نوروفیدبک یک روش درمانی و آموزشی کاملاً نوین و جذاب برای مغز است. کاربرد نوروفیدبک در حوزهی مغز فراوان و همینطور رو به پیشرفت و گسترش میباشد. تنها کافیست وارد دنیای جالب نوروفیدبک شده، تا با کاربردهای فراوان آن شگفت زده شوید.
در مقاله نوروفیدبک چیست؟ دربارهی نحوه عملکرد این تکنیک درمانی صحبت کردیم. اگر با دستگاههای نوروفیدبک آشنایی ندارید، ابتدا میتوانید نوروفیدبک چیست؟ را بخوانید.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: اختلال شناختی چیست؟
کاربرد نوروفیدبک
نوروفیدبک یکی از جدیدترین شیوههای درمان بیماریها، اختلالات و همچنین روشی برای افزایش قدرت ذهن، تمرکز و انواع مهارتهاست.
علاوه بر بیماران کسانی که میخواهند توان فکری خود را افزایش دهند نیز میتوانند از نوروفیدبک استفاده کنند.
نوروفیدبک یک روش درمانی است که فرد بدون مصرف دارو و تحمل عوارض داروها، یاد میگیرد چگونه بیماریهای خود را با قدرت ذهن درمان کند.
این روش به مغز کمک میکند تا به بهترین عملکرد خود برسد و افراد میتوانند یاد بگیرند که چگونه امواج مغزی خودشان را تنظیم کنند.
کاربرد نوروفیدبک آنقدر زیاد است که امروزه حتی ورزشکاران حرفهای فوتبال، شطرنج، موسیقیدانها، مدیران، دانشآموزان، دانشجویان و… هم از نوروفیدبک استفاده میکنند، تا دقت و سازمانبندی افکارشان را افزایش دهند. این روش تصمیم گیری، برنامهریزی و کنترل هیجان را تقویت میکند.
نوروفیدبک همچنین امواج مغزی که در اثر افسردگی، اضطراب، وسواس، میگرن و… به هم ریخته است را به حالت طبیعی در میآورد و این اختلالات را درمان میکند.
با استفاده از نوروفیدبک این امکان به وجود میآید، که فعالیتهای مغز را ارزیابی کرده و قسمتهایی که در کارکرد معمولیشان اختلال به وجود آمده را شناسایی کرد.
گاهی پس از سکتهٔ مغزی ممکن است بخشی از مغز آسیب ببیند. یا به خاطر اختلالی مانند اضطراب، در میان امواج مغزی ناهماهنگی به وجود بیاید. با استفاده از نوروفیدبک میتوان این بخشها و اختلالات را شناسایی و درمان کرد.
روش نوروفیدبک توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، جهت درمان اضطراب، استرس، افسردگی، بیش فعالی، کم توجهی، سردرد (میگرن)، دردهای مزمن، اختلالات خواب، سوء مصرف مواد، وسواس، صرع (تشنج) و باز توانی سکته مغزی مورد تایید قرار گرفته است.
کاربرد نوروفیدبک در درمان بیماریها
برخی از مهمترین کاربرد نوروفیدبک در درمان بیماریها، اختلالات، آسیب بیماریهای مغزی و… به صورت زیر است:
- بیش فعالی یا کمبود توجه (ADHD) :
یکی از موارد کاربرد نوروفیدبک که بسیار هم موثر واقع شده، درمان بیش فعالی با نوروفیدبک است.
بیش فعالی یکی از شایعترین اختلالات در دوران رشد و کودکی است.
که باعث فعالیت بیش از حد، رفتارهای ناگهانی و بدون مقدمه و اختلال در تمرکز و توجه است.
این اختلال به شدت سبب کاهش میزان یادگیری در کودکان میشود.
در روش نوروفیدبک حدود ۸۵% از کودکان مبتلا به این بیماری درمان شدهاند.
- اضطراب (Anxiety) :
در اختلال اضطراب شخص پیوسته استرس دارد، احساس آرامش نمیکند و تپش قلب دارد.
خوابش مختل است. سردرد یا احساس گیجی دارد. احساس خستگی و از پا افتادگی میکند.
بسیاری از متخصصان، بکارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را یکی از بیشترین موارد و زمینه بیماریهای استفاده از آن میدانند.
حدود ۹۰% از افراد مبتلا به اضطراب از طریق نوروفیدبک درمان شدهاند.
پیشنهاد میکتیم این مقاله را مطالعه کنید: انواع دستگاه نوروفیدبک
- ناتوانی یادگیری (Learning disability) :
در اختلال ناتوانی یادگیری که در سنین دبستان شایع است، بعضی از قسمتهای مغز به صورت هماهنگ با یکدیگر فعالیت نمیکند.
این باعث میشود که کودکان در برخی از فعالیتهای شناختی خود دچار مشکل شوند.
کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری معمولاً از لحاظ هوشی مشکلی ندارند، اما به دلیل نقص در راههای پردازش اطلاعات مغزشان، عملکرد ذهنی پایینی را نشان میدهند.
در کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ارتباط بین دو یا چند ناحیه از مغز یا به خوبی برقرار نمیشود و یا در صورت برقراری، در هم آمیختگی پیدا میکند.
نوروفیدبک در درمان این گروه از اختلالات (اختلال در خواندن، نوشتن و محاسبات ریاضی)، توانسته است نتایج قابل توجهی به وجود آورد.
البته استفاده از سایر روشهای درمانی و آموزشی همراه با نوروفیدبک در این اختلال ضروری است.نوروفیدبک پس از یک دوره درمانی میتواند به طور کامل این مشکل را رفع میکند.
- کاربرد نوروفیدبک در آسیبهای مغزی :
نوروفیدبک میتواند مشکلاتی که بر اثر آسیب و یا سکته مغزی به وجود آمده اند را نیز درمان کند.
از جملهی این مشکلات میتوان به بهبود حافظه، سردرد، گیجی و حواسپرتی، سرگیجه، مشکلات تمرکز، اضطراب، افسردگی، تغییرات خلقی، اختلالات خواب، تحریک پذیری و مشکلات ادراک بینایی اشاره کرد.
- دردهای مزمن و سردردهای میگرن :
سردرد میگرنی معمولاً به صورت ضرباندار است و اغلب تهوع و اختلال در بینایی را به دنبال خواهد داشت.
نوروفیدبک با آموزش مغز برای داشتن یک خود تنظیمی صحیح به بهبود سردردهای میگرنی کمک میکند.
استفاده از این روش وقوع و شدت حملات میگرن در اکثر موارد کاهش می یابد و حتی از بین می رود.
- کاربرد نوروفیدبک و افسردگی :
از دیگر کاربرد نوروفیدبک استفاده از این روش در درمان افسردگی است.
افسردگی مجموعهای از حالت بیماریهای مختلف روانی است که از احساس خفیف ملال تا سکوت و دوری از فعالیت بروز میکند.
از دست دادن علاقه و ناتوانی از لذت بردن، احساس ناامیدی، بیحالی و خستگی، بیخوابی، اندیشیدن به مرگ و خودکشی، زودرنجی، احساس گناه و بی ارزشی، تغییر در اشتها و افزایش یا کاهش وزن، یکباره به گریه افتادن بدون توضیح مشخص و… از بیماریهای افسردگی هستند.
در اغلب موارد، نوروفیدبک در مورد بیماران مبتلا به افسردگی مزمن که سایر درمانها در مورد آنها کارساز نبوده، بهبود دهنده بوده است.
- سوء مصرف مواد :
اعتیاد پدیدهای است که ابعاد مختلف از جمله وضعیت روانی، شخصیت، تفکر، توانایی بیماریهای ذهنی، وضعیت جسمانی و فیزیولوژیکی فرد، آثار مخربی به جا میگذارد.
درمانهای مختلف ترک اعتیاد هر کدام بر بعدی خاص تمرکز دارند. روشهای درمان اعتیاد جسمانی همگی موفق بودهاند، اما درمان اعتیاد از بعد روانی همواره با مشکل مواجه بوده است.
مطالعات نشان داده است، در مقایسه با درمانهای موجود برای ترک اعتیاد، درمان با نوروفیدبک از روشهای موفق بوده است.
درمان با این روش وسوسه و ولع فرد را کاهش میدهد و در دراز مدت احتمال عود مصرف و بازگشت را پایین میآورد.
نوروفیدبک میتواند به عنوان یک درمان مکمل در درمان اختلال سوء مصرف موارد بشمار آید.
- کاربرد نوروفیدبک در صرع :
بیماری صرع اختلالی مزمن است که به علت فعالیت نامتعارف و متناوب نورونهای مغز ایجاد میشود و علایم آن حملههای ناگهانی بیهوشی و تشنج متناوب است.
واکر (۲۰۱۰) در مطالعه مطالعهای مروری در رابطه با اثربخشی نوروفیدبک بر اختلال صرع این درمان را موثر معرفی کرده.
او گزارش میکند که در پیگیری بیماریهای با متوسط ۶ سال (بین ۳ تا ۹) برگشت علائم وجود نداشته است.
- کاربرد نوروفیدبک در اوتیسم :
اوتیسم (در خود ماندگی) اختلالی است که از ارتباط افراد با دنیای خارج جلوگیری میکند.
به نظر می رسد قربانیان در دنیای خودشان به سر میبرند و تاکنون پزشکان نتوانستهاند آنها را درک کنند.
اغلب اوقات این افراد توانایی صحبت کردن، خواندن یا نوشتن ندارند.
نتایج نشان میدهد که در درمان با نوروفیدبک در ۸۹% موارد بهبود در علائم اوتیسم رخ داده است.
از دیگر کاربرد نوروفیدبک میتوان برطرف کردن بیماریها و اختلالات دیگری مانند تعریق دستها، اختلال خواب، درد مزمن، یبوست، چاقی، آسم، شب ادراری و ناخن جوی، اختلال دوقطبی، اختلالات خلقی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال ترس (Phobia)، پرخاشگری، اختلال وسواس، وزوز گوش، اختلالات گفتار و زبان، دندانقروچه و… اشاره کرد.
کاربرد نوروفیدبک در ارتقای عملکرد فردی
نوروفیدبک همچنین میتواند در عملکرد فردی نیز مفید باشد. برخی از این موارد عبارتند از:
- بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان
- افزایش تمرکز، توجه و حافظه
- مدیریت استرس و هیجانات
- ارتقای عملکرد مغز
- افزایش توانایی یادگیری و سرعت عملکرد مغز
- تقویت ارتباط نیمکرههای مغزی
- بهبود کیفیت خواب
- تقویت ابعاد مختلف هوش
- توانایی بازگشت سریع به زمان حال
- آمادگی بیشتر برای پذیرش تغییر
- کاهش کجخلقی
- متعادل کردن منتقد درون
- بهبود مدیریت درون و واکنشهای هیجانی
- توانایی تغییر آسان توجه از کاری به کار دیگر
- افزایش مهارتهای ورزشی
- افزایش انگیزه
- افزایش خودشکوفایی
- افزایش حس حمایت از خود
- افزایش پذیرش خود
- توانایی کنار آمدن با کار زیاد، ذخیره انرژی و به دور ماندن از خستگی یا فرسودگی شغلی
- افزایش خلاقیت
- بهبود تصمیمگیری و کاهش خطا
- بازیابی سریع آرامش درونی در شرایط استرسزا
- افزایش آگاهی
- کاهش اضطراب
- یادگیری سریع
- بهبود حس بخشایش
- تقویت مهارتهای ارتباطی
- چه کسانی از درمان نوروفیدبک استفاده کرده اند؟
- فضانوردان ناسا
- بازیکنان فوتبال
- گلفبازان حرفهای
- موسیقیدانان کالج امپریال لندن
- مدیران اجرایی
- مردم با نیاز بیماریهای خاص
- دانش آموزان
- دانشجویان
و…