انواع مونتاژ
مونتاژ تک قطبی:
با اتصال یک الکترود فعال اجرا می‌شود، الکترود مرجع (Reference) معمولاً به نرمه گوش و الکترود گراند به گوش دیگر وصل می‌شود.
بسیاری از متخصصان الکترود مرجع را در همان سمت مشابه الکترود فعال (نیمکره مشابه) قرار می‌دهند. برای مثال اگر الکترود فعال در طرف چپ مغز قرار دارد، الکترود مرجع نیز درهمان طرف و بر روی گوش چپ قرار می‌گیرد. اگر الکترود فعال روی خط (,…Z(Cz,Fz قرار گیرد، الکترود مرجع روی هر دو گوش قرار می‌گیرد.
مونتاژ دو قطبی (متوالی):
هر دو الکترود فعال و مرجع به پوست سر وصل و الکترود گراند، به یکی از دو گوش وصل می‌شود. به عنوان مثال الکترود فعال را در نقطه Cz و الکترود مرجع را در نقطه pz می‌توان قرار داد.
روش دو قطبی نسبت به روش یک قطبی به آرتیفکت‌های ماهیچه‌ای مقاوم‌تر است.
نویز یا آرتیفکت در ثبت سیگنال
نوار مغزی خام ممکن است با اجزای ناخواسته ای مانند صداها و امواج ناشی از منبع انرژی، محیط، پلک زدن چشم، ضربان قلب و حرکات ماهیچه ای همراه شود. که این امر اجتناب ناپذیر است. به عبارتی آرتیفکت یعنی هرچیزی که در نوار مغزی ثبت شود ولی منشا مغزی نداشته باشد.
این اجزای ناخواسته بر تجزیه و تحلیل EEG تأثیر می گذارند و اطلاعات نادرستی را ارائه می دهند.
بنابراین، محققان انواع روش ها را برای حذف صداها و مصنوعات ناخواسته، از سیگنال های EEG پیشنهاد کرده اند.
اگر سیگنالهای EEG نویزی باشند، به یکی از موارد زیر مشکوک شوید:
– الکترومایوگرافی سطحی (SEMG) اضافی یا آرتیفکت عضلانی
– سیم‌های آسیب دیده (باید با یک اهم متر بررسی کنید)
– وجود یک پل نمکی (ارتباط الکتریکی) یا رسانایی بین دو سر حسگرها به دلیل تعریق (می بایست عرق را خشک کنید)
– عدم اتصال صحیح حسگر به دستگاه
– وجود اشکال در برق ساختمان
– لامپ مهتابی ۶۰ هرتز که سبب ایجاد آرتیفکت
– مداخلات فرکانس رادیویی (RFI) یا الکترومغناطیس (EMI)
–وجود الکتروکاردیوگرام (ECG) که سبب ایجاد آرتیفکت می شود.
آشنایی با محصولات علوم اعصاب: دستگاه نوروفیدبک ۸ کاناله
EEG تک کاناله
این سیستم یک سیگنال خام را ثبت می‌کند. اطلاعات و دیتاها با قرار دادن الکترودها روی پوست سر و بر اساس سیستم ۲۰-۱۰، ثبت می شوند. ثبت EEG یک کاناله، نیاز به قرار دادن ۳ الکترود روی سر دارد.
هر سیم یک کلاهک کوچک در یک طرف و یک اتصال دهنده الکتریکی در طرف دیگر دارد، کلاهک‌ها به پوست سر یا گوش متصل اند و اتصال دهنده به دستگاه آموزش الکتروانسفالوگرافی (eWave) وصل می‌شود.
EEG دو کاناله
سیستم های EEG دو کاناله به منظور بررسی یا آموزش، دو سیگنال EEG مجزا را ثبت می‌کنند.
سیستم آموزش دو کاناله کارایی بیشتری نسبت به سیستم‌های تک کاناله دارند. آن‌ها می‌توانند ۲ نقطه را به طور هم زمان آموزش بدهند یا با هم مقایسه کنند. نواحی مختلف مغز به صورت مستقل عمل نمی‌کنند.
هر کانال سیستم آموزشی EEG دو کاناله، حسگرها و الکترودهای خاص خود را دارند. هر کانال دو الکترود فعال دارد در حالی که الکترود گراند آن‌ها مشترک است.
دو روش مونتاژ ارجاعی معمولاً برای آموزش هم نوسانی و هم آهنگی بین دو ناحیه مغز مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که مونتاژ دوقطبی (متوالی) برای آموزش عدم قرینگی استفاده می‌شود.
حسگرها اغلب در موقعیت‌های مخالف (مقابل) روی پوست سر قرار می‌گیرند. زمانی که هدف ارتقای پویایی مغز باشد، آموزش دو کاناله به تک کاناله ارجحیت دارد.
روش دو کاناله در بهبود انعطاف پذیری و عملکرد شناختی، عدم قرینگی نابه هنجاری دو نیمکره و نتایج فرکانس‌های کلی موثر است.
الکترودها
هر کدام از سه الکترود عملکرد متفاوتی دارد:
یک الکترود گراند نام دارد و می‌تواند به گوش و یا هر جای مناسب روی پوست سر وصل شود.
دو الکترود دیگر اطلاعات را ثبت می‌کنند و الکترودهای فعال نامیده می‌شوند. یکی از این دو الکترود، الکترود فعال مرجع نامیده می‌شود.
دو روش برای تنظیم مرجع وجود دارد. یکی استفاده از نرمه گوش به عنوان مرجع و راه دیگر استفاده از یک نقطه ی پوست سر می‌باشد.
مکانیسم قرار دادن حسگرها:
کلاهک الکترودها از نقره، طلا و قلم ساخته شده اند و معمولاً به یک ژل خاص یا چسب رسانای Ten 20 به منظور رسانایی الکتریکی، آغشته می‌شوند.
قبل از اتصال، حسگرها با الکل یا یک ژل تمیز کننده بنام Nuprep، که ژل تمیزکننده و آماده کننده پوست برای ثبت EEG و ECG است، تمیز می‌شوند.
پنبه یا پدها را به الکل آغشته کنید، موها را کنار بزنید و پوست سر را در محل مورد نظر تمیز کنید. مطمئن شوید که موی کمی زیر سنسور باشد. حسگر دیگر را به نرمه گوش وصل کنید.