اوتیسم اختلال پیچیده‌ای است که طیف وسیعی از مشکلات رفتاری را شامل می‌شود، به همین دلیل علت اوتیسم نیز پیچیده بوده و به راحتی نمی‌توان علت بروز آن را به یک فاکتور ثابت نسبت داد.
در مطلب قبل درباره اینکه اوتیسم چیست، برای آشنایی بیشتر با این اختلال، انواع و میزان شیوع آن در مقاله اوتیسم چیست؟ صحبت کردیم. در این مقاله به علت‌های بروز این اختلال می‌پردازیم.
اوتیسم، یک اختلال رشدی مغزی بوده، که ایجاد اختلال در بخش‌هایی از مغز که مسئول تفسیر پیام‌های دریافتی از اندام‌های حسی و پردازش گفتار در مغزاست، منجر به اوتیسم می‌شود.
این اختلال باعث آسیب در تعاملات اجتماعی و ارتباط و همچنین بروز رفتارهای تکراری و ویژه می‌شود. اوتیسم بسیاری از بخش‌های مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این که چطور این اتفاق رخ می‌دهد، هنوز به درستی درک نشده است.
همچنین بعضی مطالعات در افراد اتیسم، ناهنجاری‌هایی در چندین ناحیه مغزی شامل مخچه، آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ را نشان داده‌اند.
علت اوتیسم هنوز شناخته شده نیست و نمی‌توان یک دلیل خاص برای آن مشخص کرد. با توجه به پیچیدگی این اختلال و این حقیقت که علائم طیف اوتیسم و شدت آن متفاوت است، احتمالاً دلایل زیادی برای آن وجود دارد.
هم ژنتیک و هم محیط ممکن است، در به وجود آمدن اوتیسم نقش داشته باشند و هر کدام به تنهایی یا به صورت ترکیبی می‌توانند علت اوتیسم باشند.
علت اوتیسم چیست؟
در ابتدا علت اوتیسم را ژنتیک و نقایص آن معرفی می‌کردند. اما با روند رو به رشد شیوع اختلال اوتیسم و ضروری بودن مسئله پیشگیری از آن ضرورت شناخت علل اوتیسم بیشتر احساس شد و با بررسی‌های بیشتر پژوهشگران مشخص شد که باید به محیط و علل زیست محیطی توجه بیشتری نمود.
امروزه نقایصی در ژن‌های برخی افراد داری اوتیسم شناسایی گردیده است. در حقیقت اوتیسم یک نشانه ژنتیکی قوی دارد، که البته بسیار پیچیده است و به وسیله تقابل بین ژنی (گروهی از ژن‌ها) یا گاهی جهش ژنی ایجاد می‌شود.
کودکانی که خواهر یا بردار یا والدی با ASD دارند در معرض خطر بالاتری هستند. همچنین دوقلوها بیشتر دچار این بیماری می‌شوند، تا کودکانی که یک برادر و خواهر اوتیسم دارند.
امروزه محققان به بررسی این موضوع می‌پردازند، که چه چیزی می‌تواند منجر به این تغییرات و دگرگونی‌های ژنتیک گردد و مشخص شده است تاثیر آلاینده‌های زیست محیطی و تخریبی که در محیط زندگی انسان به وجود آمده نقش بسزایی در آن ایفا می‌کند.
امروزه دیگر عنوان می‌شود که در حدود ۶۲ درصد علل زیست محیطی و ترکیب آن با عوامل ژنتیک می‌تواند منجر به اوتیسم گردد.
از دیگر علل این بیماری می‌تواند به آسیب‌های اولیه در دوره رشد مرتبط باشد، که این عوامل شامل: فلزات سنگین موجود در جو، حشره کش‌ها و واکسینه دوران کودکی می‌باشد، که البته فرضیه واکسینه به‌طور زیستی رد شده است.
همچنین عواملی مانند، عفونت‌های ویروسی، رشد مغزی، رژیم غذایی، تغییرات مجرای گوارشی، سموم، مسمومیت با جیوه، عدم استفاده از ویتامین‌ها و املاح نیز در رابطه با علت اوتیسم بیان شده است.
علاوه بر این‌ها عواملی مانند عوارض و مشکلات دوران بارداری و سن بالای پدر یا مادر احتمال ابتلای کودکان به اوتیسم را بالا می‌برد. همچنین وقتی یک زن باردار داروهای خاصی مانند داروهای دیابت و مُسکن‌ها را مصرف کند و یا دچار چاقی مفرط است، احتمال ابتلای کودک او به اوتیسم بالا می‌رود.
علت اوتیسم و ژنتیک
به دلیل این که بیماری اوتیسم سابقه‌ی خانوادگی دارد، محققان فکر می‌کنند ترکیب خاصی از ژن‌ها علت ایجاد اوتیسم در کودک است. اما عواملی مانند سن بالای پدر یا مادر احتمال ابتلای کودکان به اوتیسم را بالا می‌برد.
برخی بررسی‌ها می‌گویند احتمال به ارث رسیدن اوتیسم از خانواده مادری بیشتر از خانواده پدری است. همچنین مشاهده شده است در خانواده‌هایی که یک کودک مبتلا به اوتیسم وجود دارد، خطر اینکه کودکی دیگر با این بیماری داشته باشند بیشتر است.
به نظر می‌رسد که چندین ژن متفاوت در اختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی نقش دارند. حدود ۱۰ % از کودکان مبتلا به ASD دارای یک اختلال ژنتیکی قابل شناسایی، مانند سندرم شکننده ایکس، اسکلروزیس سلولی، سندرم دان و اختلالات کروموزومی هستند.
در کودکان، تغییرات ژنتیکی (جهش) ممکن است خطر اختلال طیف اوتیسم را افزایش دهد. ژن‌ها ممکن است بر توسعه مغز یا نحوه ارتباط سلول‌های مغز تأثیر بگذارند یا شدت علائم طیف اوتیسم را تعیین کنند. بعضی از جهش‌های ژنتیکی به ارث برده می‌شوند، در حالی که برخی به صورت خود به خود ایجاد می‌شوند.
اوتیسم و عوامل محیطی
در حال حاضر پژوهشگران در حال تحقیقات هستند، که تاثیر عواملی از قبیل عفونت‌های ویروسی، مشکلات دوران بارداری یا آلاینده‌های هوایی را در تحریک اختلال طیف اوتیسم دریابند.
در معرض سموم و آلودگی هوا قرار گرفتن به عنوان یکی از علل اوتیسم مطرح شده است. مثلاً مناطق خاصی از زمین ممکن است به علت وجود سموم خاص به بروز اوتیسم بیانجامد. مثلاً افزایش اوتیسم در مناطق خاصی از ژاپن را به علت سم منتقل شده از ماهی می‌دانند.
یکی از این مواردی که دانشمندان در زمینه علت اوتیسم بر آن متمرکز شده‌اند، آلاینده‌های محیط زیست و از جمله آنها آلاینده‌های هوا است.
دلیل بررسی علل زیست محیطی را می‌توان به رشد فزاینده و همزمان اختلال اتیسم و آلاینده‌ها مرتبط دانست. گرم شدن کره زمین در اثر آلاینده‌های هوا و از بین رفتن گونه‌های زیستی در اثر آلودگی می‌تواند نشان دهنده دلایلی باشد که این آلاینده‌ها می‌توانند همان حلقه گمشده‌ای باشند که دانشمندان در زمینه علت‌یابی اختلال طیف اتیسم سال‌هاست به دنبال آن هستند.
همچنین محققان به این نتیجه رسیدند زنانی که هنگام بارداری در معرض یا در نزدیکی سموم یا کودهای شیمیایی قرار دارند یا در مزارعی کار یا زندگی می‌کنند که از این سموم استفاده می‌کنند، به احتمال بیشتری فرزندانی اوتیسمی به دنیا می‌آورند.
با توجه به نتایج پژوهش‌ها احتمال اینکه کودک این مادران به اوتیسم مبتلا شود، دو سوم بیشتر از فرزند مادرانی است که در دوره بارداری در معرض این سموم قرار نداشته‌اند.
مصرف داروهای خاص در دوران بارداری
استفاده از برخی داروها و مواد شیمیایی در زمان بارداری می‌تواند یکی دیگر از علت‌های اوتیسم باشد و ریسک اوتیسم را بالا ببرد. وقتی یک زن باردار داروهای خاصی مانند داروهای دیابت، داروهای ضد تشنج و مُسکن‌ها را مصرف کند، احتمال ابتلای کودک او به اوتیسم بالا می‌رود.
همچنین کودکان، زنان بارداری که سابقه مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی داشته باشند، یا در معرض مواد شیمیایی خاص قرار گیرند نیز شانس ابتلای فرزند به اوتیسم را افزایش می‌دهند.
محققان می‌گویند نوزادانی که داخل رحم مادر در معرض برخی از داروهای خاص از جمله والپروئیک اسید و تالیدومید قرار دارند و یا مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و آهن دوران بارداری در حدی که سبب و مسمومیت جنین با این مواد شود، خطر ابتلا به اوتیسم در آنها بسیار افزایش می‌یابد.
مصرف داروهای ضد انعقاد در دوران بارداری، ابتلای مادر به اختلالات متابولیک مانند دیابت و چاقی در دوران بارداری نیز در ابتلای نوزاد به اوتیسم موثر است.
دیابت و فقر آهن در مادر
کمبود آهن می‌تواند خطر اوتیسمی شدن کودک را تا پنج برابر بالا ببرد. علاوه بر مادران کم خون مادران دیابتی هم احتمال دارد فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند.
بر اساس نظرات محققان فرزند مادرانی که از هفته ۲۶ بارداری به بعد به دیابت بارداری دچار می‌شوند، ۶۳ درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری اوتیسم قرار می‌گیرد.
سن بالای پدر و مادر
سن بالای پدر یا مادر نیز از عوامل دیگری است که شانس ابتلای کودکان به اوتیسم را افزایش می‌دهد. تولد کودکان اوتیسمی ممکن است مربوط به جهش‌های ژنتیکی باشد، که با افزایش سن پدر و مادر از طریق اسپرم و تخمک آنها این اتفاق می‌افتد.
بالا رفتن سن مادر از ۴۰ سال خطر اوتیسمی شدن کودکش را تا ۱۵ درصد افزایش می‌دهد، اما محققان می‌گویند مادرانی که بیش از اندازه کم سن و سال هستند هم نمی‌توانند بچه‌های سالمی را به دنیا بیاورند.
بیماری اوتیسم از جمله اختلالاتی است که پیر بودن اسپرم‌های پدر می‌تواند خطر ابتلا به آن را بیشتر کند، در واقع احتمال بروز این بیماری در فرزندان پدران بالای چهل سال شش برابر پدران با سن زیر ۳۰ سال است.
اختلاف سنی والدین هم در سالم بودن یا اوتیسمی شدن کودک تاثیرگذار است. بر اساس نظر محققان والدینی که اختلاف سنی زیادی با یکدیگر دارند، بیشتر احتمال دارد که فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند.
پیشنهاد میکنیم ان مقاله را مطاعه کنید: کاردرمانی اوتیسم
علت اوتیسم و نقص آنزیمی
در برخی موارد اوتیسم به دلیل یک اختلال متابولیک مادرزادی ناشی از عدم حضور یک آنزیم و یا ابتلا به سرخجه رخ می‌دهد.
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد در برخی موارد اوتیسم به دلیل برخی اختلالات مانند اسکلروز، سل ریوی، سرخجه درمان نشده، فنیل کتو نوریا، آنسفالیت و مننژیت به عنوان عوامل مستعد کننده این بیماری می‌باشد.
شرایط بارداری و زایمان
نوزادان زودرس متولد شده پیش از ۲۶ هفتگی خطر بیشتری برای ابتلا به اوتیسم دارند و البته این نوزادان همراه با وزن کم به دنیا می ایند که این مورد نیز از موارد افزایش ریسک اوتیسم می‌گردد.
فاصله بین بارداری‌ها اگر کوتاه باشد می‌تواند شرایط رحم مادر برای بارداری و پذیرایی مناسب از جنین را به خطر انداخته و ریسک اوتیسم را افزایش دهد.
همچنین تغذیه مادر نیز می‌تواند یک فاکتور مهم برای این ریسک باشد هرچه تغذیه مادر نامناسب‌تر و عاری از غذاهای طبیعی و ارگانیک باشد می‌تواند خطر را بیشتر و بیشتر کند.
اوتیسم و سایر اختلالات
کودکانی که دارای شرایط پزشکی خاص هستند بیشتر احتمال دارد در معرض اوتیسم قرار داشته باشند.
برای مثال سندروم ایکس شکننده (اختلالی ارثی که باعث اختلالات ذهنی می‌گردد)، اسکلروزتوبروز (شرایطی که منجر به تومورهای خوش‌خیم در سیستم مغزی عصبی می‌گردد)، سندروم رت (بیماری ژنتیکی مختص دخترها که باعث رشد کند مغز می‌گردد) و ناتوانی ذهنی.