک ابزار تشخیصی برای تست‌های مربوط به اختلالات کمبود توجه و یا بیش فعالی استفاده شود.

این روش در تشخیص بیماری هم در کودک و هم در بزرگسال موثر است. در این تست شما این امکان را دارید که تشخیص دهید، فرد دچار بیش فعالی یا نقص و کمبود توجه یا هر دو شده است.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

علائم بیش فعالی

علائم بیش فعالی

بیش فعالی نوعی اختلال در عملکرد مغز است که نیاز فراوانی به تشخیص و درمان به موقع در دوران کودکی دارد. بنابراین شناخت علائم بیش فعالی کمک فراوانی به تشخیص به موقع و صحیح این اختلال چه در کودکان و چه در بزرگسالان می‌کند.

 

در سری مقالات قبل درباره‌ی اختلال بیش فعالی، انواع و علت آن و همچنین روش تشحیص این اختلال صحبت کردیم، که می‌توانید در مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید.

 

 

تشخیص بیش فعالی

بسیار از پدر و مادرها تصور می‌کنند، اگر فرزندشان جنب و جوش زیادی دارد و بازیگوش است، بیش فعال است. اما لزوماً این طور نیست. اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده‌ای است، که تشخیص فرق بین این اختلال با شیطنت و بازیگوشی کودکان را سخت می‌کند.

 

از طرفی دیگر بعضی از پدر و مادرها هستند، که نمی‌خواهند مشکل کودک خود را قبول کنند و با بهانه آوردن به هشدارهای معلمان و بقیه اطرافیان توجهی نمی‌کنند.

این در حالی است که اگر این کودکان در زمان مناسب درمان نشوند، نمی‌توانند در درس و فعالیت‌های اجتماعی خود موفق عمل کنند و ممکن است برای خود و اطرافیانشان مشکل آفرین باشند.

 

به طور کلی می‌توان گفت تشخیص بیش فعالی با یک آزمون خاص امکان‌پذیر نیست. بلکه مجموعه‌ای از علائم باید در فرد مورد بررسی قرار بگیرد.

این کودکان علائم بیش فعالی را معمولاً قبل از هفت سالگی نشان می‌دهد. همچنین کودکی که دارای این اختلال است با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط‌های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می‌کند و حتی با گروه دوستان و همکلاسی‌های خود نیز به راحتی کنار نمی‌آید.

 

نحوه‌ی تشخیص علائم بیش فعالی

اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ADHD) نوعی اختلال در سلامت روان است که باعث بروز بیش‌فعالی می‌شود. افراد مبتلا به ADHD معمولاً توانایی تمرکز بر روی یک کار و نشستن برای مدت طولانی در یک جا را ندارند.

این بیماری با داشتن علائمی مثل مشکل در توجه، فعالیت بیش از حد و انجام کارهایی بدون توجه به عواقب آن معلوم می‌شود. کودک مبتلا به دلیل ناتوانی در توجه، دچار افت تحصیلی و عقب ماندگی (رفتاری و اجتماعی) از دیگر کودکان هم سطح خود می‌شود.

 

این ناتوانی‌های و شکست‌ها باعث ضعیف شدن اعتماد به نفس کودک شده و ایجاد رفتارهای پر ریسک و پر خطر در کودک می‌شود. همچنین ادامه پیدا کردن اعتماد به نفس پایین و انزوای اجتماعی- تحصیلی در کودک می‌تواند منجر به بیماری‌های افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی شود.

ADHD در کودکان در سنین مختلف تشخیص داده می‌شود و حتی ممکن است در نوزادان نیز وجود داشته باشد. معمولاً این اختلال در دوران مدرسه توسط معلم و یا والدین مشخص می‌شود.

 

در صورتی که کودک شما برخی از علائم بیش فعالی که در مقاله تشخیص بیش فعالی آورده شده را دارد، لازم است برای تشخیص قطعی به روانشناس و یا پزشک متخصص مراجعه کنید.

برای تشخیص وجود این اختلال در کودک، علائم باید قبل از اینکه کودک دوازده ساله شود حتماً خودش را نشان داده باشد. بیشتر از شش ماه علائم باقی بماند و حداقل در دو محل مانند مدرسه، خانه یا هنگام بازی با سایر کودکان باعث ایجاد مشکل شود.

 

علائم بیش فعالی

علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان  بسیار متفاوت بوده و این بیماری در همه دارای ویژگی‌های یکسان نیست. این اختلال به صورت گوناگونی بر افراد مختلف تأثیر می‌گذارد. در واقع می‌توان گفت اختلال بیش فعالی ممکن است در هر کس به‌شکل متفاوتی بروز کند.

 

همچنین ممکن است نشانه‌های آن بسته به عوامل محیطی بسیار متفاوت باشد. اما به طور کلی می‌توان گفت ۳ وجه اصلی برای این بیماری شناخته شده است:

۱- بی توجهی (یا کم دقتی)
۲- بیش فعالی (یا فزون کنشی)
۳- تکانشگری

 

۱- بی توجهی

اصلی‌ترین علامت بیش فعالی، بی توجهی است. کودکان بیش فعال از نوع کم‌توجه، کودکانی هستند که به طور پیوسته در حال رویا پردازی هستند و این موجب تمرکز نداشتن در این کودکان می‌شود.

در واقع کودک و یا بزرگسال به موضوعاتی که باید به آن توجه داشته باشند بی توجه یا کم توجه هستند. فرد مبتلا ممکن است مثلاً در گوش دادن به حرف‌های معلم مشکل داشته باشد و نتواند مطلب را به راحتی دنبال کند.

 

گم کردن و پیدا نکردن وسایل شخصی و تمام نکردن کارها نیز یکی دیگر از موارد ناتوانی فرد بوده و نیز از موارد شایع این بیماری است.

افراد مبتلا به بیش فعالی از انجام کارهایی که نیازمند توجه مدام داشته باشد، طفره رفته و خیلی سریع بی حوصله و کلافه می‌شوند.

آنها افرادی بسیار رویاپرداز بوده و به دلیل کمبود توجه اشتباهات خیلی سطحی می‌کنند. مشکل در توجه و تمرکز در افت تحصیلی کودک نقش مهمی دارد.

 

۲- بیش فعالی

حالت دوم بیش فعالی بی قراری و جنب و جوش زیاد است. بچه‌هایی که دچار بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند، بچه‌هایی بی‌قرار و ناآرام‌اند که هیچگاه به شکل ثابت یک جا نمی‌نشینند و دائم در حال راه رفتن هستند.

فرد مبتلای دارای این علامت، هرگز نمی‌تواند آرام بنشیند و در حالت نشسته نیز مدام در حال تکان خوردن است. به طور کلی می‌توان گفت، شما همیشه مشاهده می کنید که او در حال حرکت و بالا و پایین رفتن از میز و صندلی و در و دیوار است.

 

هنگامی که کودک بیش فعال مجبور به نشستن باشد، دائماً به خود پیچیده، کلافه و در حال جابجا شدن و از این پا به آن پا کردن است.

از دیگر نشانه‌ی آن در کودک حرّافی زیاد کودک و ناتوانی در آرام و آهسته بازی کردن است. فعالیت بیش از اندازه (بیش‌فعالی) منجر به تنبیه شدن و انزوای اجتماعی کودک می‌شود.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: درمان بیش فعالی با نوروفیدبک  

 

۳– تکانشگری

 

سومین حالت بیش فعالی ویری بودن اغراق‌آمیز فرد مبتلاست. اما منظور از تکانشگری یا ویری بودن چیست؟ عموماً رفتارهای تکانه‌ای شامل موارد زیر است:

 

  • ناتوانی در کنترل، بازداری و جلوگیری از عمل
  • عمل بدون تفکر، تأمل و ملاحظه
  • عمل بدون پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و توجه به پیامدهای آن
  • احساس عمل آنی و خود به خود
  • به طور کلی به رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند تکانشگری گفته می‌شود. مثلاً کاری که به طور آنی به ذهن فرد خطور کرده و به درستی در مورد انجام و عواقب آن فکر نکرده را انجام می‌دهد.

 

بیش فعالان معمولاً به محض اینکه به کاری فکر کنند، تا آن را انجام ندهند آرامش نداشته و نمی‌توانند هیچ کار دیگری انجام دهند. انجام عمل قبل از فکر کردن به آن ممکن است، باعث آسیب دیدن بیمار و اطرافیان شود.
آنها صبر و تحمل کمی دارند و میان صحبت‌های دیگران می‌پرند و نمی‌توانند تحمل کنند صحبت‌های طرف مقابل تمام شود، یا حوصله ایستادن داخل صف در حیاط مدرسه را ندارند.

 

علائم بیش فعالی در کودکان

هر چه در یک انسان بالغ وجود دارد، از دوران کودکی او سرچشمه گرفته است. توجه نکردن به درمان بیش فعالی در کودکی می‌تواند، در نوجوانی باعث رفتارهای ضد اجتماعی و در بزرگسالی احتمال ایجاد افسردگی در فرد را فراهم کند.

اصلی‌ترین علامت این اختلال در کودکان، وجود الگوی پایداری از فعالیت بیش از حد، کم توجهی و رفتارهای تکانشی است که در عملکرد یا رشد کودک اختلال ایجاد می‌کند.

 

نحوه‌ی بروز و میزانِ نشانه‌های بیش فعالی، باید به شکلی باشد که با میزانِ رشد کودک متناسب نباشد، یعنی کودک باید بسیار بیشتر از همسالانِ خود بیش فعال باشد.

معمولاً علائم بیش فعالی در کودکان در دو یا چند جا، مانند خانه، مدرسه و هنگام فعالیت‌های جمعی و تفریحی دیده می‌شود. در دوران مدرسه ممکن است بروز اختلالات یادگیری مخصوصاً اختلال در خواندن و نوشتن را در کودک داشته باشیم.

 

علائم بیش فعالی در هر کودک متفاوت است، ولی اکثراً رفتارهایی مانند انجام کارها به صورت نیمه کاره، ناتوانی در تمرکز سر کلاس درس و فرار از انجام تکالیف مدرسه، به هم زدن تمرکز همکلاسی‌ها، پرحرفی، جنب و جوش فراوان و تحرک بدنی بسیار بالا حتی زمانی که مشغول بازی نیستند، گم کردن مدام وسایل شخصی، نداشتن تمرکز و دقت در انجام کارها و… را دارند.

 

همچنین این اختلال در کودکان معمولاً با علائمی مانند بی‌قراری، ناآرامی در کودک، بیش از حد صحبت کردن و آشفتگی در بروز عواطف خود را نشان می‌دهد.

 

از آنجایی که یکی از معیارهای تشخیص موفقیت در کودکان تحصیل است، وجود این اختلال و کنترل نکردن آن در دوران مدرسه می‌تواند باعث تذکر، تحقیر و طرد شدن کودک بیش فعال شود.

 

والدین باید متوجه باشند که اعمال و رفتار کودک تحت کنترل خودش نیست و بر اثر بیماری می باشد و نباید کودک را سرزنش و تنبیه کرد.

بلکه باید با تشخیص صحیح و درمان مناسب، از ایجاد عواقب شدید و آسیب‌رسان این اختلال جلوگیری کنید. بعضی از رفتارهای کودکان بیش فعال و علائمی که می توانید به آن توجه کنید عبارتند از:

 

  • کودک سر جایش بی‌قرار است و در بیشترِ اوقات با دست و پایش بازی می‌کند و آنها را تکان می‌دهد و بر روی صندلی پیچ و تاب می‌خورد.
  • در کلاس درس یا مکان‌های دیگری که باید روی صندلی بنشیند، از جای خود بلند می‌شود و معمولاً زیاد از کلاس بیرون می‌رود.
  • بیشترِ اوقات می‌دود یا می‌پرد، یا از هر چیزی بالا می‌رود.
  • همیشه بازی کردن یا کارهایش پر سر و صداست.
  • همیشه در حال جنب و جوش و حرکت است.
  • زیاد صحبت می‌کنند.
  • نمی‌توانید به جزئیات توجه کند.
  • بیشتر اوقات نمی‌تواند هیچ دستور یا فعالیتی را کامل انجام دهد و کار را به پایان رساند.
  • همیشه وسایل خود را گم می‌کند.
  • مدام وسط حرف دیگران می‌پرد و صحبت بقیه را قطع می‌کند.
  • قبل از آنکه جمله‌ی سؤال کننده تمام شود، جواب سؤال را می‌دهد.
  • نمی‌تواند برای انجام تکالیف خود برنامه‌ریزی کرده و یا آنها را تمام کند.
  • تکلیف‌های مدرسه را بدون دقت و توجه انجام می‌دهد.
  • نداشتن صبر و حوصله و عصبی و حساس بودن؛ طوری که هر چه که می‌خواهد، باید همان لحظه آن را دریافت کند.
  • تحمل نداشتن برای رعایت نوبت و ایستادن در صف
  • برانگیختگی و بهم زدن بازی بقیه کودکان
  • هل دادن بچه‌های دیگر و طرد شدن توسط همسالان
  • قاپیدن وسایل و اسباب بازی‌های کودکان دیگر
  • نداشتن مهارت‌های لازم در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران
  • گم کردن مدام وسایل شخصی
  • فراموشکاری
  • از این شاخه به آن شاخه پریدن
  • لجبازی

 

علائم بیش فعالی در بزرگسالان

بیشتر از ۶۰ درصد کودکان مبتلا به ADHD، در بزرگسالی هم علائم بیش فعالی از خود نشان می‌دهند. اما علائم و مشکلات بسیاری از آن‌ها با رسیدن به سنین بزرگسالی، کاهش پیدا می‌کند.

در صورت درمان نشدن اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی در بزرگسالان، می‌تواند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی آنها تأثیر منفی بگذارد. علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان، فراموشی و بی‌حوصلگی می‌تواند، باعث ایجاد مشکلاتی در محل کار، خانه و روابط این افراد شود.

 

معمولاً علائم بیش فعالی، در دو یا چند حوزه از زندگی فرد مانند خانه، محلِ کار، مدرسه و دانشگاه و روابط اجتماعی مشاهده می‌شود.

افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند، بلکه بیشتر حالت بی‌قراری درونی داشته، تکانه‌ای عمل می‌کنند و رفتارهای ناگهانی دارند و اختلال توجه و تمرکز نشان می‌دهند.

 

مشکل در انجام کارها، پرت شدن حواس، فراموش کردن وظایف و مسئولیت‌ها، انجام ندادن کارهای سختی که نیاز به تلاش دارد، ناتوانی در حفظ توجه و دنبال نکردن یک کار تا انتها، پریشانی خاطر بیش از حد، ناتوانی در نشستن به مدت طولانی برای انجام یک کار، پرحرفی و قطع کردن حرف دیگران برای صحبت کردن از علائم بیش فعالی در بزرگسالان است.

 

اشخاص مبتلا به بیش فعالی افرادی واکنشی هستند، که بدون فکر عمل کرده و سپس در جبران و یا ادامه کار مستأصل و ناتوان می‌شوند. آنها نمی‌توانند ایستاده در صف و نوبت را تحمل کنند و از اینکه حرف دیگران را قطع کرده و خودشان صحبت کنند خجالت نکشیده و ناراحت نمی‌شوند.

بدون فکر جواب دادن هم یکی دیگر از علائم شایع بیش فعالی است. در ضمن دروغگویی، لاپوشانی، دوباره کاری، راحت طلبی و خود خواهی هم از خصوصیات این افراد است. توجه کنید که مبتلایان به بیش فعالی به یک یا ترکیبی از این حالت‌ها دچار هستند. در مجموع می‌توان گفت افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، برخی از علائم زیر را نشان می دهند:

 

این افراد بی‌دقت هستند و به جزئیات توجه نمی‌کنند، مخصوصاً در مواردی که احساس کنند موضوع کسل‌کننده است.
حواسشان به راحتی پرت می‌شود.
این افراد در کار و حرفه خود نمی‌توانند به راحتی موفق باشند. مخصوصاً در دفاتر شلوغ و پر سر و صدا به مشکل بر می‌خوردند، زیرا به شدت حواس پرت هستند و نمی‌توانند کار کنند.
برایشان سخت است که به صحبت بقیه گوش کنند، به همین خاطر مرتب حرفشان را قطع می‌کنند، یا جمله را برایشان تمام می‌کنند. یا این که در مواقعی که نباید چیزی بگویند حرف می‌زنند.
برایشان مشکل است که از یک دستورالعمل پیروی کنند.

یکی از علائم بیش فعالی این است، که شخص نمی‌توانند ذهن خود را بر کاری که در حال انجام آن هستند، متمرکز کند. بنابراین آن‌ها وقتی که پشت فرمان هستند، مشکل ساز می‌شوند و بیشتر در معرض سرعت‌بالا و تصادف قرار دارند.

 

به سختی می‌توانند به کارهایشان نظم و ترتیب دهند. کارهای زیادی را به طور همزمان شروع می‌کنند، بدون آن که آنها را به پایان برسانند.
بسیار نامنظم بوده و بدقول هستند و همیشه سر قرارها دیر می‌رسند.

تحمل انتظار کشیدن را ندارند و مواقعی که اتفاق خاصی نمی‌افتد، احساس بی‌حوصلگی می‌کنند.
بی‌قرار هستند و نمی‌توانند یک جا آرام بمانند.
فراموشکار هستند و وسایلشان را گم می‌کنند، یا یادشان می‌رود که آنها را کجا گذاشته‌اند.

 

اکثر افراد با مشکل ADHD در روابط زناشویی خود دچار مشکل می‌شوند و اغلب همسران آن‌ها از مهارت گوش دادن ضعیف و ناتوانی در اجرای تعهدات شریک زندگی خود شکایت دارند

 

به آسانی تحریک‌پذیر، بی‌طاقت یا سرخورده می‌شوند، یا این که به سرعت از کوره در می‌روند.
فرد اکثراً بی‌قرار است و نمی‌تواند آرامش خود را حفظ کند و همیشه دچار تنش عصبی است.
غلبه بر افکارشان برایشان مشکل است و به سختی می‌توانند استرس‌هایتان را کنترل کنند.

 

آنها اغلب به مشکلاتی مانند اختلافات زناشویی، مشکلات محیط کار و مشکل با دوستان بر می‌خورند.
می‌خواهند هر کاری را بدون فکر و در همان لحظه انجام دهند، که باعث می‌شود به دردسر بیافتند.
همیشه در همه کار‌ها تاخیر دارند.
بر سر مسئله‌ای جزئی فوراً از کوره در می‌رود.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

نحوه تشخیص بیش فعالی

تشخیص بیش فعالی

بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات رشدی-رفتاری در کودکان و نوجوانان است. این اختلال در واقع یک بیماری پیچیده بوده و تشخیص بیش فعالی به صورت قطعی نیاز به کمک و نظر مشاور و پزشک متخصص دارد.

اما شما می‌توانید برای تشخیص احتمالی این اختلال در کودک یا نوجوان یا حتی در خود، با یکسری از نشانه‌های آن و راه و روش تشخیص این بیماری آشنا شوید. شناخت علائم بیش فعالی کمک فراوانی به تشخیص به موقع و صحیح این اختلال چه در کودکان و چه در بزرگسالان می‌کند.

در این مقاله قصد داریم به روش تشخیص بیش فعالی و علائم تشخیصی آن بپردازیم. در سری مقالات قبل درباره‌ی اختلال بیش فعالی، انواع و علت آن صحبت کردیم، که می‌توانید در مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: درمان بیش فعالی با دارو

مهم است که بدانید، اختلال بیش فعالی نه تنها بر عملکردهای شناختی، اجتماعی، هیجانی و خانوادگی کودک و دانش‌آموز تاثیر منفی می‌گذارد، بلکه عملکردهای شغلی و زناشویی او را در بزرگسالی نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

خیلی از افراد هستند که از مشکل نداشتن تمرکز و گاهی هم احساس بی‌قراری و ناآرامی رنج می‌برند. اما این لزوماً دلیل نمی‌شود که آنها بیش فعال هستند.

بلکه اگر شما دچار اختلال کم توجهی-بیش فعالی یا ADHD باشید، این مشکلی است که همواره با شماست و به روی زندگی روزانه و فعالیت‌های شما تاثیر بسیاری می‌گذارد.

این تاثیر گذاری ممکن است تا آنجا پیش برود که شما در محیط آموزشی یا محیط کاری یا زندگی شخصی خود دچار مشکلات جدی شده و با دشواری‌هایی روبرو شوید.

تشخیص بیش فعالی با یک آزمون خاص امکانپذیر نیست. مجموعه‌ای از علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد.

همچنین کودکی که دارای این نشانه‌هاست با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط‌های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می‌کند و حتی با گروه دوستان و همسالان خود نیز به راحتی کنار نمی‌آید.

اگر این کودکان در زمان مناسب درمان نشوند، نمی‌توانند در امور آموزشی و فعالیت‌های اجتماعی خود موفق عمل کنند و ممکن است برای خود و اطرافیانشان مشکل آفرین باشند.

تست بیش فعالی کودکان و بزرگسالان

تشخیص بیش فعالی

امروزه بیش فعالی اختلالی بسیار شناخته شده است، اما به دلیل داشتن شناخت سطحی و ناکافی از آن ممکن است، والدین بعضی رفتارهای طبیعی یا اختلالات دیگر کودک را به عنوان بیش فعالی شناسایی کنند.

برای تشخیص اولیه‌ی بیش فعالی باید شناخت کامل تری از نشانه‌ها و علائم اختلال بیش فعالی داشته باشید و آن‌ها را با رفتار کودک خود منطبق کنید و در نهایت تشخیص قطعی اختلال بیش فعالی را به پزشک متخصص بسپارید.

برای تشخیص بیش فعالی تست‌های آزمایشگاهی وجود ندارد. در عوض پزشک با تکیه بر تاریخچه خانوادگی، شرح رفتارهایی که والدین کودک توضیح می‌دهند، بررسی رفتار کودک بر اساس سن و سال او، پرسش‌هایی که می‌پرسد و مشکلاتی که از مدرسه گزارش می‌شود اقدام به تشخیص وجود بیماری می‌کند.

آنها عواملی مانند عصبانیت، اختلال یادگیری، افسردگی، طلاق یا بیماری یکی از اعضای خانواده را هم در نظر می‌گیرند. امروزه علاوه بر مصاحبه بالینی، از تست‌های رایانه‌ای و نقشه برداری مغز نیز برای تشخیص این بیماری استفاده می‌کنند.

اختلال بیش‌فعالی- کم‌توجهی می‌تواند به طور میانگین از سن ۲ یا ۳ سالگی شروع شود. در حقیقت وجود اختلالADHD در کودکان را در سنین مختلف می‌توان تشخیص داد. این اختلال در نوزادان نیز ممکن است وجود داشته باشد.

در ۲ سالگی پزشکان به دنبال پیدا کردن علائم بیش فعالی هستند و هرچه زودتر این اختلال تشخیص داده شود زودتر می‌توان برای درمان آن مداخله کرد.

می‌توان گفت به طور معمول علائم و نشانه‌های آن، قبل از هفت سالگی بروز پیدا می‌کند. اما از آنجایی که یکی از بارزترین نشانه‌های کودکان بیش فعال عدم تمرکز و بی توجهی آن‌هاست، تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسیده که نیاز به توجه و نشستن طولانی مدت داشته باشد، این اختلال قابل تشخیص نیست.

به طور معمول علائمی از بی توجهی، ویری بودن و فعالیت‌های پر انرژی که حداقل برای شش ماه باعث به وجود آمدن اشکالاتی اساسی در رفتار کودک شده باشد، دلیل بر وجود اختلال می‌باشد. داشتن حداقل سه نشانه از نشانه‌های بیش فعالی برای تشخیص اولیه‌ی این اختلال لازم است.

والدین با کودکان بیش فعال خود چگونه رفتار میکنند؟

نحوه‌ی تشخیص بیش فعالی

این بیماری با داشتن علائمی مثل مشکل در توجه، فعالیت بیش از حد و انجام کارهایی بدون توجه به عواقب آن تشخیص داده می‌شود. کودک مبتلا به دلیل ناتوانی در توجه، دچار افت تحصیلی و عقب ماندگی (رفتاری و اجتماعی) از دیگر کودکان هم سطح خود می‌شود.

این ناتوانی‌های و شکست‌ها باعث ضعیف شدن اعتماد به نفس کودک شده و ایجاد رفتارهای پر ریسک و پر خطر در کودک می‌شود. همچنین ادامه پیدا کردن اعتماد به نفس پایین و انزوای اجتماعی- تحصیلی در کودک می‌تواند منجر به بیماری‌های افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی شود.

برای تشخیص وجود این اختلال در کودک، علائم باید قبل از اینکه کودک دوازده ساله شود حتماً خودش را نشان داده باشد. بیشتر از شش ماه علائم باقی بماند و حداقل در دو محل مانند مدرسه، خانه یا هنگام بازی با سایر کودکان باعث ایجاد مشکل شود.

علائم بیش فعالی به جهت تشخیص عموماً به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شود، که در ادامه به طور خلاصه به آن می‌پردازیم.

نشانه‌های اختلال بیش فعالی

مبتلایان به اختلال بیش‌فعالی (Hyper Active Disorder – HD) معمولاً فعالیت بالایی دارند، اما در رابطه با تمرکز مشکلی ندارد. از نشانه‌های این نوع بیش فعالی می‌توان علائم زیر را بیان کرد:

  • دست و پای بی‌قرار دارند.
  • مدام محل نشستن یا صندلی را ترک می‌کنند.
  • بالا رفتن از دیوار راست
  • مدام از خود سر و صدا تولید می کنند.
  • همیشه در حال حرکت و راه رفتن هستند و برای مدت طولانی نمی‌توانند یک جا بنشینند.
  • زیاد حرف می‌زنند.
  • اصلاً تحمل انتظار را ندارند و مثلاً نوبت را رعایت نمی‌کنند.
  • تخریب‌گرند و از این کار لذت می‌برند.
  • بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.

راه تشخیص بیش فعالی نوع اول

برای تشخیص بیش فعالی نوع اول و مشخص شدن روند درمان این افراد، حتماً باید تمام عواملی که در ادامه آمده است در فرد دیده شود، که عبارتند از:

-حداقل ۶ نشانه، از نشانه‌های بالا را داشته باشد.

-نشانه‌ها مدت ۶ ماه تداوم داشته باشد.

-کودک حداقل دارای ۵ سال سن باشد.

-شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.

نشانه‌های کمبود توجه و تمرکز

این گروه بر خلاف گروه قبلی جست و خیز و فعالیت زیادی ندارند، اما در توجه و تمرکز به مشکل بر می‌خورند. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است. از نشانه‌های این نوع بیش فعالی می‌توان علائم زیر را بیان کرد:

۱- فقط از روی بی دقتی، دچار اشتباه می‌شوند.

۲- در حفظ توجه و تمرکز بیشتر از ۵ دقیقه مشکل دارند.

۳- به صحبت‌ها گوش نمی‌کنند و فقط تظاهر به گوش دادن می‌کنند.

۴- در هنگام ناراحتی از خود عکس‌العمل‌های سریع نشان می‌دهند، مثلاً در هنگام گوش کردن ناگهان سر خود را برمی‌گردانند.

۵- در برنامه‌ریزی و سازماندهی برنامه‌ها مشکل دارند.

۶- اغلب وسایل خود را گم می‌کنند.

۷- از این شاخه به آن شاخه می پرند و بسیار فراموش کارند.

۸- با کوچک‌ترین محرکی مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسشان پرت می‌شود.

۹- از دستورهای داده شده پیروی نمی‌کنند.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید درمان بیش فعالی با نوروفیدبک

راه تشخیص نوع دوم بیش فعالی

برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در پایین گفته شده در فرد دیده شود، که عبارتند از:

-حداقل ۶ نشانه، از نشانه‌های بالا را داشته باشد.

-نشانه‌ها مدت ۹ ماه تداوم داشته باشد.

-کودک حداقل دارای ۵ سال سن باشد.

-شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.

کودکانی پرحرف که آرام و قرار ندارند نشانه‌هایی از بیش فعالی را دارند. هر چند که شیطنت همیشه به معنای بیش‌فعالی نیست، اما تحرک زیاد و نامتناسب با محیط، پرحرفی، نداشتن صبر و تحمل برای رسیدن به خواسته‌، انجام فعالیت‌های تخریبی و خرابکاری، پرخاشگری، بد‌خوابی و غیره از جمله مهم‌ترین علائم بیش‌فعالی محسوب می‌شود.

پسران سه برابر دختران در معرض این اختلال هستند و به طور معمول دختران ۵ سال بعد از پسران تشخیص داده می شوند. دختران بی نظم و ساکت کمتر به چشم می آیند، حتی اگر اختلال شان به اندازه پسران باشد.

بی توجهی و نادیده گرفتن موضوعات پیرامون از علائم اختلال در دختران مبتلا به بیش فعالی است. در پسران به جای آن انجام و بروز حرکات و رفتارهای متفاوت و غیرمنطقی بدون انگیزه قبلی و برنامه عاری از فکر انتظار می‌رود.

کودکان بیش‌فعال معمولاً خوابی ناآرام دارند و همان تحرک شدید و شیطنت‌های زمان بیداری را در خواب هم تکرار می‌کنند، از طرفی فرستادن این کودکان به تخت خواب کاری آسان نیست.

بچه‌های طبیعی وقتی دست به کار خطرناکی می‌زنند و دچار آسیبی می‌شوند، معمولاً عبرت می‌گیرند در حالی که کودکان بیش فعال عبرت‌پذیر نیستند و ممکن است عمل خطرناکی را چند بار تکرار کنند.

بچه‌های بیش‌فعال را در خانه معمولاً در حالی که روی کابینت، درراور و به طور کلی در ارتفاع هستند، می‌بینید. آنها همچنین رفتارهای ناگهانی و تکانه‌ای نیز دارند، مثلاً کودک نشسته و ناگهان کنترل تلویزیون که دستش است، را پرتاب می‌کند. این رفتارهای ناگهانی و تکانشی اغلب کودکان بیش‌فعال، باعث آزار و اذیت دیگران می‌شود.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

انواع بیش فعالی

انواع بیش فعالی

آن طور که عموم مردم تصور می‌کنند، اختلال بیش فعالی تنها یک نوع اختلال نیست، بلکه انواع بیش فعالی وجود دارد که باید با انواع این بیماری و علائم هر نوع از آن آشنا شد.

هر نوع از بیش فعالی یک سری از علائم و نشانه‌های مربوط به خودش را دارد. در این مطلب به انواع بیش فعالی و نشانه‌های هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

در دو مقاله قبل درباره‌ی بیماری بیش فعالی و علت آن صحبت کردیم، که می‌توانید در مقالات زیر آن‌ها را مطالعه کنید.

  • بیش فعالی چیست؟
  • علت بیش فعالی

اگر فکر می‌کنید فرزندتان با بقیه کودکان فرق دارد، بیش از حد شیطنت می‌کند و در فکر‌ کردن، رفتار و روش یادگیری با سایر همسالان خود تفاوت دارد.

همچنین اگر این احتمال را می‌دهید و نگرانید که شاید دلیل مشکلات فرزندتان در خانه، مدرسه و روابط دوستانه بیش فعالی است، حتماً با این اختلال و انواع آن آشنا شده و پس از تشخیص قطعی توسط پزشک و مشاور دنبال درمان بیش فعالی کودک خود باشید.

بسیاری از پدر و مادرها از وجود اختلال بیش فعالی-کم‌توجهی در فرزندشان با خبر نیستند، به خصوص وقتی کودک به شکل واضحی بیش از حد فعال نیست.

آنها گمان می‌کنند که همه‌ی کودکان مبتلا به این اختلال، باید بیش از حد فعالیت داشته باشند و مثل خرگوش همیشه در حال ورجه و ورجه و بالا و پایین رفتن از در و دیوار باشند.

که البته این تصور درست نیست، زیرا بیش فعالی انواع مختلفی دارد و همه کودکان مبتلا لزوماً شیطنت و جست و خیز بیش از اندازه ندارند. بنابراین بهتر است با انواع مختلف این بیماری و علائم آنها آشنا شوید.

 

انواع بیش فعالی

اختلال بیش فعالی در بزرگسالان و نیز در کودکان مختلف، دارای ویژگی‌های یکسان نیست. علائم بیش فعالی به روش‌ها، با ترکیب‌ها و در درجات مختلفی روی افراد تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر این، علائم بیش فعالی با تغییر شرایط زندگی و گذر از پیش‌دبستانی به دبستان، دبیرستان و پس آن در بزرگسالی تغییر می‌کنند.

بیش فعالی معمولاً از ۲ سالگی به بعد شروع می‌شود و دارای ۳ بعد اساسی است، که شامل پرتحرکی یا بیش فعالی، کمبود توجه و تمرکز و تکانشگری یا بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی می باشد. این اختلال انواع گوناگونی دارد و کودکان ترکیب متفاوتی از نشانه‌ها را بروز می‌دهند.

بیشتر کودکان بیش‌فعال دچار مشکل تمرکز هم هستند و شایع‌ترین نوع بیش‌فعالی در کودکان، وجود همزمان تحرک و جنب ‌و جوش، همراه با مشکل توجه و تمرکز است.

همچنین در بعضی از کودکان دیده می‌شود، که فقط مشکل پرتحرکی و عملکرد تکانه‌ای دارند و دسته دیگری از کودکان فقط دچار مشکل تمرکز هستند.

هر چند که اکثراً نشانه‌های کمبود توجه، تکانشگری و بیش فعالی در افراد با هم دیده می‌شود. اما در برخی از افراد مبتلا، دسته‌ای از نشانه‌ها بارزتر بوده و بیشتر به چشم می‌خورد. بر همین اساس، این اختلال را به سه نوع می‌توان تقسیم کرد:

 

۱- اختلال بیش فعالی از نوع بیش‌فعالی-تکانشگری

از بین انواع بیش فعالی در کودکان پیش دبستانی که معمولاً والدین آنها به کلینیک‌های روان‌شناختی و روان‌پزشکی مراجعه می‌کنند،  این گونه رایج‌تر است.

کودکان مبتلا به نوع بیش‌فعال_تکانشگر مشکلی در حفظ توجه ندارند، ولی نشانه‌های بیش فعالی و تکانشگری را نشان می‌دهند و بیش فعالی رفتاری در آن‌ها به وضوح دیده می‌شود.

این گروه به طور مشخص فعالیت بالایی دارند و زمانی مطرح می‌شود که نشانه‌های بیش فعالی تکانشگری در شش ماه گذشته بیشتر از نشانه‌های نبود توجه دیده شده باشند.

در واقع می‌توان گفت این اختلال تنها بیش فعالیتی یا فزون کنشی و رفتارهایی است، که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند. از نشانه‌های آن می‌توان علائم زیر را ذکر کرد:

 

  • کودک همیشه بی‌قرار است و دست و پایش را تکان می‌دهد. نمی‌تواند یک جا بی‌حرکت بماند. مدام پیچ و تاب می‌خورد و از میز و صندلی بالا و پایین می‌رود.
  • تنظیم مهارت‌های حرکتی برایش دشوار است.
  • محل نشستن یا صندلی را مدام ترک می‌کند.
  • انرژی زیادی دارد و زیاد فعالیت می‌کند، به اصطلاح می‌گویند از دیوار راست بالا می‌رود.
  • نمی‌تواند بی سر و صدا باشد و همیشه کارها و بازی‌هایش پرسر و صدا و پرهیاهو است.
  • مدام در حال حرکت به نظر می‌رسد (سر گردانند).
  • به ‌سادگی هیجان‌زده و برانگیخته می‌شود و به سختی آرام می‌گیرد.
  • یک‌ریز حرف می‌زند، در حالی که به سختی می‌توانید حرف‌هایش را بفهمید.
  • تحمل انتظار ندارد و نوبت را رعایت نمی‌تواند.
  • تخریب‌گر است و از این کار لذت می برد.
  • بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارش را انجام می‌دهد.
  • رفتار و واکنش‌های ناگهانی، بدون فکر و احساسی دارد.
  • به سختی خودش را کنترل می‌کند و نمی‌تواند مانع رفتارها و کارهایش شود.
  • قبل از تمام شدن سؤال و بدون فکر جواب سوال را می‌دهد. میان حرف یا کار دیگران می‌پرد و بی‌نوبت حرف می‌زند. همچنین بدون توجه به عواقب آن حرفی را به زبان می‌آورد.
  • قبل از اینکه کامل برایش توضیح بدهند، شروع به انجام کارها می‌کند.
  • خطر می‌کند بدون اینکه به پیامدهایش فکر کند و به همین دلیل ممکن است دچار حوادث زیادی شود.
  • اهل کار گروهی و همکاری با دیگران نیست.
  • به راحتی آشفته و خشمگین می‌شود و مدیریت احساسات برایش دشوار است.
  • تحمل سرخوردگی و شکست را ندارد.

۲- اختلال بیش فعالی از نوع بی توجهی

از بین انواع بیش فعالی نوع کمتر عادی آن این است، که فرد مبتلا دچار مشکل تمرکز پیدا کردن شود، اما کارهای پیش‌بینی نشده را انجام نمی‌دهد. در واقع کودکان با اختلال بی توجهی، برخلاف گروه قبلی فعالیت زیادی ندارند و مشکل اصلی آنها عدم توجه و تمرکز است.

این کودکان کلاس و یا سایر فعالیت‌ها را به هم نمی‌زنند، در عوض توانایی نگه داشتن تمرکز خود بر روی تکالیف درسی و یا اجرای قوانین روتین خانه و خانواده را ندارند. به همین دلیل هم معمولاً به علائم آنها توجهی نشده و به سادگی این اختلال در آن‌ها شناسایی نمی‌شود.

به بیانی دیگر می‌توان گفت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است و معمولاً به اسم نابغه‌های کودن شناخته می شوند.

فرد مبتلا ممکن است در گوش کردن به معلم مشکل داشته باشد و یا لوازم شخصی خود را گم کند. در این نوع اختلال افراد بسیار رویا پرداز بوده و اشتباهات خیلی سطحی دارند. از نشانه‌های آن می‌توان علائم زیر را عنوان کرد:

از روی بی دقتی دچار اشتباه می‌شود.
به ‌سادگی دچار حواس ‌پرتی می‌شود.
نمی‌تواند به راحتی تمرکز کند و به جای کار اصلی بر روی چیزهای بیهوده تمرکز می‌کند. همچنین معمولاً سرگرم کارهایی می‌شود که ربطی به موضوع ندارد.
در حفظ توجه بیش از ۵ دقیقه مشکل دارند.
همیشه از کاری به کاری دیگر می‌پرد.

 

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید علائم و نشانه های تشخیص اوتیسم در بزرگسالان

 

از طرف دیگر ممکن است نتواند تمرکز بیش از حدش را از روی موضوعی بردارد. در واقع کودک تمرکز بی‌اندازه‌اش را صرف موضوعی بی‌ربط و غیرضروری می‌کند و نمی‌تواند به چیز دیگری توجه کند. مثلاً کودک ساعت‌ها بازی ویدیویی می‌کند و انتقال این توجه به موضوعی دیگر برایش بسیار سخت است.

گوش نمی‌دهند و فقط تظاهر به گوش دادن می‌کند. زیرا احتمالاً در حال رویاپردازی است و فکرش جای دیگری سیر می‌کند.
از خود عکس‌العمل‌های سریع نشان می‌دهند، مثلاً هنگام گوش کردن ناگهان سر خود را برمی‌گرداند.
به‌ طور غیرطبیعی فراموش ‌کار است.
کارها را نیمه کاره رها می‌کند.
وسایلش را گم می‌کند و افکار و فعالیت‌هایش بی‌نظم و قاعده است.
در سازماندهی برنامه‌ها مشکل دارند.
نمی‌تواند توجه لازم را به جزئیات داشته باشد.
به کارهایی که نیازمند تمرکز بالا هستند، علاقه‌ای ندارد یا از آنها دوری می‌کند.
به سختی کاری را شروع می‌کند و مدام کارها را به تأخیر می‌اندازد.
به سادگی کسل می‌شود.
وقت شناس نیست و درک درستی از زمان ندارد.
با کوچک‌ترین محرکی، مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسش پرت می‌شود.
از دستورات داده شده پیروی نمی‌کند.
خواب کمی دارد.

 

۳- اختلال بیش فعالی از نوع ترکیبی

عادی‌ترین و شایع‌ترین نوع از انواع بیش فعالی در کودکان، نوع ترکیبی آن بوده و به کودکانی اطلاق می‌شود که رفتارهای ترکیبی از هر سه علامت ذکر شده از اختلال بیش فعالی را با هم بروز می‌دهند.

این کودکان پرتحرک و پر جنب و جوش بوده و همزمان با این علائم مشکل توجه و تمرکز نیز دارند. علائم این گروه از اختلال بیش فعالی به شکل دشواری در تمرکز، دشواری در کنترل رفتارهای ناگهانی و بیش از حد فعال بودن جلوه‌گر می‌شود.

در واقع این نوع از انواع بیش فعالی زمانی شناسایی می‌شود، که هم نشانه‌های کمبود توجه، هم نشانه‌های بیش فعالی و تکانشگری، در دست کم شش ماه گذشته، پیوسته نمود داشته باشند. در بیشتر کودکان و نوجوانان بیش فعال، نوع ترکیبی آن دیده می‌شود.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

علت بیش فعالی چیست ؟

به طور کلی می توان گفت علت بیش فعالی به طور دقیق مشخص نیست، ولی با آشنایی دلایل احتمالی می‌توان از برخی موارد آن پیشگیری و سلامت کودک را حفظ کرد. در مطلب قبل با بیش فعالی آشنا شدیم و دیدیم که بیش فعالی چیست و چه انواعی دارد. برای خواندن این مقاله وارد این لینک شوید.

 

یکی از اولین سوالاتی که ممکن است ذهن پدر و مادرها را درگیر کند، این است که چرا کودک من دچار این بیماری شده است؟ گاهی افراد تصورات غلط و پیش داوری یا قضاوت نادرست در این باره دارند. برای مثال؛ فکر می کنند تربیت نادرست یا محبت و آزادی بی‌رویه و به اصطلاح لوس بار آوردن کودک یا به جای آن‌ها فکر و عمل کردن به دلیل ترس از آسیب رساندن به خودشان را علت بیش فعالی می دانند؛ اما تا به امروز هیچ مدرکی که نشان دهد، عوامل اجتماعی و روش‌های تربیتی عامل به وجود آمدن این بیماری می‌باشد، دیده نشده است.

شواهد نشان می‌دهد که تفاوت‌هایی در ساختار مغز این افراد با سایرین وجود دارد، ولی عوامل محیطی در زندگی فرد نیز ممکن است باعث شود که احتمال بروز اختلال در او بیشتر شود. این اختلال یک حساسیت مادرزادی در مغز و سیستم اعصاب است، که باعث می‌شود شما چگونه در برخی شرایط رفتار کنید.

اسکن‌های متعدد نشان می‌دهد، بخشی از مغز کودک دارای اختلال بیش‌فعالی که به کنترل رفتار او کمک می‌کند، موجب تمرکز می‌شود و آنچه نیاز به انجام آن دارد را طبقه‌بندی می‌کند، کمی کوچکتر است. در واقع در کودکان بیش فعال در نقاطی از مغز که این وظایف را بر عهده دارند، فعالیت کمتری وجود دارد.

مغز کودکان بیش فعال نسبت به کودکان عادی از نظر توجه کندتر است و در بخش‌های مربوط به توجه و تمرکز در مغز نقص جزئی وجود دارد.

همچنین آن قسمت از مغز بیش فعالان که مسئولیت انتقال داده های عصبی را بر عهده دارد ساختار شیمیایی نامتعادلی دارد.

یعنی انتقال دهنده های عصبی شیمیایی مغز مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین که پیام را از یک قسمت مغز به قسمت دیگر می‌فرستند در این افراد دچار کمبود است.

دلیل این عقب ماندگی‌ها و به هم ریختگی شیمیایی دقیقا مشخص نیست، اما نقش ژن‌ها بدلیل ارثی بودن بیش فعالی در خانواده به نظر غیر قابل انکار است. معمولا در یک سوم موارد حداقل یکی از والدین فرد مبتلا علائم مشابهی را داشته است.

هر چند که این اختلال اغلب ارثی است، اما رویدادهای بیرونی و محیطی نیز می‌توانند تا اندازه‌ای در آن تاثیر داشته باشند. این اختلال می‌تواند در دوران اولیه کودکی خود را نشان دهد و با رشد کودک علائم آن نیز در برخی موارد ناپدید می‌گردد.

 

علت بیش فعالی

با وجود اینکه بیشترین اختلال روانی که در کودکان و نوجوانان مورد مطالعه و تشخیص قرار گرفته، بیش فعالی است. اما در اکثر موارد علت دقیق آن مشخص نیست.

علت به وجود آمدن بیش فعالی احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و عوامل اجتماعی است. تخمین زده می شود که عوامل ژنتیکی حدود ۷۵٪ از علت بیش فعالی را تشکیل می دهند. عامل ژنتیکی این عارضه بیشتر در پدران کودکانی که دچار بیش فعالی هستند وجود دارد.

اگر در دوران نوزادی یعنی چهار هفته اول تولد، کودک با مشکل تغذیه یا بهداشتی، روانی مواجه باشد نیز احتمال ایجاد این اختلال وجود دارد. از عوامل محیطی که می تواند در بروز این اختلال موثر باشد، سیگار کشیدن و یا مصرف الکل در دوران بار داری توسط مادر و یا قرار گرفتن مادر در معرض نیکوتین در دوران بارداری است.

از دیگر علت بیش فعالی استرس مادر در دوران بارداری هم می تواند باشد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده بیانگر این است که این اختلال معمولا در خویشاوندان نزدیکان افراد هم وجود دارد. موارد خاص مربوط به عفونت قبلی یا ضربه به مغز هم ممکن است باعث ایجاد این اختلال شود. همچنین باید گفت به نظر نمی رسد که بروز این اختلال مربوط به سبک فرزند پروری و تربیت یا عدم وجود نظم و انضباط در کودک باشد.

به طور کلی باید گفت در صورتی که مادر حین بارداری یا زایمان دچار مشکلاتی شده باشد، احتمال ایجاد ADHD در کودک بیشتر شود. این مشکلات شامل مصرف مواد یا دارو حین بارداری، وزن کم نوزاد حین تولد، عفونت های مغزی ، تماس با سموم یا برخی شرایط استرس زا برای مادر می باشد.

مسمومیت ناشی از سرب حاصل از دود اتومبیل و آلودگی هوا، غذاهای محتوی مواد افزودنی مثل شیرین کننده های مصنوعی و یا رنگ دهنده های خوراکی، مواد جلوگیری کننده از فاسد شدن غذا که در بعضی از غذاهای آماده وجود دارد، نیز در ایجاد این اختلال سهیم هستند.

 

عامل ژنتیک

اختلال ADHD عموما به صورت فامیلی ظاهر می‌شود. عوامل ارثی محکمی در مطالعهٔ خانواده‌ها، دوقلوهای همسان و غیر همسان پیدا شده است. (۱۹۹۲ و ۱۹۹۷) در یک مطالعهٔ استرالیایی بین ۱۹۳۸ خانواده با دوقلو مشخص شد، که اگر یکی از دوقلوها ADHD داشته باشد، در همسان ۸۲ درصد و در غیر همسان ۳۸ درصد برادر یا خواهر او هم داراست. در نتیجه مطالعات دوقلویی نشان می دهد که این اختلال معمولاً از والدین فرد به ارث می رسد، و ژنتیک حدود ۷۵٪ موارد در کودکان و ۳۵٪ تا ۷۵٪ موارد بالغ را در بزرگسالان تعیین می کند.

خواهر و برادران کودکان مبتلا به اختلال بیش ‌فعالی سه تا چهار برابر بیشتر از خواهر و برادران کودکان بدون اختلال در معرض این اختلال هستند.

برانگیختگی مربوط به عملکرد دوپامینرژیک است و ADHD با پایین آمدن عملکرد دوپامینرژیک ایجاد می‌شود. در این اختلال به طور معمول تعدادی از ژن ها درگیر هستند، که بسیاری از آنها مستقیماً انتقال عصبی دوپامین را تحت تأثیر قرار می دهند.

افراد مبتلا به سندرم داون احتمالاً مبتلا به ADHD هستند. همچنین این بیماری با اوتیسم، اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی و افسردگی ارتباط ژنتیکی دارد.

 

عامل محیط

علت بیش فعالی علاوه بر ژنتیک، می تواند برخی از عوامل محیطی نیز باشد. مصرف الکل در دوران بارداری می تواند باعث اختلالات طیف الکل جنین شود که می تواند شامل ADHD یا علائمی مانند آن باشد.

کودکان در معرض مواد سمی خاص، مانند سرب یا بیفنیل‌های کلرینه، ممکن است مشکلاتی شبیه به ADHD ایجاد کنند. قرار گرفتن در معرض حشره کش‌های ارگانوفسفات کلرپیریفوس و دیالکسیل فسفات با افزایش خطر همراه است. با این حال، شواهد قطعی نیستند.

قرار گرفتن در معرض دود تنباکو در دوران بارداری می‌تواند مشکلاتی در پیشرفت سیستم عصبی مرکزی ایجاد کند و خطر ابتلا به اختلال کمبود فشار خون را افزایش دهد.

از دیگر علت بیش فعالی زایمان زودرس شدید، وزن بسیار کم هنگام تولد و بی توجهی شدید، سوءاستفاده یا محرومیت اجتماعی نیز خطر را افزایش می دهد. برخی از عفونت ها در دوران بارداری، هنگام تولد و در اوایل کودکی، همچنین ویروس های مختلفی مانند سرخک، آبله مرغان، سرخچه، انترو ویروس (enterovirus) را شامل می شود.

ارتباطی بین مصرف طولانی مدت اما نه کوتاه مدت، استامینوفن در دوران بارداری و ADHD وجود دارد. حداقل ۳۰٪ از کودکان دارای آسیب دیدگی مغزی بعداً دچار ADHD می شوند و حدود ۵٪ موارد ابتلای بیش فعالی به دلیل آسیب مغزی هستند.

برخی مطالعات حاکی از آن است که در تعداد کمی از کودکان، رنگهای غذایی مصنوعی یا مواد نگهدارنده ممکن است با افزایش شیوع علائم اختلال کمبود فشار خون یا ADHD شود، اما شواهد ضعیف است. در اقلیت کودکان، عدم تحمل یا حساسیت به بعضی از غذاها ممکن است علائم ADHD را بدتر کند.

تحقیقات از باورهای رایج پشتیبانی نمی کنند که ADHD ناشی از خوردن زیاد قند تصفیه شده، تماشای تلویزیون، والدین، فقر یا هرج و مرج خانوادگی است. با این حال، آنها ممکن است علائم ADHD را در برخی افراد بدتر کنند.

در صورت بی توجهی به کودکان بیش فعال و معالجه نشدن آنها احتمال اینکه این افراد در آینده به افسردگی مبتلا شوند و یا در نوجوانی رفتارهای ضد اجتماعی و گاه بزهکارانه داشته باشند زیاد است. بنابراین به والدین توصیه می شود که حتما در دوران کودکی برای معالجه فرزند خود اقدام کنند.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

بیش فعالی چیست ؟

بیش فعالی چیست

بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی در سنین کودکی در دنیاست، از این جهت در سری مقالات پیش‌رو به برسی این اختلال می‌پردازیم و با هم خواهیم دید که بیش فعالی چیست و چه علائمی دارد و با به چه روش‌هایی درمان می‌شود.

آیا این اختلال فقط در کودکان دیده می‌شود یا در بزرگسالان نیز وجود دارد؟ آیا پدر و مادرها حقیقتاً می دانند با کودکان بیش فعال خود چگونه رفتار کنند؟ اگر به دنبال پاسخ به این سوال‌ها هستید، در این سری از مقالات با سایت پرتو دانش همراه باشید.

کودکان معمولاً بسیار پر انرژی بوده و اغلب جنب و جوش فراوانی در طول روز دارند. این روزها اغلب پدر و مادرها از بابت دیدن به اصطلاح شیطنت کودکان و سر و صدا و تحرک زیاد آنها نگران می‌شوند، که آیا فرزندمان دچار بیش فعالی است یا خیر؟

اینکه به هر کودکی که زیاد بازی می‌کند و شما را کلافه کرده است بگویید بیش فعال است، اصلاً صحیح نیست. تعداد زیادی از کودکان هستند که بسیار فعال‌اند. اما زمانی که قرار است دست از بازی بکشند و یک جا بنشینند، ترمز را کشیده و بازی را متوقف می‌کنند. این کودکان ممکن است الان مشغول بازی باشند و توپ را به دیوار بکوبند و ده دقیقه بعد با یک کتاب بی سر و صدا یک جا بنشینند.

اما بعضی از بچه‌ها اینگونه نیستند، آنها نمی‌توانند کنترل خودشان را حفظ کنند و مثلاً بازی را متوقف کرده و یک جا ساکت بنشینند. آنها همیشه بی قرار هستند، وسایل را می‌کشند، صحبت می‌کنند یا حتی بعد از اینکه از آنها بخواهید متوقف شوند، باز هم می‌دوند. در واقع می‌توان گفت این کودکان بیشتر از فقط فعال هستند. متخصصان آنها را بیش فعال توصیف می‌کنند.

این بچه‌ها با منظور و از روی قصد و قرض اینگونه رفتار نمی‌کنند، بلکه آنها نیاز به ادامه حرکت دارند و هنوز مهارت و توانایی لازم برای مدیریت و کنترل آن را ندارند. برخی از افراد فکر می‌کنند بچه‌های بیش فعال مشکل نظم و انضباط دارند و یا اینکه این کودک بی ادب است. آنها ممکن است حرف‌هایی بزنند که باعث شود شما یا کودک‌تان احساس بد و شرمندگی کنید.

از طرفی کودکان بیش فعال در معرض خطر بالایی از اختلال سلوک، شخصیت ضد اجتماعی و سوء مصرف مواد مخدر قرار دارند. همچنین ممکن است به دلیل کمبود توجه در زندگی تحصیلی، شغلی و یا حتی شخصی نیز موفق نشوند.

در نتیجه باید دنبال راه چاره باشید، افزایش آگاهی شما در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است. باید با این اختلال آشنا شده و راه درمان مناسب آن را برای کمک به کودک و خودتان پیدا کنید. تا علاوه بر اینکه بتوانید از این چالش سخت عبور کنید، عزت نفس و آینده‌ی کودک خود را نیز حفظ کرده و مدیریت کنید. در ادامه با هم ببینیم که از نظر علمی اختلال یا بیماری بیش فعالی چیست و چه انواعی دارد؟

بیش فعالی چیست؟

در واقع بیش فعالی چیست و از نظر علمی به چه افرادی بیش فعال می گویند؟ این سوال سختی است که در ذهن خیلی از پدر و مادرها امروزه نقش بسته، زیرا گاهاً تشخیص بیش فعالی قطعی این اختلال بسیار سخت و پیچیده است.

اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی یا Attention-deficit hyperactivity disorderکه به صورت مخفف به ADHD معروف است، یک نوع اختلال رفتاری-رشدی است.

در این اختلال معمولاً کودک یا بزرگسال توانایی دقّت و تمرکز روی یک موضوع را ندارد، یادگیری در او کند است و فرد فعالیت بدنی غیرمعمول و بسیار زیادی دارد. این اختلال با فقدان توجه، فعالیت بیش‌ازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) در واقع الگویی پایدار از مشکلات هستند، که معمولاً در کودکی ایجاد می‌شوند. این کودکان دارای ۳ نشانه اصلی زیر هستند:

۱- کمبود توجه: کودک دائم حواسش پرت می شود و نمی‌تواند حتی برای مدت کوتاهی مشغول یک کار ثابت باشد.

۲- بیش فعالی: بیش از حد معمول فعالیت و تحرک دارد.

۳- تکانش‌گری: تکانشی است یعنی بدون فکر و ناگهانی دست به کاری می زند.

تمرکز کردن برای این کودکان بسیار سخت و دشوار است و معمولاً کودک یا حتی بزرگسال توانایی دقت و تمرکز روی یک موضوع را ندارد. در نتیجه باید تلاش و کوشش بسیاری به خرج دهد تا خود را متمرکز کند و این باعث می‌شود که به شدت خسته شود. یادگیری در او کند است، فعّالیّت بدنی بسیار بالایی دارد و کارهای بدون تفکر و گاهاً حتی خطرناک انجام می‌دهد.

نشانه‌های بیش فعالی در کودکان معمولاً قبل از ورود آن‌ها به مدرسه خودش را نشان می‌دهد. علائم بیش فعالی، مواردی مانند مشکل در مدیریت وظایف، حواس‌پرتی، انجام ندادن کارهای سختی که نیاز به تلاش دارند، ناتوانی در حفظ توجه هنگام انجام یک کار و مشکل در دنبال کردن یک کار تا انتها است.

بیش فعالی معمولاً با بی‌قراری، بیش از حد صحبت کردن، و ناآرامی در کودک، خود را نشان می‌دهد. اصلی‌ترین علامتِ آن، وجود الگوی مداومی است که در عملکرد یا رشد کودک، اختلال ایجاد می‌کند. معمولاً علائم بیش فعالی، در دو یا چند جای زندگی فرد بیشتر از همه مشاهده می‌شود: خانه، محلِ کار، مدرسه و روابط اجتماعی.

میزانِ بروز علائم بیش فعالی، باید به صورتی باشد که این رفتارها بیش از حد طبیعی رشدی که از کودک انتظار داریم، باشد. یعنی کودک باید به میزان قابل توجهی، در مقایسه با همسالانِ خود بیش فعال تر باشد. برای تشخیص این اختلال لازم است، حداقل برخی از این علائم تا قبل از اینکه فرد دوازده سال سن داشته باشد ظاهر شود و علائم باید حداقل شش ماه باقی بماند.

انواع بیش فعالی

در ادامه مطلب بیش فعالی چیست می‌پردازیم، به انواع بیش فعالی تا شناخت بیشتری از این اختلال پیدا کنیم. اختلال کم توجهی-بیش‌فعالی شکل‌های مختلفی دارد. عادی‌ترین نوع آن به شکل دشواری در تمرکز، دشواری در کنترل رفتارهای ناگهانی و بیش از حد فعال بودن خود را نشان می‌دهد. اما به طور کلی می‌توان این بیماری را به ۳ دسته مختلف کلی تقسیم بندی کرد:

نوع اول: اختلال بیش‌فعالی

این دسته از اختلال بیش فعالی از نوع تکانشگری است. کودکان مبتلا به نوع بیش فعال_تکانشگر مشکلی در حفظ توجه و تمرکز ندارند، ولی نشانه‌های بیش فعالی رفتاری در آن‌ها به وضوح دیده می‌شود. این کودکان تحرک و فعالیت بسیار بالایی دارند و اغلب یک جا بند نمی‌شوند. تحریک پذیری بالایی داشته و سریع عصبی می‌شوند.

نوع دوم: اختلال کم‌توجهی

این دسته از اختلال بیش فعالی از نوع بی توجهی است. در واقع کودکان با اختلال بی توجهی، فعالیت زیادی ندارند و مشکل اصلی این کودکان عدم توجه و تمرکز می‌باشد. به همین دلیل ممکن است به سادگی این اختلال در آن‌ها شناسایی نشود. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است و معمولاً به اسم نابغه‌های کودن شناخته می‌شوند.

نوع سوم: اختلال بیش فعالی از نوع ترکیبی

کودکانی که در این دسته قرار می‌گیرند، تمام علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری را با همدیگر دارند. کودک بسیار فعال است و بدون فکر اقدام به فعالیت و انجام کار می‌کند. آنها در توجه‌کردن، بیش‌فعال بودن و کنترل تکانش‌های خود دچار مشکل می‌شوند. این نوع از اختلال برای درمان نیاز به زمان طولانی‌تر و تلاش بیشتری دارد.

تاریخچه و میزان شیوع بیش فعالی

معمولاً کودکان بیش فعال بسیار باهوش و با استعداد هستند، با این وجود در مدرسه با درس مشکل پیدا می‌کنند. وقتی هم که بزرگ شدند از جهات مختلف در زندگی دچار مشکلات فراوان می‌شوند. زیرا نمی‌توانند روی درس یا هر کار دیگری تمرکز کنند و انرژی و استعداد خود را در جهتی درست به کار بگیرند.

احتمالاً شما هم فکر می‌کنید بیماری بیش فعالی در دنیای صنعتی امروز بروز پیدا کرده است. اما اصلاً این طور نیست، این اختلال پدیده‌ای نیست که تنها در سال‌های اخیر ظهور پیدا کرده باشد، بلکه دارای تاریخچه‌ای نسبتاً طولانی است.

در طول زمان، متخصصان این اختلال را با نام‌های میل انفجاری، بازداری اراده و ناتوانی از مهار اخلاقی، فزون‌جنبشی، اختلال نارسایی توجه و اختلال نارسایی توجه با فزون‌کنشی یا بدون آن نامیده‌اند.

این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی برای کودکان و یا در هنگام بلوغ بروز پیدا می‌کند. بسیاری از این کودکان، یک یا چند اختلال رفتاری دیگر هم دارند. مثلاً ممکن است یک مشکل روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی داشته باشند.

اختلالADHD یکی از بیشترین اختلال‌های رفتاری-رشدی در سن کودکی و بلوغ است، به طوری که حدود سه تا پنج درصد کودکان در سن مدرسه به بیش فعالی مبتلا هستند. همچنین این اختلال در پسران بیشتر از دختران مشاهده می‌شود.

در واقع می‌توان گفت از هر ۱۰۰ کودک ۵ کودک می‌تواند مبتلا به ADHD باشد. حدود ۳۰ تا ۵۰٪ از افرادی که بیش فعالی آن‌ها در دوران کودکی تشخیص داده شده‌اند، همچنان در بزرگسالی علائمی دارند و بین ۲-۵٪ از بزرگسالان نیز این بیماری را دارند.

پسران ۳ برابر بیش از دختران در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند. دخترهای مبتلا به این اختلال بیشتر از پسران بی‌توجهی نشان می‌دهند، اما در رابطه با دیگران مشکلات کمتری دارند و همچنین بیشتر از پسران دچار انزوای اجتماعی، اضطراب و افسردگی می‌شوند و کمتر از پسران دارای مشکلات رفتاری هستند.

مطالعه‌ها در نمونه‌های ایرانی نشان داده که ۵ تا ۶ درصد کودکان در ایران دچار بیش‌فعالی هستند. آمارهای ما با آمارهای جهانی مطابقت دارد و اختلال بیش فعالی به طور شایع‌تر در اولین پسر خانواده‌ها و به طور کلی در جنس مذکر بیش‌ از جنس مونث دیده می‌شود.

این اختلال از جمله مشکلاتی است که بسیاری از پدر و مادرها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. نگهداری از کودکانی که دارای این اختلال هستند بسیار سخت و نفسگیر است. جای نگرانی اینجاست که این مشکل از بیماری‌هایی است که اگر به موقع درمان انجام نشود، ممکن است در سنین بالاتر به یک مشکل شدید و جدی تبدیل شود.

در واقع علائم این اختلال با افزایش سن کودک بهتر می‌شود و معمولاً بیش فعالی تخفیف پیدا می‌کند، ولی رفتارهای تکانشی، ضعف تمرکز و ریسک پذیری ممکن است بدتر شوند. این مسائل ممکن است با یادگیری، کار و نحوه ارتباط فرد با دیگران تداخل پیدا کنند. افسردگی، اضطراب، اعتماد به نفس پایین و سوءمصرف مواد در بزرگسالان مبتلا به ADHD شایع است.

والدین دارای کودکان مبتلا به بیش‌فعالی توصیه می‌شود، از آنجایی که دارو درمانی برای این کودکان به تنهایی پاسخگو نیست، بهتر است روش‌های تربیتی و برخورد مناسب با این کودکان را یاد بگیرند و از روش‌های درمانی مکمل مانند رفتار درمانی، کاردرمانی، نوروفیدبک و… در کنار دارو استفاده کنند.

نوشته شده در دیدگاه‌تان را بنویسید

تست تووا چیست؟

تست تووا

تست تووا (tova) می‌تواند به عنوان یک روش تشخیص مطمئن برای اختلال عدم تمرکز و توجه و حتی بیش فعالی باشد، که در این مطلب به طور مختصر به آن خواهیم پرداخت.

 

در صورتی که کودک یا فرد بزرگسال، نتواند با وجود تلاش و کوشش فراوان روی موضوعی که برای او مهم است تمرکز کند و به یکباره ذهن او سراغ موضوعات دیگر می رود، به احتمال زیاد با اختلال کمبود توجه و تمرکز مواجه است.

 

حدود ۳ تا ۵ نفر از هر صد کودک دبستانی به ADHD مبتلا هستند. بیش از دو نفر از هر سه کودک مبتلا به ADHD تا دوره نوجوانی همچنان علامت‌دار باقی می‌مانند. این میزان در بزرگسالی به دو نفر از هر سه نفر می رسد. بنابراین تشخیص و درمان این اختلال تاثیر فراوانی در دوران بزرگسالی و زندگی آینده کودک دارد.

 

بیش فعالی-اختلال توجه

 

تست تووا روشی مدرن و مطمئن برای تشخیص بیش ‌فعالی است. برای آشنایی با این روش و لزوم استفاده از آن بهتر است ابتدا کمی در مورد اختلال بیش ‌فعالی و کمبود توجه بدانیم و با آن آشنا شویم.

 

بسیاری از پدر و مادرها تصور می‌کنند، اگر فرزندشان جنب و جوش زیادی دارد و بازیگوش است، بیش ‌فعال است. اما این دلیل قاطعی برای تایید قطعی بیش فعالی در کودکتان نیست.

 

در صورتی که به وجود این اختلال در فرزند خود شک دارید، بهتر است به دنبال تشخیص قطعی و درمان آن بروید. چرا که ممکن است این اختلال آینده فرزندتان را تخریب کند.

 

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک سری از مشکلات است، که معمولا در کودکی ایجاد می شوند. والدین و معلّم ها متوجه می شوند که کودک:

بیش از حد معمول فعالیت و تحرک دارد.

دائم حواسش پرت می شود. نمی‌تواند حتی برای مدت کوتاهی مشغول یک کار ثابت باشد.

تکانشی است یعنی بدون فکر و ناگهانی دست به کاری می زند.

تمرکز کردن برایش خیلی سخت و دشوار است.

زمانی می توان گفت فردی به ADHD مبتلاست که علائم بالا ارتباطش با سایر افراد یا وضعیت شغلی یا تحصیلی‌اش را دچار مشکل کند. بیش فعالی اختلالی است که در سنین کم و قبل از نوجوانی خودش را نشان می دهد.

 

اگر فرزند شما در ارتباط با علائم بیش فعالی همچون سعی در انجام ندادن تکالیف مدرسه، کشیدن نقاشی های پر خط و خطوط، بلند شدن از سر جای خود در هنگام درس خواندن، انجام دادن چند کار همزمان با هم و علائمی از این قبیل دارد. این علائم می تواند تا حدود زیادی به تشخیص بیش فعالی فرزند شما کمک کند.

 

معمولا تا ۶۰ درصد از علائم بیش فعالی تا نوجوانی یا بزرگسالی ادامه خواهد داشت. اختلال بیش فعالی ممکن است منجر به رها شدن تحصیل کودکان و انحراف آنها از درس شود. همچنین احتمال دارد باعث بروز رفتار ضد اجتماعی از کودک در همان سن یا بعد از آن شود.

 

رفتارهایی نظیر سوء مصرف مواد در نوجوانان، بزهکاری کودکان و نوجوانان، ناامیدی در نوجوانان و رفتارهای بعدی نیز احتمالا در کودک دیده خواهد شد. یا خود این اختلال باعث ایجاد اختلالات دیگری مانند افسردگی در کودکان، اختلالات یادگیری و بیش فعالی در کودکان و نوجوانان نیز خواهد شد.

 

همگی این عوارض نگران کننده نشان دهنده این است، که باید والدین اختلال فرزند خود را به طور جدی شناسایی کنند و به دنبال درمان کودک باشند، تا بعدا در نوجوانی یا سنین بالاتر زندگی کودک تحت تاثیر قرار نگیرد.

 

تشخیص بیش فعالی

 

تشخیص به موقع و زود بیش فعالی، روند درمان را بسیار ساده تر می کند و کودکان در فرآیند یادگیری دچار مشکل  کمتری می شوند. البته باید دانست که تشخیص بیش فعالی کار سخت و دشواری است.

 

همچنین نشانه های بیش فعالی در کودکی و بزرگسالی از یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین استفاده از تست تووا یکی از روش‌هایی است که کمک بزرگی به تشخیص قطعی آن می کند.

 

علایم این اختلال باید در بیش از یک موقعیت وجود داشته باشند (مثلا در خانه و مدرسه، محل کار). معمولا نشانه‌ها بسته به زمینه در موقعیتی خاص، تفاوت دارند. از آنجا که این اختلال همراه با عدم تمرکز و بی توجهی است، بیشتر در مدرسه و در فرآیند یادگیری مشهود است.

 

متاسفانه والدین و معلمان معمولا در این سن متوجه اختلال در کودک و درمان آن نمی شوند، که این خود مشکل را دو چندان می کند. البته ممکن است به علت ضعف در درس اعتماد به نفس کودک نیز آسیب ببیند.

 

اگر در این زمینه نگران هستید و می خواهید به دنبال درمان کودک خود بروید. قبل از اینکه بخواهید راهی برای درمان بیش فعالی انتخاب کنید، بهتر است مطمئن شوید که آیا فرزندتان به اختلال بیش فعالی دچار است یا خیر؟

 

از آنجایی که تشخیص قطعی این اختلال گاهی بسیار مشکل و نیاز به اطلاعات تخصصی دارد. برای تشخیص به مشاور یا پزشک متخصص مراجعه کنید. متخصص با بررسی های بیشتر و استفاده از تست های مخصوص می تواند این مشکل را به طور قطعی تایید یا رد کند.

 

یکی از این تست‌های تخصصی که امروزه برای تشخیص بیش فعالی مورد استفاده قرار می گیرد، تست تووا است. که در ادامه با این آزمون آشنا می شوید.

 

تست تووا (tova) چیست؟

 

تست تووا امروزه به عنوان یک روش تشخیصی جدید و قابل اعتماد برای تشخیص و اندازه گیری بیش فعالی، نقص توجه و تکانشگری توسط پزشکان و کلینیک ها مورد استفاده قرار می گیرد.

 

تست تووا (.T.O.V.A) یک ارزیابی عصبی است، که میزان توجه فرد را هنگام غربالگری برای اختلال کمبود توجه اندازه گیری می کند. به طور کلی، این تست ۲۱٫۶ دقیقه طول می کشد و یک بازی ساده و در عین حال کسل کننده رایانه ای است.

 

این آزمون متغیرهای مربوط به محرک بصری یا شنوایی را اندازه گیری می کند. پس از آن مقادیر بدست آمده از افراد مورد آزمایش، با مقادیر گروهی از افراد بدون اختلال توجه مقایسه می شود. این آزمایش باید به همراه یک سری از آزمایشات دیگر مانند تاریخچه دقیق ، پرسشنامه های ذهنی ، مصاحبه ها و چک لیست های علائم قبل از نتیجه گیری استفاده شود.

 

تحقیقات نشان می دهد که تست تووا می تواند ۸۷٪ از افراد بدون ADHD 84٪ ،ADHD غیرفعال و ۹۰٪ ADHD فعال، را با دقت شناسایی کند. اما هرگز نباید به تنهایی به عنوان یک ابزار تشخیصی برای تست‌های مربوط به اختلالات کمبود توجه و یا بیش فعالی استفاده شود.

 

این روش در تشخیص بیماری هم در کودک و هم در بزرگسال موثر است. در این تست شما این امکان را دارید که تشخیص دهید، فرد دچار بیش فعالی یا نقص و کمبود توجه یا هر دو شده است.

 

TOVA تستی است که هم برای تشخیص و هم برای ارزیابی پیشرفت درمان مؤثر مورد استفاده قرار می گیرد. در این تست بیمار باید هنگام ارائه محرک، زمانی که هدف (تصویر هندسی) را می بیند دکمه‌ای را فشار دهد.

 

آزمون تووا دو ویژگی عمده دارد:

 

اول اینکه از محرک‌های دیداری ناوابسته به زبان استفاده شده ( یک مستطیل بزرگ یا یک مربع که بالا و پایین آن است).

دوم اینکه دارای دوشرط متفاوت است : ارائه کم محرک هدف ۱ و ارائه زیاد محرک هدف ۲، در نیمه اول آزمون (ارائه کم محرک هدف) نسبت به محرک غیر هدف ۱ به ۳ است.

 

نحوه کار تست تووا

 

آشنایی با نرم افزار eProbe

این تست برای افراد بین ۴ تا ۵ سال، به مدت ۱۰٫۹ دقیقه طول می کشد، در حالی که برای افراد بزرگسال ۲۱٫۶ دقیقه زمان می برد.

این آزمون ممکن است به صورت تست دیداری یا شنیداری ارائه شود. اما هر دو متغیر یکسانی را اندازه گیری می کنند.

در اولین بخش از آزمون، هدف سنجش توجه در طی یک کار خسته کننده است. برای بزرگسالان، این بخش ۱۰٫۸ دقیقه طول می کشد و غیر هدف ۳/۵ بار برای هر ۱ بار هدف ارائه می شود. بخش دوم آزمون اندازه‌گیری توجه در هنگام شرکت در یک کار تحریک کننده (هدف مکرر) است. این بخش همچنین ۱۰٫۸ دقیقه طول دارد و هدف برای هر ۱ بار غیر هدف ۳/۵ بار ارائه می شود.

هنگامی که فرد به “غیر هدف” پاسخ می دهد، به عنوان خطای تکانشی شناخته می شود. در طول نیمه دوم آزمون، وضعیت شخص از نظر ناتوانی در مهار خود اندازه گیری می شود (خطای غفلت).

اگر فرد بیش از حد پاسخ نشان دهد، ممکن است از نظر میزان بیش فعالی تشخیص داده شود. اگر سوژه هر دو نوع خطا (تکانشی و غفلت) را نشان دهد، ممکن است هر دو اختلال بیش فعالی و کم توجهی یا همان نوع ADHD ترکیبی تشخیص داده شود.

در تست تصویری تووا از دو شکل هندسی ساده استفاده می شود. وقتی شخص مورد آزمایش شکل مورد نظر را می بیند باید کلیک کند و وقتی که این شکل غیر هدف را می بیند، کلیک نکند.

تست تصویری .T.O.V.A ممکن است به چند روش مختلف ارائه شود، اما متداول‌ترین آزمایش هدف را به عنوان یک مربع با یک مربع دوم اما کوچکتر در داخل آن در نزدیکی مرز فوقانی نشان می دهد. غیر هدف مربعی با مربع کوچکتر در نزدیکی مرز پایین است.

 

تست شنوایی هم مانند همان فرایند است. آزمایش شونده هنگام شنیدن هدف که به صورت یک لحظه ارائه می شود، کلیک می کند. معمولاً “G” بالاتر از “C وسط” است. آزمایش شونده باید هنگام شنیدن صدای غیر هدف، که معمولاً صدای “وسط C” است پاسخ خود را مهار کند.

 

این آزمون به صورت تک رنگ، غیر متوالی و از نظر زبان و فرهنگ مستقل است. این تست در دو نسخه بالینی و غربالگری ارائه شده است. نسخه بالینی توسط متخصصان و دستیاران بهداشت استفاده می شود. نسخه غربالگری قابلیت تشخیصی ندارد و توسط مدرسه استفاده می شود.

 

انواع درمان بیش فعالی


بیش فعالی را به روش‌های متفاوتی می توان درمان کرد و درمان‌های گوناگونی دارد. انواع درمان‌ها برای اختلال بیش فعالی عبارتند از:

  • درمان دارویی
  • رفتار درمانی
  • آموزش والدین
  • آموزش مهارت های اجتماعی
  • روان درمانی با مشاوره
  • گروه درمانی
  • درمان با نوروفیدبک

روش درمان با نوروفیدبک جدیدترین روش درمانی بیش فعالی است، که امروزه در خط اول درمان بیش فعالی قرار دارد و بسیار موثر است. می توانید با مطالعه مقاله درمان بیش فعالی با نوروفیدبک با آن بیشتر آشنا شوید.