الکترودگذاری با ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ۱۰-۲۰
پروتکل ثبت سیگنال های مغزی در نمونه های انسانی
برای داشتن امکان مقایسه نتایج ثبت سیگنال مغزی و امکان تعمیم نتایج، یک شیوه چیدمان الکترود به عنوان استاندارد بینالمللی شناخته شده است. این چیدمان جهانی الکترود گذاری که به عنوان استاندارد ۲۰-۱۰ شناخته میشود، امکان پوشاندن تقریباً تمام نواحی سر را توسط الکترودها فراهم میکند.
انتخاب محل الکترودها بر اساس نقاط ویژه استخوان جمجمه (nasion, inion, preauricular point) انجام پذیرفته است.
الکترودها در نواحی مربوطه استخوان جمجمه قرار میگیرند و سایر الکترودهای میانی بر اساس ۱۰ و ۲۰ درصد کل فاصله چیده خواهند شد. در شکل زیر این چیدمان نشان داده شده است.
نورولوژیستها نواحی مختلف مغز را با اصطلاحات و عبارات آناتومیکی آن به کار میبرند. نوروتراپیستها برای الکترودگذاری از سیستم بینالمللی ۱۰-۲۰ که شامل حروف و اعداد است و برای مشخص کردن نقاط ۱۹ گانه مختلف جمجمه به کار میرود، استفاده میکنند.
اعداد فرد مربوط به سمت چپ مغز و اعداد زوج مربوط به طرف راست مغز است. زمانی که علامت – بین دو ناحیه قرار میگیرد دلالت بر دو ناحیه دارد.
حرف F برای لوب فرونتال و حرف Fp برای قطبهای لوب پیشانی، T برای لوب گیجگاهی و O برای لوب پس سری و C برای مرکز و قشر حسی پیکری و حرف Z برای خط وسطی که راست و چپ را از هم جدا میکند.
اصطلاحات آناتومیکی مربوط به جهتهای مغز:
قسمت خلفی ناحیهایی است که در پشت خطی که دو گوش را به هم وصل میکند قرار دارد. قسمت قدامی ناحیهایی است که در قسمت جلوی خطی که دو گوش را به هم وصل میکند.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید پروتکل ارزیابی جلو و عقب سر
Vertex موقعیت مرکزی جمجمه (Cz, Pz, Fz)، مدیال خط وسط مغز، lateral از خط وسط تمایل به طرف راست یا چپ، superior قسمت فوقانی جمجمه، inferior قسمت تحتانی جمجمه میباشد.
در جدول زیر تعبیر و تفسیر محل قرار گرفتن سیستم ۱۰-۲۰ همراه با تقسیم مغز به دو نیمکره راست و چپ را مشاهده میکنید.
Fpz | در قسمت قدامی قطب پیشانی و در خط وسط |
Fz | در قسمت قدامی قطب پیشانی و درپشت خط وسط بین دو فرونتال |
Cz | در ناحیه ورتکس و در مرکز سرو در ناحیه قشر حسی پیکری |
Pz | در قسمت خلف و خط وسط بین دو لوب آهیانهایی |
Oz | در قسمت خلف و خط وسط بین دو لوب پس سری |
Fp1 | در قطب پیشانی طرف چپ و در جایروس اوربیتال |
Fp2 | در قطب پیشانی طرف راست و در جایروس اوربیتال |
F3 | در قسمت قدامی طرفی لوب پیشانی چپ |
F4 | در قسمت قدامی طرفی لوب پیشانی راست |
F7 | در قسمت خارجی قدامی لوب پیشانی چپ |
F8 | در قسمت خارجی قدامی لوب پیشانی راست |

ناحیه بروکا فقط در نیمکره چپ و مربوط به نواحی F7 و F3 است. ناحیه ورنیکه در قسمت خلفی فوقانی لوب آهیانهایی طرف چپ قرار دارد.
کورتکس شنوایی در هر دو طرف و مجاور شیار جانبی قرار دارد. در نیمکره چپ (T3 / C3) و در نیمکره راست (T4 / C4).
آهیانه پس سر در نیمکره چپ (O1 / P3) و آهیانه پس سر در نیمکره راست (O2 / P4) و به همین ترتیب نام گذاری ادامه میابد.
محل های الکترودگذاری | اعمال فیزیولوژیکی | علائم اختلالات |
لوب آهیانهایی P4, P3, Pz | نیمکره چپ: حل مسئله، ریاضیات، دستور زبان، توجه، معاشرت
نیمکره راست: اطلاعات فضایی و جغرافیا |
عدم توانایی محاسبات، اختلال در جهتیابی، اختلال یادگیری |
شکنج سینگولیت Oz,Pz,Cz,Fz,Fpz | انعطاف پذیری ذهنی، همکاری و تشریک مساعی، توجه، انگیزه، اخلاقیات | وسواس، تیک، عقیده به اینکه انسان، میتواند به حد کمال برسد. نگرانی، علائم ADHD، OCD و یا طیفی ازOCD |
قشرحسی- حرکتی C3, C2, C4 | نیمکره چپ: توجه، پردازش ذهنی
نیمکره راست آرامش، احساسات، همدلی دو نیمکره با هم: مهارتهای حرکتی خوب، چالاکی، جمع بندی و تجزیه و تحلیل حسی و حرکتی |
فلجها (سکته)، بیماری صرع، دست خط بد و ضعیف، علائم ADHD |
لوبهای پیشانی Fz,Fpz,Fp1,Fp2,F3,F7,F4,F8 | نیمکره چپ: حافظه کاری، تمرکز، برنامهریزی اجرایی، هیجانات مثبت
نیمکره راست: حافظه رویدادی، آگاهی اجتماعی قطبهای پیشانی: توجه، قضاوت |
نیمکره چپ: افسردگی
نیمکره راست: اضطراب، ترس، عملکرد اجرایی ضعیف |
لوبهای گیجگاهی T3, T5, T4, T6 | نیمکره چپ: تشخیص کلمات خواندن، زبان، حافظه
نیمکره راست: تشخیص اشیا، موسیقی، نشانههای اجتماعی، تشخیص چهره |
عصبانیت، خشم، نارسا خواندن، حافظه بلند مدت، ضربات مغزی بسته |
لوبهای پس سری O1, Oz, O2 | یادگیری، بینایی، خواندن، اعمال مربوط به لوبهای پس سری، گیجگاهی و آهیانهایی | اختلالات یادگیری |
ناحیه بروکا T3-T7 | بیان کلامی | اختلال در خواندن، درک کلامی |
ناحیه ورنیکه: محل اتصال لوبهای آهیانه و گیجگاهی | فهم کلامی | اختلال در خواندن، درک کلامی |
نیمکره چپ (کلیه نواحی قشر مغز به اعداد فرد را دارد) | تسلسل منطقی، تمایل به جزئیات، تواناییهای گفتاری، بازیابی کلمات، سلامت بیان، خواندن، ریاضیات، علم، حل مسئله و حافظه کلامی | افسردگی (کاهش فعالیت) |
نیمکره راست (کلیه نواحی قشر مغز مربوط به اعداد زوج را دارد) | حافظه رویدادی، رمزگذاری، آگاهیهای اجتماعی، ارتباط چشمی، موسیقی، شوخی، همدلی
هنر، بینش، حافظه غیر کلامی |
اضطراب (افزایش فعالیت) |
