درمان به روش بیوفیدبک روده از دیگر درمان های رایج و درمان دارویی برای اختلال ناهماهنگی و مشکلات دفعی موثرتر است. افرادی که دچار مشکلات دفع و یبوست به علت اختلالات عضلات روده و لگن می‌باشند، با کمک روش بیوفیدبک روده مشکلات دفع و دردهای ناحیه مقعدی آنها کمتر می‌شود.
بیوفیدبک یک روش آموزشی است که به فرد می آموزد چگونه با تمرین عضلات روده و لگن خود را به حالت متعادل رسانده تا دفع آسانی داشته باشد.
- برای آشنایی با بیوفیدبک می توانید در ابتدا مطلب بیوفیدبک چیست؟ را مطالعه کنید.
یبوست مزمن
یبوست مشکل شایعی است که مردم بسیاری در دنیا از آن رنج می برند. از آنجایی که این مشکل می تواند عوارض بدی را برای شخص به وجود آورد، پیدا کردن راه درمان مناسب برای آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
در زندگی نوین با حذف عادات صحیح غذایی، کم تحرکی و مصرف مواد غذایی ناسالم (فست فودها) مشکلات روده‌ای و مزاجی فراروانی به وجود آمده است.
در گذشته پزشکان تصور می کردند، این افراد تنها مبتلا به بیماری گوارشی هستند. ولی بعدها که امکانات تشخیصی پیشرفته‌تری به وجود آمد معلوم شد، این بیماران هیچ گونه مشکل گوارشی ندارند. بلکه فقط مبتلا به اختلال رفتار حرکتی در حین دفع هستند.
در نتیجه می توان گفت علاوه بر تغذیه نامناسب، یبوست می تواند به علت اختلالات عضلات کف لگن و روده نیز ایجاد شود. محققان در مطالعات جدید فهمیده‌اند حدود۵۰ درصد از افراد دچار یبوست مزمن، از اختلال عملکرد عضلات لگن رنج می برند.
در واقع دفع ناهماهنگ یک اختلال شایع در دنیا است، که افراد مبتلا به یبوست و مشکلات دفعی دچار آن هستند. این اختلال یک مشکل رفتاری است، که به خاطر ناهماهنگی بین عضلات دیوار شکم و عضلات کف لگن در حین مدفوع اتفاق می‌افتد.
یعنی در این اختلال هماهنگی بین شل یا ریلکسیشن عضلات کف لگن و حرکت دیواره شکم که مسئله‌ای ضروری برای دفع مدفوع طبیعی است وجود ندارد.
بنابراین در مواردی که این اختلال از نوع رفتار حرکتی است، به نظر می رسد روش بیوفیدبک روده برای درمان این اختلال نسبت به درمان‌های موجود دیگر موثرتر باشد.
همچنین مشکلاتی مانند، افتادگی لگن، اختلال پارادوکس، پرولاپس (چین خوردگی دیواره داخلی مقعد)، سیتوسل (افتادگی مثانه)، رکتوسل (افتادگی روده) و… نیز می تواند باعث ایجاد اختلال دفع ناهماهنگ شود.
چه کسانی مبتلا به یبوست مزمن هستند؟
قبل از اینکه با نحوه عملکرد بیوفدبک روده آشنا شوید، ابتدا ببینید آیا یبوست شما از نوع مزمن و اختلال دفع ناهماهنگ است یا نه؟ با علائم زیر می توانید تا حدودی تشخیص دهید که آیا دچار یبوست مزمن هستید یا نه؟
اندازه دفع به صورت طبیعی بین محدوده سه بار در روز تا سه بار در هفته متغیر است. معمولا یبوست مزمن باعث می شود، شخص دفع کمتر از سه بار در هفته را داشته باشد.
فشار و زور زدن بیش از اندازه، تخلیه ناقص، و دفع مشکل معمولا به خاطر حرکات کم روده ای است. بسیاری از مردم در دوره ای از زندگی خود، یبوست را تجربه کرده اند اما یبوست بی امان و مداوم، بین ۱۲ تا ۱۹ درصد از مردم را درگیر کرده است.
در مجموع می توان علائم زیر را برای تشخیص افرادی که دچار اختلال دفع هستند نام برد.
- افرادی که احساس دفع مدفوع دارند و به دستشویی می روند اما برای انجام عمل دفع دچار مشکل هستند.
- کسانی که مجبورند از دست یا شلنگ آب، برای تخلیه کمک بگیرند.
- کسانی که حین دفع درد یا خونریزی دارند.
- کسانی که حین دفع احساس می‌کنند یک مانع در مسیر خروج مدفوع وجود دارد.
- کسانی که احساس دفع ناکامل دارند.
- کسانی که باید ساعت های طولانی برای دفع در دستشویی بمانند
بیوفیدبک روده ﭼﯿﺴﺖ؟
بدن نیاز دارد که دفع منظمی را به طور غریزی داشته باشد، تا بتواند نیروی تازه‌ای بگیرد و حالت طبیعی داشته باشد. در حالی که بعضی از مردم با این مساله به مشکل بر می خورند. برای درمان یبوست، موثرتر از دارو درمانی روش بیوفیدبک با انتخاب یک رژیم غذایی خوب است.
در درمان یبوست مزمن، به کمک دستگاه بیوفیدبک لگن، بیوفیدبک روده و یا حتی کمک گرفتن از سنسورهای تنفسی به بیمار آموزش داده می‌شود، که بتواند به خوبی عضلات را وارد عمل کرده و دفع آرامی داشته باشد.
در پست قبل با بیوفیدبک لگن آشنا شدیم، که می توانید با مراجعه به مقاله بیوفیدبک کف لگن با این دستگاه آشنا شوید. در ادامه مختصری با بیوفیدبک روده نیز آشنا می شویم.
بیوفیدبک یا بازخورد زیستی اطلاعاتی را درباره وضعیت بدن به صورت صوت، تصویر، دما و… به مغز می دهد. به این وسیله فرد نسبت به اعمال و عملکرد بدن خود آگاه می‌شود.
در نهایت با آموزش یاد می گیرد چگونه این عملکردها را به صورت صحیح تنظیم کرده و بهبود دهد. یکی از مناطقی که در آن از بیوفیدبک استفاده می‌شود، روده است.
در این تکنیک فرد روی صندلی می‌نشیند و یک سنسور در ناحیه‌ی شکم و یک سنسور در ناحیه‌ی مقعد او گذاشته می‌شود. این سنسورها طوری طراحی شده اند که فعالیت‌های الکتریکی عضلات کنترل کننده دفع مدفوع و ادرار را منتقل کنند.
سپس از فرد خواسته می شود، که عضلات خود را منبسط و منقبض کند. در مقابل با هر انقباض صحیح دستگاه به صورت تصویری یا صوتی به فرد علامتی می‌دهد که کار خواسته شده را صحیح انجام داده است.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: بیوفیدبک عضله چیست؟
در واقع درمان بیوفیدبک نوعی آموزش به بیمار است، که چگونه عضلات شکمی را با عضلات کف لگن به طور موفقیت آمیزی هماهنگ کند تا تخلیه به راحتی انجام شود.
این شیوه منجر به بهبود و هماهنگی عضلات کف لگن و روده شده و به دنبال آن باعث بهبود مشکلاتی مانند یبوست، خروج ناخودآگاه باد معده و بی اختیاری مدفوع می‌شود. از دستگاه بیوفیدبک همچنین برای درمان سندرم روده ی تحریک پذیر نیز استفاده می‌شود.
البته بیشتر تحقیقات در جهت پیشگیری از این مشکل انجام شده است. به این صورت که با استفاده از بیوفیدبک می آموزید، از تنشن عضلانی بکاهید و همین حالت قرار گرفتن در آرامش، موجب کاهش علایم روده‌ی تحریک پذیر و درمان یبوست می‌شود.
درمان یبوست مزمن با بیوفیدبک روده
در روش درمان با بیوفیدبک روده ابتدا یک ارزیابی اولیه از بیمار، درباره‌ی وضعیت سلامتی عمومی، وضعیت تغذیه وسبک زندگی و داروهای مصرفی و دیگر عواملی که عملکرد روده را تحت تاثیر قرار می دهند انجام می گیرد.
سپس به بیمار توصیه های لازم داده می شود و در صورتی که بیمار از دسته ای باشد که به این درمان پاسخ می دهد، از روش بیوفیدبک روده استفاده شود.
بسیاری از بیماران دچار یبوست مدتها تحت درمان‌هایی مانند مصرف داروهای مسهل قرا می گیرند که برای آنها فایده چندانی نداشته و حتی باعث آسیب سیستم عصبی و تنظیم خود بخود روده نیز می شود.
معمولا بسیاری از بیماران از این دست، دارای اختلال عملکرد عضلات لگن و اختلالات عملکردی روده می باشند، مانند یبوست ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر، یا دچار اختلال عملکردی انتهای روده بزرگ و ناحیه رکتوم و مقعد هستند. این دست از بیماران به خوبی به درمان یبوست با بیوفیدبک روده پاسخ داده و درمان می شوند.
در این روش درمانی بیمار در روند درمان نقش فعال و موثری داشته و برخلاف روش‌هایی مثل دارو درمانی اثرات درمان پایدار است. همچنین با آموزش‌هایی که به بیمار داده می شود و ادامه تمرینات در منزل بیمار نیاز به مراجعه مجدد ندارد.
درمان یبوست با روش بیوفیدبک روده در واقع، بازتوانی عضلاتی است که در دفع مدفوع و تخلیه روده بزرگ دخالت دارند. در این روش‌ها به بیمار آموزش داده می شود، که چگونه عضلات کف لگن و شکم را تقویت کرده و با هم هماهنگ کند. در نتیجه بعد از مدت کوتاهی بیمار می‌تواند دفع مدفوع خود را به حالت طبیعی برگرداند.
اکثر افرادی که با این روش تحت درمان قرارگرفته‌اند از آن راضی هستند. در این روش از تمرینات پیشرفته روده و کف لگن استفاده شده، بنابراین عارضه خاصی ندارد. در بسیار از موارد علاوه بر یبوست علایم دیگری مثل احساس سیری زودرس، پری شکم و نفخ با بیوفیدبک روده بهبود خواهد یافت.