تست تووا (tova) می‌تواند به عنوان یک روش تشخیص مطمئن برای اختلال عدم تمرکز و توجه و حتی بیش فعالی باشد، که در این مطلب به طور مختصر به آن خواهیم پرداخت.
در صورتی که کودک یا فرد بزرگسال، نتواند با وجود تلاش و کوشش فراوان روی موضوعی که برای او مهم است تمرکز کند و به یکباره ذهن او سراغ موضوعات دیگر می رود، به احتمال زیاد با اختلال کمبود توجه و تمرکز مواجه است.
حدود ۳ تا ۵ نفر از هر صد کودک دبستانی به ADHD مبتلا هستند. بیش از دو نفر از هر سه کودک مبتلا به ADHD تا دوره نوجوانی همچنان علامت‌دار باقی می‌مانند. این میزان در بزرگسالی به دو نفر از هر سه نفر می رسد. بنابراین تشخیص و درمان این اختلال تاثیر فراوانی در دوران بزرگسالی و زندگی آینده کودک دارد.
بیش فعالی-اختلال توجه
تست تووا روشی مدرن و مطمئن برای تشخیص بیش فعالی است. برای آشنایی با این روش و لزوم استفاده از آن بهتر است ابتدا کمی در مورد اختلال بیش فعالی و کمبود توجه بدانیم و با آن آشنا شویم.
بسیاری از پدر و مادرها تصور می‌کنند، اگر فرزندشان جنب و جوش زیادی دارد و بازیگوش است، بیش فعال است. اما این دلیل قاطعی برای تایید قطعی بیش فعالی در کودکتان نیست.
در صورتی که به وجود این اختلال در فرزند خود شک دارید، بهتر است به دنبال تشخیص قطعی و درمان آن بروید. چرا که ممکن است این اختلال آینده فرزندتان را تخریب کند.
اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک سری از مشکلات است، که معمولا در کودکی ایجاد می شوند. والدین و معلّم ها متوجه می شوند که کودک:
بیش از حد معمول فعالیت و تحرک دارد.
دائم حواسش پرت می شود. نمی‌تواند حتی برای مدت کوتاهی مشغول یک کار ثابت باشد.
تکانشی است یعنی بدون فکر و ناگهانی دست به کاری می زند.
تمرکز کردن برایش خیلی سخت و دشوار است.
زمانی می توان گفت فردی به ADHD مبتلاست که علائم بالا ارتباطش با سایر افراد یا وضعیت شغلی یا تحصیلی‌اش را دچار مشکل کند. بیش فعالی اختلالی است که در سنین کم و قبل از نوجوانی خودش را نشان می دهد.
اگر فرزند شما در ارتباط با علائم بیش فعالی همچون سعی در انجام ندادن تکالیف مدرسه، کشیدن نقاشی های پر خط و خطوط، بلند شدن از سر جای خود در هنگام درس خواندن، انجام دادن چند کار همزمان با هم و علائمی از این قبیل دارد. این علائم می تواند تا حدود زیادی به تشخیص بیش فعالی فرزند شما کمک کند.
معمولا تا ۶۰ درصد از علائم بیش فعالی تا نوجوانی یا بزرگسالی ادامه خواهد داشت. اختلال بیش فعالی ممکن است منجر به رها شدن تحصیل کودکان و انحراف آنها از درس شود. همچنین احتمال دارد باعث بروز رفتار ضد اجتماعی از کودک در همان سن یا بعد از آن شود.
رفتارهایی نظیر سوء مصرف مواد در نوجوانان، بزهکاری کودکان و نوجوانان، ناامیدی در نوجوانان و رفتارهای بعدی نیز احتمالا در کودک دیده خواهد شد. یا خود این اختلال باعث ایجاد اختلالات دیگری مانند افسردگی در کودکان، اختلالات یادگیری و بیش فعالی در کودکان و نوجوانان نیز خواهد شد.
همگی این عوارض نگران کننده نشان دهنده این است، که باید والدین اختلال فرزند خود را به طور جدی شناسایی کنند و به دنبال درمان کودک باشند، تا بعدا در نوجوانی یا سنین بالاتر زندگی کودک تحت تاثیر قرار نگیرد.
تشخیص بیش فعالی
تشخیص به موقع و زود بیش فعالی، روند درمان را بسیار ساده تر می کند و کودکان در فرآیند یادگیری دچار مشکل کمتری می شوند. البته باید دانست که تشخیص بیش فعالی کار سخت و دشواری است.
همچنین نشانه های بیش فعالی در کودکی و بزرگسالی از یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین استفاده از تست تووا یکی از روش‌هایی است که کمک بزرگی به تشخیص قطعی آن می کند.
علایم این اختلال باید در بیش از یک موقعیت وجود داشته باشند (مثلا در خانه و مدرسه، محل کار). معمولا نشانه‌ها بسته به زمینه در موقعیتی خاص، تفاوت دارند. از آنجا که این اختلال همراه با عدم تمرکز و بی توجهی است، بیشتر در مدرسه و در فرآیند یادگیری مشهود است.
متاسفانه والدین و معلمان معمولا در این سن متوجه اختلال در کودک و درمان آن نمی شوند، که این خود مشکل را دو چندان می کند. البته ممکن است به علت ضعف در درس اعتماد به نفس کودک نیز آسیب ببیند.
اگر در این زمینه نگران هستید و می خواهید به دنبال درمان کودک خود بروید. قبل از اینکه بخواهید راهی برای درمان بیش فعالی انتخاب کنید، بهتر است مطمئن شوید که آیا فرزندتان به اختلال بیش فعالی دچار است یا خیر؟
از آنجایی که تشخیص قطعی این اختلال گاهی بسیار مشکل و نیاز به اطلاعات تخصصی دارد. برای تشخیص به مشاور یا پزشک متخصص مراجعه کنید. متخصص با بررسی های بیشتر و استفاده از تست های مخصوص می تواند این مشکل را به طور قطعی تایید یا رد کند.
یکی از این تست‌های تخصصی که امروزه برای تشخیص بیش فعالی مورد استفاده قرار می گیرد، تست تووا است. که در ادامه با این آزمون آشنا می شوید.
تست تووا (tova) چیست؟
تست تووا امروزه به عنوان یک روش تشخیصی جدید و قابل اعتماد برای تشخیص و اندازه گیری بیش فعالی، نقص توجه و تکانشگری توسط پزشکان و کلینیک ها مورد استفاده قرار می گیرد.
تست تووا (.T.O.V.A) یک ارزیابی عصبی است، که میزان توجه فرد را هنگام غربالگری برای اختلال کمبود توجه اندازه گیری می کند. به طور کلی، این تست ۲۱٫۶ دقیقه طول می کشد و یک بازی ساده و در عین حال کسل کننده رایانه ای است.
این آزمون متغیرهای مربوط به محرک بصری یا شنوایی را اندازه گیری می کند. پس از آن مقادیر بدست آمده از افراد مورد آزمایش، با مقادیر گروهی از افراد بدون اختلال توجه مقایسه می شود. این آزمایش باید به همراه یک سری از آزمایشات دیگر مانند تاریخچه دقیق ، پرسشنامه های ذهنی ، مصاحبه ها و چک لیست های علائم قبل از نتیجه گیری استفاده شود.
تحقیقات نشان می دهد که تست تووا می تواند ۸۷٪ از افراد بدون ADHD 84٪ ،ADHD غیرفعال و ۹۰٪ ADHD فعال، را با دقت شناسایی کند. اما هرگز نباید به تنهایی به عنوان یک ابزار تشخیصی برای تست‌های مربوط به اختلالات کمبود توجه و یا بیش فعالی استفاده شود.
این روش در تشخیص بیماری هم در کودک و هم در بزرگسال موثر است. در این تست شما این امکان را دارید که تشخیص دهید، فرد دچار بیش فعالی یا نقص و کمبود توجه یا هر دو شده است.
TOVA تستی است که هم برای تشخیص و هم برای ارزیابی پیشرفت درمان مؤثر مورد استفاده قرار می گیرد. در این تست بیمار باید هنگام ارائه محرک، زمانی که هدف (تصویر هندسی) را می بیند دکمه‌ای را فشار دهد.
آزمون تووا دو ویژگی عمده دارد:
اول اینکه از محرک‌های دیداری ناوابسته به زبان استفاده شده ( یک مستطیل بزرگ یا یک مربع که بالا و پایین آن است).
دوم اینکه دارای دوشرط متفاوت است : ارائه کم محرک هدف ۱ و ارائه زیاد محرک هدف ۲، در نیمه اول آزمون (ارائه کم محرک هدف) نسبت به محرک غیر هدف ۱ به ۳ است.
نحوه کار تست تووا
این تست برای افراد بین ۴ تا ۵ سال، به مدت ۱۰٫۹ دقیقه طول می کشد، در حالی که برای افراد بزرگسال ۲۱٫۶ دقیقه زمان می برد.
این آزمون ممکن است به صورت تست دیداری یا شنیداری ارائه شود. اما هر دو متغیر یکسانی را اندازه گیری می کنند.
در اولین بخش از آزمون، هدف سنجش توجه در طی یک کار خسته کننده است. برای بزرگسالان، این بخش ۱۰٫۸ دقیقه طول می کشد و غیر هدف ۳/۵ بار برای هر ۱ بار هدف ارائه می شود. بخش دوم آزمون اندازه‌گیری توجه در هنگام شرکت در یک کار تحریک کننده (هدف مکرر) است. این بخش همچنین ۱۰٫۸ دقیقه طول دارد و هدف برای هر ۱ بار غیر هدف ۳/۵ بار ارائه می شود.
هنگامی که فرد به “غیر هدف” پاسخ می دهد، به عنوان خطای تکانشی شناخته می شود. در طول نیمه دوم آزمون، وضعیت شخص از نظر ناتوانی در مهار خود اندازه گیری می شود (خطای غفلت).
اگر فرد بیش از حد پاسخ نشان دهد، ممکن است از نظر میزان بیش فعالی تشخیص داده شود. اگر سوژه هر دو نوع خطا (تکانشی و غفلت) را نشان دهد، ممکن است هر دو اختلال بیش فعالی و کم توجهی یا همان نوع ADHD ترکیبی تشخیص داده شود.
در تست تصویری تووا از دو شکل هندسی ساده استفاده می شود. وقتی شخص مورد آزمایش شکل مورد نظر را می بیند باید کلیک کند و وقتی که این شکل غیر هدف را می بیند، کلیک نکند.
تست تصویری .T.O.V.A ممکن است به چند روش مختلف ارائه شود، اما متداول‌ترین آزمایش هدف را به عنوان یک مربع با یک مربع دوم اما کوچکتر در داخل آن در نزدیکی مرز فوقانی نشان می دهد. غیر هدف مربعی با مربع کوچکتر در نزدیکی مرز پایین است.
تست شنوایی هم مانند همان فرایند است. آزمایش شونده هنگام شنیدن هدف که به صورت یک لحظه ارائه می شود، کلیک می کند. معمولاً “G” بالاتر از “C وسط” است. آزمایش شونده باید هنگام شنیدن صدای غیر هدف، که معمولاً صدای “وسط C” است پاسخ خود را مهار کند.
این آزمون به صورت تک رنگ، غیر متوالی و از نظر زبان و فرهنگ مستقل است. این تست در دو نسخه بالینی و غربالگری ارائه شده است. نسخه بالینی توسط متخصصان و دستیاران بهداشت استفاده می شود. نسخه غربالگری قابلیت تشخیصی ندارد و توسط مدرسه استفاده می شود.
انواع درمان بیش فعالی
بیش فعالی را به روش‌های متفاوتی می توان درمان کرد و درمان‌های گوناگونی دارد. انواع درمان‌ها برای اختلال بیش فعالی عبارتند از:
- درمان دارویی
- رفتار درمانی
- آموزش والدین
- آموزش مهارت های اجتماعی
- روان درمانی با مشاوره
- گروه درمانی
- درمان با نوروفیدبک
روش درمان با نوروفیدبک جدیدترین روش درمانی بیش فعالی است، که امروزه در خط اول درمان بیش فعالی قرار دارد و بسیار موثر است. می توانید با مطالعه مقاله درمان بیش فعالی با نوروفیدبک با آن بیشتر آشنا شوید.