فهرست مطالب
آنفالونزا چیست؟
آنفولانزا یا گریپ، یک بیماری عفونی ویروسی است که عمدتاً سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار می دهد. ویروسهای آنفولانزا از خانواده اورتومیکسوویروس هستند و در سه نوع A، B و C شناخته میشوند. ویروس آنفولانزا نقش مهمی در ایجاد اپیدمیها و جهانی شدن بیماری دارد. علائم این بیماری از گلودرد، تب، سرفه و علائم مشابه سرما گرفتگی شروع میشود و ممکن است به مشکلات شدید تنفسی و موارد دیگری منجر شود.
تاریخچه و شیوع آنفالونزا
**تاریخچه:**
آنفولانزا، یکی از قدیمیترین بیماریهای انسانی است و اطلاعات درباره تاریخچهاش به دوران قدیم بازمیگردد. اولین گزارشات مرتبط با علائم شبیه به آنفولانزا به دوره حکومت رومی (قرن اول پیش از میلاد) برمیگردد. اما بزرگترین توجه به آنفولانزا به دوران اپیدمی اسپانیایی (1918-1919) بازمیگردد. این اپیدمی که به نام گریپ اسپانیایی هم شناخته میشود، یکی از وحشتناکترین ویرانگرترین اپیدمیهای تاریخ بشر بود و میلیونها نفر را به قتل رساند.
**شیوع:**
آنفولانزا هر ساله به عنوان یک بیماری موسمی شناخته میشود و در فصل سرما، به ویژه در مناطق سردسیر، شیوع بیشتری دارد. ویروسهای آنفولانزا از سه نوع A، B و C تشکیل شدهاند. ویروسهای A معمولاً منجر به اپیدمیهای گستردهتر و شدیدتر میشوند.
به طور کلی، افرادی که با ذرات هوا یا سطوحی که ویروس روی آن نشسته است در تماس میآیند، ممکن است به آنفولانزا مبتلا شوند. انتقال بیماری از طریق قطرات هوا (عطسه یا سرفه) و لمس سطوح آلوده از دیگر افراد یا اشیاء آلوده اتفاق میافتد.
**اپیدمیهای مهم:**
1. **اپیدمی اسپانیایی (1918-1919):**
این اپیدمی که از ویروس آنفولانزا A (H1N1) ناشی بود، به گستردهترین اپیدمی در تاریخ شناخته میشود. بیش از 500 میلیون نفر (تقریباً یک سوم جمعیت جهان) مبتلا شدند و بین 50 تا 100 میلیون نفر جان خود را از دست دادند.
2. **اپیدمی آسیایی (1957-1958):**
این اپیدمی ناشی از ویروس آنفولانزا A (H2N2) بود و تا 2 میلیون نفر را به قتل رساند. در این اپیدمی، ویروس با ویروس انفلوآنزای پرندگان ترکیب شده بود.
3. **اپیدمی هانگ کنگی (1968-1969):**
این اپیدمی ناشی از ویروس آنفولانزا A (H3N2) بود و تقریباً 1 تا 4 میلیون نفر را مبتلا کرد و بین 1 تا 4 میلیون نفر جان خود را از دست دادند.
4. **انفلوآنزای خوکی (2009):**
این اپیدمی ناشی از ویروس آنفولانزا A (H1N1) بود و از میانه سال 2009 تا میانه سال 2010 ادامه داشت. این ویروس یک ترکیب جدید از ویروسهای آنفولانزای انسانی، خوکی و پرندگان بود.
با پیشرفت علم و پزشکی، تحقیقات و پیشگیری در زمینه واکسیناسیون به منظور کنترل شیوع ویروسهای آنفولانزا ادامه دارد. واکسیناسیون سالانه در بسیاری از کشورها به عنوان یک راهکار اصلی برای کاهش اثرات بیماری و پیشگیری از اپیدمیها مورد استفاده قرار میگیرد.
ویروس های شناخته شده آنفالونزا
ویروسهای آنفولانزا از سه نوع اصلی A، B و C تشکیل شدهاند. هر یک از این انواع ویروس دارای خصوصیات خاص خود هستند و در تولید بیماریهای مختلف نقش دارند.
ویروس آنفولانزا A:
- نوعها: ویروس آنفولانزا A به گونههای مختلفی شناخته میشود، که از میان آنها نوعهای مهمتر A(H1N1) و A(H3N2) میباشند.
- تغییرات ژنتیکی: ویروس آنفولانزا A توانایی بالایی در تغییرات ژنتیکی (موتیشن) دارد که به نام “متعادله ژنتیکی” مشهور است. این ویژگی باعث میشود که ویروس به سرعت تطور یابد و واکسیناسیون سالانه نیازمند بازنگری شود.
ویروس آنفولانزا B:
- نوعها: ویروس آنفولانزا B نیز به تعداد کمتری نسبت به A شناخته میشود. این ویروسها نیز مانند ویروس A توانایی تغییرات ژنتیکی دارند اما با اندازه کمتری.
ویروس آنفولانزا C:
- خصوصیات: ویروس آنفولانزا C کمتر مهم و گستردهترین از میان این سه نوع است. این ویروس معمولاً به سرماگردگیها و عفونتهای سطحی منجر میشود و در اپیدمیهای بزرگ نقش مهمی ندارد.
انتقال و انفولانزای حیوانات: ویروسهای آنفولانزا به عنوان ویروسهای زoonotic شناخته میشوند، به این معنا که میتوانند از حیوانات به انسان و بالعکس منتقل شوند. مثلاً ویروس آنفولانزای خوکی (H1N1) از ترکیب ویروسهای آنفولانزای انسانی، خوکی و پرندگان به وجود آمده است.
تغییرات فصلی: ویروسهای آنفولانزا به طور معمول در فصلهای سرما یا زمستان شیوع بیشتری دارند. این تغییرات فصلی به دلیل ویژگیهای بیشتر تغییرات ژنتیکی ویروسها در شرایط سرما ایجاد میشود.
تغییرات آنتیژنی: آنتیژنهای سطحی ویروسهای آنفولانزا در طول زمان ممکن است تغییرات داشته باشند، که به عنوان تغییرات آنتیژنی معروف هستند. این تغییرات میتوانند منجر به تشکیل نوعهای جدید ویروس شوند و واکسینهای پیشگیری نسبت به نوعهای قبلی کمتر مؤثر باشند. به همین دلیل نیاز به واکسیناسیون سالانه و تنظیم مجدد واکسینها وجود دارد.
علائم و نشانه های ویروس آنفالونزا
علائم و نشانههای آنفولانزا ممکن است متنوع باشند و از نشانههای خفیف تا علائم شدید تغییر کنند. این علائم معمولاً در مدت 1 تا 4 روز پس از ابتلا ظاهر میشوند و شامل موارد زیر میشوند:
تب (حمام گرمی):
- تب یکی از نشانههای شایع آنفولانزا است. در بسیاری از موارد، تب به طور ناگهانی شروع میشود و میتواند شدید باشد. دمای بدن معمولاً به بالای 38 درجه سانتیگراد (100.4 درجه فارنهایت) میرسد.
سرفه و عطسه:
- سرفه خشک و یا عطسه نیز از علائم متداول آنفولانزا است. این علائم ممکن است باعث خستگی شما شوند.
گلودرد و درد گلو:
- درد و سوزش در گلو از دیگر علائم آنفولانزا میباشد. گلودرد ممکن است همراه با قرمزی و تورم باشد.
خستگی و ضعف:
- خستگی شدید و ضعف عاملی است که ممکن است به شما همراه با آنفولانزا احساس شود. این علائم معمولاً از شروع بیماری ظاهر میشوند.
درد عضلانی و استخوانی:
- درد عضلانی و استخوانی نیز یکی از علائم رایج آنفولانزاست. این درد معمولاً به عنوان “درد در سراسر بدن” شناخته میشود.
سردرد:
- سردرد نیز میتواند یکی از علائم آنفولانزا باشد. این سردرد ممکن است شدید باشد و با دیگر علائم مشابه سرماگرفتگی متفاوت باشد.
تهوع و استفراغ:
- تهوع و گاهی استفراغ نیز از علائمی است که ممکن است با آنفولانزا همراه باشد. این علائم معمولاً در برخی از موارد شدیدتر هستند.
اشکال شدیدتر بیماری:
- در موارد شدیدتر آنفولانزا، ممکن است افراد با مشکلات تنفسی، درد در قفسه سینه، سرفه با خون، گیجی، مشکلات در بینایی یا اختلالات دیگر مواجه شوند. در این صورت، فوراً به پزشک مراجعه شود.
توجه داشته باشید که علائم آنفولانزا ممکن است با علائم سرماگرفتگی و برخی از عفونتهای تنفسی دیگر اشتباه گرفته شوند. اگر شما یا کسی دیگر علائمی از این نوع تجربه کردید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
دیابت به عنوان یک بیماری مزمن تعریف میشود که با افزایش ناطقه یا سطح قند (گلوکز) در خون همراه است. این وضعیت اغلب به دلیل نقص در تولید یا عملکرد انسولین ایجاد میشود. انسولین یک هورمون است که توسط ایسلتههای لانگرهانس در پانکراس تولید میشود و وظیفه اصلی آن کاهش سطح گلوکز در خون و افزایش جذب گلوکز توسط سلولهای بدن است.
برای خواندن این مقاله ادامه مطلب را کلیک کنید
انتقال و پیشگیری از آنفالونزا
انتقال آنفولانزا: آنفولانزا به صورت عمدتاً از طریق انتقال قطرههای هوا از فرد به فرد انتقال مییابد. این انتقال ممکن است از طریق عطسه یا سرفه حاصل شود که ذرات آباندود حاوی ویروس آنفولانزا را در هوا منتقل میکنند. همچنین انتقال میتواند از طریق تماس با سطوح آلوده به ویروس و سپس لمس دست به دهان، بینی یا چشم انجام شود.
روشهای پیشگیری از آنفولانزا:
واکسیناسیون:
- بهترین و مؤثرترین راه برای پیشگیری از آنفولانزا و کاهش شدت علائم آن، واکسیناسیون است. واکسین آنفولانزا سالانه به روزرسانی میشود و افرادی که در گروههای خطرناک مثل افراد مسن، کودکان، زنان باردار و افراد با سیستم ایمنی ضعیف قرار دارند، به خصوص به واکسیناسیون توصیه میشود.
شستشوی دستها:
- شستشوی دستها به صورت منظم با آب و صابون یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری است. این عمل به کاهش انتقال ویروس از دست به دهان یا از طریق لمس سطوح آلوده کمک میکند.
استفاده از ماسک:
- استفاده از ماسک در محیطهایی که احتمال انتقال قطرههای هوا حاوی ویروس وجود دارد (مانند مکانهای شلوغ، حملونقل عمومی و مراکز درمانی) میتواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند.
پوشش دهی دهان و بینی:
- هنگام سرفه یا عطسه، استفاده از دستمال یا باز کردن دسته پشت دست میتواند جلوگیری از انتقال قطرههای هوا باشد.
اجتناب از تماس با افراد مبتلا:
- اجتناب از تماس با افراد مبتلا به آنفولانزا، به ویژه در ایام شدیدتر بیماری، یکی از روشهای مهم پیشگیری است.
اجتناب از لمس صورت:
- لمس چشمان، بینی یا دهان با دستهای آلوده به ویروس، انتقال را افزایش میدهد. بهتر است دستها را بعد از لمس سطوح عمومی یا در معرض افراد مبتلا به آنفولانزا شست و شویید.
تقویت سیستم ایمنی:
- حفظ سلامتی عمومی، خواب کافی، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و احتمال ابتلا به آنفولانزا را کاهش میدهد.
پیشگیری از آنفولانزا مهمترین گامی است که هر فرد میتواند برای حفظ سلامت خود و جامعه بردارد.
عوارض جدی و درمان ویروس آنفالونزا
عوارض جدی آنفولانزا:
عوارض تنفسی:
- آنفولانزا ممکن است به عوارض تنفسی جدی منجر شود، به ویژه در افرادی که گروه خطرناکی مانند افراد مسن، کودکان، بارداران یا افراد با بیماریهای مزمن دارند. عفونت تنفسی میتواند به التهاب ریه، عفونت حاد تنفسی (ARDS)، و یا عفونت دیگر سیستمهای تنفسی منجر شود.
عوارض قلبی:
- در برخی از موارد، آنفولانزا ممکن است به عوارض قلبی نظیر التهاب عضله قلب (میوکاردیت) یا التهاب کیسه قلب (پریکاردیت) منجر شود. این عوارض ممکن است در افرادی که قبلاً مشکلات قلبی داشتهاند، خطرناکتر باشند.
عوارض عصبی:
- برخی از افراد ممکن است عوارض عصبی نظیر گیجی، اختلال در تعادل، یا مشکلات در حافظه و تمرکز را پس از ابتلا به آنفولانزا تجربه کنند.
عوارض عضلانی:
- علائم عضلانی شدید مانند درد عضلانی یا میوکلونوس (حرکات عضلانی ناخودآگاه) نیز ممکن است در اثر آنفولانزا ظاهر شوند.
درمان آنفولانزا:
استراحت:
- استراحت بسیار مهم است تا بدن انرژی لازم برای مقابله با ویروس داشته باشد. افزایش فعالیت در مرحله ابتلا به آنفولانزا توصیه نمیشود.
مایعات و هیدراتاسیون:
- مصرف مقدار زیادی مایعات، از جمله آب، نوشیدنیهای گرم، و سوپها، به حفظ هیدراتاسیون بدن کمک میکند و به تسریع در بهبودی کمک میکند.
داروهای تسکیندهنده علائم:
- داروهایی مانند استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن میتوانند برای کاهش تب و درد مفید باشند. اما برخی از داروها برای کودکان و برخی از افراد با شرایط خاص توصیه نمیشوند، بنابراین بهتر است با پزشک مشورت شود.
درمان ضدویروسی:
- در برخی موارد، داروهای ضدویروسی مثل اسلتامیویر یا اوسلتامیویر به عنوان درمان انفلوآنزا در نظر گرفته میشوند. این داروها معمولاً در موارد شدید و در افرادی که در 48 ساعت ابتدای علائم مصرف شوند، مؤثرتر هستند.
مراقبت و پایش:
- افراد با علائم شدید یا در گروههای خطرناک باید تحت مراقبت پزشکی قرار گیرند. ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان در موارد شدیدتر باشد.
توجه داشته باشید که اگر علائم شدیدی تجربه میکنید یا از افراد گروه خطرناک هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و درمان مناسب را برای شما تعیین کند. همچنین، ویتریناری واکسیناسیون آنفولانزا نیز در مواردی میتواند از ابتلا به آنفولانزا جلوگیری کند.
جمع بندی
آنفولانزا به عنوان یک بیماری واگیردار و شایع، همچنان یک چالش جهانی در حوزه بهداشت عمومی باقی مانده است. افزایش آگاهی در مورد روشهای پیشگیری، واکسیناسیون فراگیر، و مدیریت صحیح بیماری میتواند به کاهش شیوع و اثرات آنفولانزا کمک کند. اطلاعات بهروز و هماهنگی بین کشورها نیز در مدیریت اپیدمیها و جلوگیری از گسترش بیماری مؤثر است.