ویروس انسان نقص ایمنی (HIV) یک ویروس است که بر سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذارد و ممکن است به مرور زمان منجر به ایجاد مشکلات جدی در سلامتی فرد شود. HIV یکی از ویروس‌های ایمنی‌سازی مشهور است که از گروه ویروس‌های HIV به حساب می‌آید. این ویروس به صورت اصلی از طریق مخاط و سایر مایعات بدن، مثل خون و مایع منی، منتقل می‌شود.

HIV بر روی سلول‌های سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، به ویژه بر روی سلول‌های CD4 که نقش اساسی در عملکرد ایمنی دارند. این ویروس با وارد شدن به داخل سلول‌های CD4 آن‌ها را به مرور زمان تخریب می‌کند. این فرآیند به دنبال تضعیف سیستم ایمنی می‌شود و باعث می‌شود که بدن نسبت به عفونت‌ها و بیماری‌ها کمتر مقاوم باشد.

اگر بیمار به عنوان مرحله اولیه به HIV مبتلا شود، ممکن است علائم خاصی ظاهر نشود یا تنها به صورت عفونت‌های معمولی نمایان شود. اما با پیشرفت بیماری، ممکن است علائم خاصی نظیر لاغری غیرعادی، تب مزمن، خستگی شدید، و علائم دیگر ظاهر شوند.

HIV از طریق راه‌های مختلف منتقل می‌شود، از جمله روابط جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی، استفاده اشتراکی از سرنگ‌ها، و از مادر به نوزاد در حین زایمان یا از طریق شیر مادر. برخی افراد ممکن است به عنوان حاملان HIV بدون داشتن علائم خود از بین بروند.

برخی از راهکارهای پیشگیری از انتقال HIV شامل استفاده از وسایل محافظتی همچون کاندوم در روابط جنسی، استفاده از سرنگ و وسایل حقن تنها برای یک‌بار مصرف، و درمان مادران مبتلا در دوره بارداری به منظور کاهش انتقال به نوزاد می‌شود.

درمان HIV اغلب با استفاده از داروهای ضد ویروسی انجام می‌شود. این داروها می‌توانند به کنترل تکامل بیماری و حفظ سلامتی فرد مبتلا کمک کنند، اما به تنهایی قادر به کامل درمان بیماری نیستند. این در حالی است که تحقیقات بر روی واکسن‌ها و درمان‌های جدید همچنان ادامه دارد.

همچنین، باید به افراد مبتلا به HIV حقوق انسانی و اجتماعی رعایت شود تا از تبعیض جلوگیری شود و آن‌ها بتوانند زندگی سالم و معنا‌داری داشته باشند. افزایش آگاهی عمومی در مورد این بیماری و پیشگیری از انتقال آن نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است.