در دنیای پیشرفته و مدرن امروز بشر در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های جسمی و اختلالات روحی و روانی قرار دارد، که گاهی هیچ گونه درمان قطعی برای آنها وجود ندارد. درمان اوتیسم نیز یکی از مواردی است که راه قطعی نداشته و تنها می‌توان با روش‌های گوناگون آن را کنترل کرد و از راه‌های درمانی مختلف جهت توانبخشی بیمار استفاده کرد.

به گفته کار شناسان اوتیسم از جمله عوارض زندگی در شهر‌های صنعتی و پر استرس است. که در کنار تاثیر وراثت در انتقال این اختلال، سهم استرس و معضلات زندگی در جوامع شهری بسیار قابل اهمیت است.

در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت‌، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم و علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی و بعد از آن تا سن ۲ سالگی و ۳ سالگی و بزرگسالی را مورد بررسی قرار دادیم. در این مطلب نیز با ۴ روش موثر و تاثیرگذار‌ درمان، برای اوتیسم آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.

 

• اوتیسم چیست؟
• علت اوتیسم چیست؟
• علائم اوتیسم
• تشخیص اوتیسم
• علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی
• علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله
• نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله
• علائم و نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی

درمان اوتیسم

اگر چه پیشگیری از وقوع ابتلا به اوتیسم امکان پذیر نیست، اما مداخله به هنگام در تشخیص این اختلال و همچنین پیگیری کردن دوره‌های درمانی کودکان مبتلا به اوتیسم در سن طلایی ۲ تا ۵ سال، از جمله راه‌هایی است که در کنترل و درمان این بیماری نقش و جایگاه ویژه‌ای دارد.

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان مبتلایان به اوتیسم پیدا نشده است. بهترین روش برای درمان اختلال اوتیسم روش توانبخشی با کمک خانواده است. گفتاردرمانی و کاردرمانی فشرده به تقویت مهارت‌های مختلف کودک کمک می‌کند.

هدف از درمان این اختلال این است که توانایی فرد، برای عملکردها را افزایش و علائم طیف اوتیسم را کاهش دهد. مداخله زود هنگام در طول سال‌های پیش دبستانی می‌تواند به کودک کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری را یاد بگیرد.

 

برای آنکه بهترین سرویس را به یک کودک مبتلا به اوتیسم ارائه دهیم، باید به این موارد توجه نماییم که کودک حتماً باید توسط یک فوق تخصص روان‌پزشکی اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب اطفال ویزیت شود. به‌طور فشرده و ترجیحاً هر روز تحت خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار گیرد.

لازم است والدین و مربی کودک روش‌های مناسب تقویت مهارت‌های ارتباطی کودک را از طریق مطالعه کتاب‌های مرتبط یا به وسیلهٔ جلسات مشاوره‌ای که کاردرمانی کودک برگزار می‌کند، فرا بگیرند.

ارزیابی وضعیت حسی – حرکتی کودک به وسیله کارشناسان کاردرمانی صورت پذیرد و در صورت لزوم جلسات کاردرمانی ذهنی کودک به‌طور منسجم برگزار گردد.

کاردرمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی، هنر درمانی و مداخلات روان‌شناسی از جمله مداخلاتی هست که می‌تواند در بهبود علائم کودکان اوتیسم نقش ویژه‌ای داشته باشد.

موسیقی درمانی، راهکاری برای ارتباط با کودکان اوتیسم است. نقاشی و قصه گویی نیز یکی از روش‌های مؤثر تربیت کودکان اوتیسم است و پدران و مادران باید در یک‌گوشه اتاق نشسته و کتاب‌های قصه متناسب با سن کودک را با صدای بلند و دلنشین برای علاقه‌مندی آنان بخوانند.

آموزش‌های رفتاری مبتنی بر پاداش برای رفتارهای خوب که به آنها مهارت‌های اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط را یاد می‌دهد و به آنها کمک می‌کند که بتوانند در بزرگسالی با برخی از مشکلاتشان کنار بیایند و مشکلات کمتری داشته باشند.

 

دارو درمانی برای درمان اوتیسم

در حال حاضر هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال اوتیسم وجود ندارد و در واقع داروها در این اختلال آنچنان نقش درمانی ندارند. اکثر داروها بیشتر برای کنترل ناهنجاری‌های رفتاری تجویز می‌شوند و تنها علائم خاصی را تسکین می‌دهد.

اغلب داروهایی که برای درمان این اختلال استفاده می‌شود، برای مقابله با یک رفتار خاص ازجمله کاهش رفتار تحریک پذیر و پرخاشگری مورد استفاده است. به عنوان مثال ریسپریدون دارو می‌تواند در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، خود آسیبی و سایر رفتارهای چالش برانگیز تاثیر معنی داری داشته باشد.

به طور کلی می‌توان گفت داروهای اوتیسم، برای جلوگیری از خشم، عصبانیت، مشکلات حواس، بیش فعالی، مشکلات خواب، بی پروا بودن، زودرنج بودن و زود عصبانی شدن، دارو به کار می‌رود.

تحقیقات در زمینه دارو درمانی نشان دهنده این واقعیت اند که دارو درمانی در کنار رفتار درمانی بایستی مورد استفاده قرار گیرد و دارو به تنهایی نمی‌تواند برای یک کودک نجات بخش باشد.

تنها دو داروی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان تحریک‌پذیری مرتبط با اوتیسم وجود دارد: ریسپریدون و آریپیپرازول که هر دو در گروه داروهای آنتی سایکوتیک آتیپیک قرار دارند.

 

آشنایی با دستگاه نوروفیدبک ۴ کاناله

رفتار درمانی برای درمان اوتیسم

یکی از شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین رویکرد درمانی اوتیسم در کودکان، تحلیل رفتار کاربردی یا ای بی ای (ABA) است. که البته در همه جای دنیا به خانواده‌ها پیشنهاد می‌گردد.

رویکرد رفتار درمانی موجب تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی کودک دارای اختلال طیف اوتیسم می‌گردد و می‌توان بر اساس تکنیک‌های زنجیره سازی و شکل دهی رفتار مهارت‌های جدیدی را نیز به کودک آموخت.

رفتار درمانی در بهبود علائم مختلف اوتیسم مانند مهارت‌های اجتماعی و زبانی و اختلال‌های رفتاری به اثبات رسیده است. رفتار کلامی نوعی از ABA است که همان اصول را برای زبان کودکان به کار می‌گیرد.

در این رویکرد بایستی به صورت استاندارد حداقل روزانه ۴ ساعت و ۲۵ ساعت در هفته برای کودک دارای اوتیسم به صورت انفرادی اجرا گردد.

خانواده‌ها می‌توانند با کمک روش‌های مختلف رفتار درمانی توانایی‌ها و مهارت‌های کلامی و ارتباط اجتماعی کودکان مبتلای خود را تقویت کنند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

الف) روش ABA

ب) روش تیچ (TEACCH)

پ) روش ارتباط با تبادل تصویر

ت) روش فلور تایم (floor time)

ج) داستان‌های اجتماعی

د) درک مجموعه حواس

 

کار درمانی (OT/Occupational Therapy)

کارآمدترین روش درمانی، بی شک روش توانبخشی است. کار درمانی به فرد دارای اوتیسم کمک می‌کند تا مهارت‌های شناختی، جسمی، اجتماعی و حرکتی‌اش ارتقا پیدا کند.

برای درمان کودک باید به طور فشرده و ترجیحاً هر روز تحت خدمات کاردرمانی قرار گیرد. کاردرمانی به تقویت مهارت‌های مختلف کمک می‌کند.

هدف این روش بهبود مهارت‌های زندگی است که به فرد امکان زندگی مستقل را می‌دهد. برنامه‌های کار درمانی برای کودک دارای اوتیسم بیشتر حول و حوش مهارت‌های بازی، استراتژی‌های یادگیری و موضوعات حسی و حرکتی متمرکز است.

ارزیابی وضعیت حسی – حرکتی کودک به وسیله کارشناسان کاردرمانی صورت می‌پذیرد و در صورت لزوم جلسات کاردرمانی ذهنی کودک به طور منسجم برگزار می‌گردد.

 

گفتار درمانی (ST/Speech Therapy)

برای درمان اوتیسم کودک باید به طور فشرده و ترجیحاً هر روز تحت خدمات گفتاردرمانی نیز قرار گیرد. این درمان یکی از پیشنهادهای مداخلاتی برای کودکان دارای اوتیسم است.

این روش می‌تواند به فرد دارای اوتیسم کمک کند تا ارتباط کلامی و غیر کلامی و ارتباط اجتماعی خود را بهبود بخشند تا به روش‌های مفید تر و کاربردی تری در برقراری ارتباط دست پیدا کند.

گفتار درمان همچنین می‌تواند خانواده را در بهبود مهارت‌های خوردن بلعیدن و…. ارائه ماساژهای متناسب برای بهبود سیستم دهانی کودک همراهی کند.

پیشنهاد میکنم این مقاله را مطالعه کنید: آیا نورفیدبک عوارضی دارد؟

از آنجایی که اختلال اوتیسم نشانه‌های متفاوت و گسترده‌ای دارد و هر فرد دارای اوتیسم الگوی علائم مخصوص به خودش را دارد. شناسایی نشانه‌ها و علائم اوتیسم در بزرگسالی نیز سخت و بلکه حتی سخت‌تر تشخیص اوتیسم در کودکان است. به همین دلیل برای تشخیص این اختلال در بزرگسالان نیازمند به داشتن اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی هستیم.

 

در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت‌، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم و علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی و بعد از آن تا سن ۲ سالگی و ۳ سالگی را مورد بررسی قرار دادیم. در این مطلب نیز با علائم و نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.

• اوتیسم چیست؟
• علت اوتیسم چیست؟
• علائم اوتیسم
• تشخیص اوتیسم
• علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی
• علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله
• نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله

علائم اوتیسم در بزرگسالی

همانطور که می‌دانید، اختلال اوتیسم فقط مختص کودکان نیست و بزرگسالان نیز همچنان در بزرگسالی درگیر این بیماری می‌مانند. با اینکه علائم اوتیسم اغلب در اوایل کودکی خود را نشان می‌دهد، اما این اختلال تنها در همان دوران کودکی باقی نمی‌ماند. بلکه اوتیسم چالشی است که فرد در تمام طول زندگی با آن مواجه است و در بزرگسالی هم فرد را همچنان درگیر می کند.

معمولاً تبدیل کودکان اوتیسمی به بزرگسالانی که اوتیسم ندارند، بسیار نادر است. در واقع کودکانی که با اوتیسم دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است مهارت‌هایی به دست آورند و کارهایی انجام دهند، که علامت‌های اوتیسمی شان کمتر نشان داده شود.

اما در بزرگسالی همچنان با این مشکل مواجه هستند و می‌توان گفت متاسفانه کودکی که اوتیسم دارد با گذشت زمان به یک بزرگسال معمولی تبدیل نمی‌شود.

اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اصطلاح عمومی برای مجموع اختلال‌های رشد مغز در سطوح مختلف، تعاملات اجتماعی، ارتباطات کلامی و غیر کلامی و رفتارهای تکراری است.

بسیاری از علائم اوتیسم در بزرگسالی در درجه اول با چالش‌های اجتماعی و رفتاری مشخص می‌شود. فردی که مبتلا به ASD است، معمولاً دچار ضعف در احساسات اجتماعی متقابل و رفتارهای ارتباطی غیرکلامی است و همچنین این افراد در توسعه، درک و حفظ روابط دچار کمبود هستند. چالش‌های مرتبط با این بیماری عبارتند از:

تفاوت در نحوه درک این افراد از محیط پیرامون خود
وجود موانع ارتباطی با دیگر افراد به دلیل چگونگی پردازش و تبدیل اطلاعات به کلام
تکرار الگوهای رفتاری مشخص که ممکن است با تعاملات اجتماعی و کیفیت زندگی تداخل داشته باشند.
هیچ کدام از دو فرد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم علائم کاملاً یکسانی ندارند.

به طور کلی می‌توان گفت اکثر کودکان علائم اوتیسم را در سنین ابتدایی زندگی نشان می‌دهند. تعداد کمی از کودکان به صورت طبیعی در سنین نوزادی رشد کرده و سپس بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی در یک دوره برگشتی قرار می‌گیرند، این دوره زمانی است که آن‌ها دچار علائم اوتیسم می‌شوند. دو شاخصه مختلف افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالیASD:
۱- ارتباطات و تعاملات اجتماعی مداوم
۲- الگوهای محدود و تکراری رفتار خاص

 

برخی از مشکلاتی که افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی با آن روبه‌رو می‌شوند:

انزوا و مشکلات اجتماعی
مشکلات ارتباطی
مشکلات مالی
نبود حمایت به همراه مراقبت شخصی
بی‌دفاع بودن
مسکن و امکانات بهداشتی ناکافی
کمبود شغل
علائم اوتیسم در بزرگسالی
بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، اکثراً با مشکلاتی در روابط و تعاملات اجتماعی مواجه‌اند. در بزرگسالانی که از اوتیسم خفیف رنج می‌برند، ممکن است در ارتباطات پایه مشکلی نداشته باشند، اما در زبان بدن و صورت کمی دچار مشکل هستند.

این افراد لحن صحبت کردن دیگران را درک نمی‌کنند و صرفاً ظاهر حرف‌های اطرافیان را متوجه می‌شوند. آنها با ارتباط چشمی، درک دید و تفکر اطرافیان و ابراز احساسات و همدلی مشکل دارند.

در نتیجه این مشکلات ارتباطی، اکثر بزرگسالانی که دچار اتیسم هستند خیلی اجتماعی نیستند و دوستان زیادی ندارند.

به طور معمول، اوتیسم در کودکان نوپا اغلب به سادگی و درستی تشخیص داده می‌شود، ولی کشف علائم اوتیسم در بزرگسالی به این راحتی نیست.

دانستن در مورد اوتیسم در بزرگسالی می‌تواند، زمینه‌ای باشد جهت اینکه بتوانیم گزینه‌هایی برای راهکارهای درمانی آنها پیدا کنیم.

کودکان اوتیسم وقتی وارد سن بزرگسالی می‌شوند، ممکن است به کمک بیشتری نیاز داشته باشند. در واقع افراد بزرگسالی که با اوتیسم دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشتر از کودکان با این اختلال روبرو خواهند بود. در ادامه با برخی از علائم و نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی آشنا می شویم.

فراموش نکنید داشتن ۱ یا ۲ نشانه، برای اینکه فرد را مبتلا به اوتیسم بدانید کافی نیست. اما اگر چندین علامت مختلف از موارد زیر را در فرد می‌بینید، احتمال ابتلا به اوتیسم باشد وجود دارد:

 

علائم اوتیسم: ۱- مشکلات در روابط اجتماعی

یکی از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی دشواری در برقراری ارتباطات صمیمی و نزدیک با دیگران است. این اختلال می‌تواند توانایی دوست‌یابی این افراد را شدیداً تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین آنها در گوش دادن به دیگران و تجزیه و تحلیل فرایندهای محیطی مشکل داشته و دارای محدودیت‌های زبانی در سخن گفتن هستند.

علاوه بر این رفتارهای خاص و غیرعادی آنها باعث محدودیت‌هایی در ایجاد دوستی با دیگران می‌شود. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که مبتلایان به اوتیسم نسبت به دوستی چندان راغب نباشند و همیشه در این مورد، عقب‌نشینی کنند.

 

علائم اوتیسم: ۲- مشکلات در روابط عاطفی

همانطور که برقراری روابط اجتماعی و دوستی برای افراد اوتیسم سخت است، ایجاد ارتباطات عاطفی و عاشقانه نیز برای این افراد بسیار دشوار است.

یکی از دلایل آن این است که ادامه دادن ارتباطات منظم و دائمی می‌تواند برای این افراد تقریباً غیر ممکن باشد و روابط عاشقانه در کل نوعی ارتباط منظم و هدف مند است که نیاز به گستره ارتباطی وسیعی دارد.

همچنین شخص مبتلا به اوتیسم در درک ارتباطات غیرکلامی ضعیف است و مهارت‌های مورد نیازی که اغلب برای برقراری رابطه صمیمانه مورد نیاز است نداشته باشد.

علاوه بر آن فرد ممکن است درک درست و بالغی از معیارهای جنسی نیز نداشته باشد. در نتیجه، در شکل‌دهی به روابط عاطفی و عاشقانه و ازدواج نیز موفق عمل نمی‌کند.

آشنایی با نرم افزار نوروگاید

 

علائم اوتیسم: ۳- مشکل در ارتباط غیر کلامی

بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباط غیر کلامی دچار چالش‌های جدی می‌شوند. آنها همچنین در ارتباط چشمی نیز کمترین عملکرد را دارند.

این افراد در خواندن چهره و حالات مختلف افراد دچار مشکل اند و همیشه این احساس را دارند که چیزی را در فرایند ارتباط و تعامل خود گم کرده اند. این افراد به درستی نمی‌توانند دیگران را تعبیر و تفسیر کنند.

 

علائم اوتیسم: ۴- اختلال در پردازش حسی

یکی از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی وجود اختلال در پاسخ‌گویی به محرک‌های حسی است. این افراد نسبت به محرک‌های مختلف، یا حساسیت کافی را ندارند و یا اینکه حساسیت بیش از اندازه دارند. به این مشکل، اختلال پردازش حسی یا اختلال یکپارچگی حسی می‌گویند.

در واقع آنها در تعامل با محیط و دیگران مشکل دارند. ملاقات با افراد جدید، دریافت اطلاعات حسی جدید مانند بوها، صداها، نورها و انواع ورودی‌های مختلف ادراکی و دیداری می‌تواند باعث مشکلاتی در آنها شود، زیرا افراد «اوتیستیک» قادر به پردازش این ورودی‌های حسی به درستی نیستند.

 

علائم اوتیسم: ۵- نداشتن همدردی

مشکل دیگری که افراد مبتلا به اوتیسم با آن مواجه هستند این است که نمی‌توانند، به درستی با دیگران هم‌دردی کنند و در به اشتراک‌گذاری احساسات خود مشکل دارند.

بسیاری از افراد اتیستیک برای فهمیدن دیدگاه دیگران دچار کشمکش هستند. آنها نمی‌توانند خواسته‌ها یا احساسات و یا افکار دیگران را درک کنند و از نقطه نظر دیگران به موضوعات نگاه کنند.

در نتیجه آنها فاقد حس همدردی و همراهی بوده و برای حضور در اجتماع با چالش‌هایی روبه‌رو هستند، که نشأت گرفته از ناتوانی آنها در مشارکت گروهی و تعامل با دیگران است.

 

علائم اوتیسم: ۶- مشکلات زبانی

بر اساس آمار حدود ۴۰ درصد از افراد مبتلا به اوتیسم کلام ندارند و در حوزه گفتار دچار مشکل هستند، یا اینکه هیچ گاه حرف زدن را یاد نمی‌گیرند.

بنابراین اگر فرد بزرگسالی به طور کامل حرف نزند یا اینکه نتواند به درستی حرف‌زدن خود را مدیریت کند، احتمال دارد به اوتیسم مبتلا باشد.

از نشانه‌های این ناتوانی می‌توان به این موارد اشاره کرد: دشواری در پیگیری یک گفتگو، وجود مشکل در ابراز نیازها و ناتوانی در پردازش تفکرات.

 

علائم اوتیسم: ۷- محدوده علایق کم و غیرعادی

یکی دیگر از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی دایره‌ی علایق محدود و به نوعی می توان گفت بی‌علاقگی نسبت به موضوعات مختلف است. به عنوان مثال آنها در برخی از زمینه‌های خاص مانند: هوانوردی، مهندسی، ریشه‌شناسی لغات یا تاریخ اطلاعات فراوانی دارند.

این تمرکز بیش از حد بر روی یک موضوع، برای افراد اتیستیک بسیار لذت بخش است، اما همین موضوع می‌تواند چالش‌های بزرگی برای فرد ایجاد کند.

علایق و تمرکز شدید نسبت به یک موضوع خاص باعث درگیری بسیار زیاد ذهنی با آن موضوع می‌شود و عملاً فرد از سایر مسائل غافل می‌مانند و هیچ توجهی به چیزهای دیگر ندارند. همین مسئله باعث محدود شدن تمایلات اجتماعی و ارتباطی فرد با دیگران می‌شود.

 

علائم اوتیسم: ۸- رفتارهای تکراری

تکرار واژه‌ها، جملات و رفتارها در طول روز باعث احساس آرامش در افراد اوتیسمی می‌شود. به نظر می آید که این رفتارهای روتین و قابل پیش بینی فرد را تحت کنترل خود دارد.

این ویژگی نیز یکی دیگر از دلایلی است که مانع از حضور آنها در اجتماع و مکان‌هایی می‌شود که نیاز به برقراری تعامل و ارتباط با سایرین وجود دارد.

پیشنهاد میکنم این مقاله را مطالعه کنید درمان اوتیسم با ۴ شیوه مهم و تاثیر گذار

 

علائم اوتیسم: ۹-تأکید بر عادت‌ها

بزرگسالان اوتیسمی نمی‌توانند از عادت‌های روزمره‌ی خود دست بردارند و وقتی که در برنامه شان تغییر کوچکی رخ دهد، دچار اضطراب شدیدی می‌شوند. برای مثال یک بزرگسال مبتلا به اوتیسم ممکن است به راحتی قادر به پیروی از یک برنامه سفر و جمع‌آوری وسایل مورد نیاز سفر نباشد. میل آنها به تکرار و عادت‌ها به این شکل بروز می‌یابد:

• بی‌میلی و بی‌علاقگی نسبت به سفر
• ناتوانی در رفتن به رستوران‌های جدید و امتحان‌کردن غذاهای متنوع
• پای‌بندی به برنامه‌ای ثابت در هر روز
• احساس ناراحتیدر هنگام خارج‌شدن از برنامه‌های روزانه و عادت‌های همیشگی
• ناراحتی در هنگام تغییر کردن برنامه‌ها

علائم اوتیسم : ۱۰- اضطراب:

آمارها نشان می‌دهد بیش از ۷۰ درصد از افراد اتیسمی با مشکلات خواب دست به گریبان اند و این می‌تواند به دلیل مشکلات حسی افراد اتیستیک باشد. در واقع اوتیسم در بزرگسالی با مشکلات خواب و اضطراب همراه است.

اضطراب یکی از مشکلات شایع در میان بزرگسالان مبتلا به اوتیسم است. این اضطراب ممکن است شامل این موارد شود: اختلال در توجه و تمرکز، مشکل در کنترل خلق و خو، اشتغال ذهنی به یک موضوع و افسردگی.

از آنجایی که اختلال اوتیسم نشانه‌های گسترده‌ای دارد و هر کودک الگوی علائم مخصوص به خودش را دارد. شناسایی نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله و سایر سنین کودک بسیار سخت و نیازمند به داشتن اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با نشانه‌های اوتیسم در کودکان است.

در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت‌، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم و علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی و بعد از آن تا سن ۲ سالگی را مورد بررسی قرار دادیم. در این مقاله نیز با نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.

• اوتیسم چیست؟
• علت اوتیسم چیست؟
• علائم اوتیسم
• تشخیص اوتیسم
• علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی
• علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله

شناخت علائم و نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم از سوی خانواده‌ها و آگاهی خانواده‌ها نسبت به این اختلال می‌تواند، منجر به تشخیص و شناسایی زود هنگام این کودکان شود.

هر چند که به عقیده کارشناسان تشخیص قطعی اختلال اوتیسم تا قبل از ۳ سالگی به سختی صورت می گیرد، ولی والدین نباید نسبت به علائم هشداری در رفتار فرزند خود بی‌توجه باشند.

اوتیسم اختلالی قابل درمان نیست بلکه تنها می‌توان آن را کنترل کرد و هر چقدر این اختلال زودتر شناسایی شود، تکنیک‌های کنترل بر روی آن موثرتر خواهد بود. همچنین خانواده‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با این کودکان رفتار کنند، یا چه فضایی را در خانه برای آنان فراهم کنند تا زندگی با آرامشی داشته باشند.

چنان چه اختلال اوتیسم در کودکان در زمان مناسب تشخیص داده شود و خدمات درمان اوتیسم نیز به موقع دریافت گردد میزان بهبودی به شدت افزایش می‌یابد.

با آموزش می‌توان فضای رشد، مهارت آموزی و توانمندسازی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم را به نحو مطلوب فراهم کرد تا آنان زندگی تا حد ممکن عادی را در جامعه داشته باشند.

 

نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله

در ادامه‌ی این مطلب به برخی از نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله و علائم هشدار دهنده اختلال طیف اوتیسم در کودکان ۳ سال به بالا برای افزایش آگاهی شما می‌پردازیم.

 

در تکلم تاخیر دارد:

یکی از نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله و از علائم اصلی کودکان اوتیسمی تاخیر در تکلم و استفاده نکردن از مهارت‌های گفتاری است.

این کودکان گفتار بسیار محدودی داشته و از عبارات حتی کوتاه استفاده نمی‌کنند. آنها دارای مشکلاتی در فهم دستورالعمل‌های ساده و به طور کلی عدم رشد زبان و گفتار متناسب با سن خود هستند. به طوری که در بیان خواسته و نیازهای خود با چالش‌های اساسی دست و پنجه نرم می‌کنند.

گروهی از مبتلایان به این اختلال هرگز به توانایی گفتاری دست نمی‌یابند. ولی در مواردی هم اگرچه اوایل در حرف زدن تاخیر دارند، ولی با گذشت زمان این مهارت را تا حدی رشد می‌دهند و قادرند یک گفت و گو را مدیریت کنند.

 

دارای الگوهای تکلم غیرمعمول هستند:

از دیگر مشکلات کودکان اوتیسمی داشتن الگوی تکلمی غیر معمول است. به شکلی که صحبت کردن آنها ممکن است، پر از مکث، با صدایی بلند و همراه با لحنی یکنواخت یا گنگ باشد.

همچنین ممکن است به جای استفاده از یک عبارت کامل، از تک کلمات استفاده کند یا یک لغت را به طور مداوم تکرار کند.

علاوه بر این زمانی که سوالی از او پرسیده می‌شود، به جای پاسخ گویی و استفاده از کلمات متناسب، به تکرار همان سوال می پردازد‌.

 

به یک شی یا موضوع خاص علاقه پیدا می‌کنند:

هر چند که به نظر می‌رسد بیشتر کودکان اوتیسمی به اطراف توجه نشان نمی‌دهند. اما در صورتی که به یک شی یا بخشی از آن علاقه داشته باشند، به سختی می‌توان آن را از او گرفت.

آنها به دقت روی یک شی یا یکی از خصوصیات آن (مانند چرخ یک ماشین اسباب بازی) یا یک موضوع خاص تمرکز می‌کنند و ممکن است ساعت‌ها با دقت و تمرکز مشغول بازی با آن باشند.

 

عدم توجه به اطراف:

بی توجهی از نشانه‌های دیگر اختلال اوتیسم در کودکان است. به نظر می‌رسد او سخنان دیگران را متوجه نمی‌شود، چرا که واکنشی نسبت به حرف‌های دیگران بروز نمی‌دهد.

حتی ممکن است زمانی که اسمشان را صدا می‌زنید، در زمان شنیدن نام خود پاسخی ندهد و بدون عکس‌العمل خاصی همچنان به کار خود ادامه دهد.

یا اینکه حتی کودک قادر به دنبال کردن محل صدا نباشد. این کودکان ممکن است رفتارهای ناگهانی و بی‌موقع مانند خنده، گریه و جیغ زدن داشته باشند.

 

بازی به صورت تنهایی:
از دیگر نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله شرکت نکردن در بازی‌های گروهی، نوبتی، اشتراکی است. به نظر می‌رسد آنها تنها بازی کردن را ترجیح می‌دهند، به طوری که می‌توانند ساعت‌ها به تنهایی بازی کنند و زمان زیادی این چنین سرگرم باشند.

آنها علاقه کمی به کودکان دیگر دارند و به طور معمول بازی خود را با آن‌ها شریک نمی‌شود یا نوبت بازی را به آن‌ها نمی‌دهد و همین طور مشکل می‌توان از مادر یا مراقب اولیه او را جدا نمود.

 

ناتوانی در درک احساسات:

این کودکان توانایی شناخت حالت چهره افراد و پی بردن به افکار، احساسات و اهداف دیگران را ندارند و این باعث شده که نتوانند عملکرد خوبی در زمان گفت و گوهای جمعی به دست آورند.

نتیجه‌ی این ناتوانی در درک احساسات دیگران، کاهش اعتماد به نفس و احساس سرخوردگی آنان است.

 

تقلید رفتاری نکردن از دیگران:
کودکان معمولاً الگوی رفتاری والدین را تقلید می‌کنند و از این راه به رشد می‌رسند. اما در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم این قضیه صدق نمی‌کند به طوری که به سختی می‌توان دید که به تقلید و تکرار رفتار والدین مشغول اند.

هم چنین آنان در بازی‌های تقلیدی همچون خاله بازی مشارکت نمی‌کنند. مثلاً اینکه نشان دهد که مادر است و دارد به عروسک خود غذا می‌دهد.

 

مشکلات رفتاری:
این اختلال ممکن است در بعضی از کودکان باعث ایجاد مشکلات رفتاری شود. از جمله عوارض اختلال اوتیسم در برخی از کودکان مشکلاتی مانند لجبازی، بیش فعالی، بی نظمی و تکانشگری یا پرخاشگری است.

ممکن است کودک لجباز باشد، با شما همکاری نکند یا بیش از حد فعال باشد، در واقع کودک همراه با این اختلال، دچار اختلالات دیگری مانند کمبود توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری است.

 

در برابر تغییرات مقاوم هستند:
کودکان اوتیسم به انجام کارهای همیشگی، روتین و یکنواخت بیش از حد علاقمند و وابسته هستند. به طوری که در صورت تغییر عادات، بسیار مقاومت کرده و حتی رفتارهای خشن از خود نشان می‌دهد.

مثلاً اگر والدین مسیر معمول مهدکودک تا خانه را تغییر دهند، ممکن است موجب ناراحتی کودک و باعث بهانه جویی و کج خلقی او شود و یا کودک رفتارهای ناگهانی همچون خشم، گریه و جیغ زدن را از خود نشان دهد.

آشنایی با دستگاه بیوفیدبک عضله

مشکلات در زمینه خواب:

یکی دیگر از نشانه‌های اوتیسم در کودکان سه ساله که بسیار نیز شایع بوده اختلالات خواب است. این کودکان اغلب به سختی به خواب می‌روند و در طول شب هم بارها و بارها بیدار می‌شوند. همین امر نگهداری از این کودکان را برای والدین سخت‌تر می‌کند.

استفاده غیر معمول از اسباب بازی:
از دیگر علائم اوتیسم این است که کودک با اسباب بازی‌ها به نحو غیرمعمول بازی می‌کند. برای نمونه زمان زیادی را صرف مرتب کردن یا چیدن اسباب بازی‌ها به دنبال هم می‌کند.

یا به جای بازی با خود ماشین فقط چرخ یکی از ماشین‌های اسباب بازی‌اش را می‌چرخاند. یا دوست داشتن قسمت‌های خاصی از اسباب بازی‌ها و بازی کردن تنها با آن قسمت خاص، برای مثال همان چرخ ماشین یا ماشه تفنگ.

از باز و بسته کردن مکرر یک درب لذت می‌برد یا سخت مشغول فشار دادن دکمه‌ای روی یکی از اسباب بازی‌هایش می‌شود.

 

تمایل به نظم و چیدن وسایل:
از دیگر خصوصیات بارز این کودکان تمایل به نظم و ترتیب وسایل است، به طوری که در زمان بازی آن‌ها نیز رویت می‌شود که چندین ساعت سرگرم مرتب کردن و نظم بخشیدن به اسباب بازی‌های خود هستند.

انجام رفتارهای تکراری:
از دیگر نشانه‌های رفتاری کودکان اوتیسمی، انجام رفتارهای تکراری است. مانند ضربه زدن یا بالا و پایین بردن دست یا پیچ و تاب بدن یا حرکاتی مانند این‌ها…

 

واکنش نامناسب در برابر ترس:

یکی دیگر از نشانه‌های رفتاری غیر معمول اوتیسم در کودکان سه ساله، عکس‌العمل متفاوت در برابر احساس ترس است. ممکن است در مواقع غیر لازم ترس زیادی بروز می‌دهد یا در موقعیت‌های هیجان‌زا و زمانی که باید از چیزی بترسد، هیچ ترسی نداشته باشد.

برای نمونه، ممکن است ترس از ارتفاع برای او معنایی نداشته باشد. اما از یک شی معمولی و بی‌آزار مانند بادکنک بترسد.

 

خود آزاری:
برخی از کودکان اوتیسمی به خود آسیب می‌زنند و رفتارهای خود آزارانه از خود نشان می‌دهند. برای مثال دست خود را گاز می‌گیرد یا خودزنی می‌کند.

معمولاً این کودکان زمانی که خواسته‌هایشان تحقق نیابد، با ضربه به خود و گاز گرفتن دستان سعی در جلب توجه دارند‌.

 

اختلالات تشنجی:

یکی دیگر از مشکلات شایع کودکان اوتیسمی اختلالات تشنجی مانند صرع، تشنج تونیک-کلونیک، تشنج غایب و… است که رنج بیشتری را بر این کودکان وارد می‌کنند.

حساسیت بالا نسبت به محرک‌های بیرونی:
کودکان اوتیسمی حساسیت بالایی نسبت به هر گونه تحریک حسی دارند. ممکن است نسبت به تماس فیزیکی مقاومت کند، با سر و صدا آشفته شود، نسبت به بوها به شدت حساس باشد، یا از خوردن بسیاری از غذاها خودداری کند.

همچنین ممکن است والدین آنها برای انجام کارهای روزمره آنان مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن، لمس کردن و… با چالش‌هایی مواجه شوند. ممکن تنها به پوشیدن لباس‌های بدون برچسب یا دوخته شده از جنسی خاص تمایل نشان دهد.

 

برخورد خاص نسبت به احساس درد:

کودکان اوتیسمی همانند رفتاری که در مقابل ترس دارند در مقابل برخی از انواع درد واکنش افراطی و در مقابل برخی دیگر واکنش کمتری از خود نشان می‌دهد. درد از جمله احساساتی است که این کودکان رفتارهای متناقضی نسبت به آن بروز می‌دهند.

مثلاً در مواردی کودک اوتیسمی که دچار خراشیدگی عمیق پوستی شده احساس درد را متوجه نشده، اما ممکن است در زمان شنیدن صداهای بلند بسیار ترسیده و به سرعت گوش‌های خود را با دست بگیرد تا نشنود.

 

پیکا یا هرزه خواری:
از دیگر رفتارهای غیر معمول کودکان اوتیسمی علاقه به خوردن موارد غیر خوراکی که به آن پیکا یا هرزه خواری می‌گویند، به شمار می رود.

دشواری در دستکاری اشیاء کوچک.

زمین خوردن‌های مکرر و مشکلاتی در بالا و پایین رفتن از پله‌ها.

عدم استفاده از زبان بدن

در هر بار بازی با اسباب بازی‌ها به شکل یکسان به مانند قبل بازی می‌کند بدون هیچ تغییری.

مشکلات گوارشی

از آنجایی که اختلال اوتیسم نشانه‌های گسترده‌ای دارد و هر کودک الگوی علائم مخصوص به خودش را دارد. شناسایی علائم اوتیسم کودک یک تا دو ساله و سایر سنین کودک بسیار سخت و نیازمند به داشتن اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با علائم اوتیسم در کودکان است.

در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت‌، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم و علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی مورد بررسی قرار دادیم. در این مقاله نیز با علائم اوتیسم کودک یک تا دو ساله آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.

• اوتیسم چیست؟
• علت اوتیسم چیست؟
• علائم اوتیسم
• تشخیص اوتیسم
• علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟ علل و راهکار

علائم اوتیسم کودک یک ساله تا دو ساله بین ۱ تا ۲ سال (۱۲ تا ۲۴ ماهه)

همانطور که می دانید علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله بسیار متفاوت و پیچیده است و از کودکی به کودک دیگر ممکن است این علائم تفاوت داشته باشد. اما نشانه‌های زیر در کودکان بین ۱ تا ۲ سال به طور کلی ممکن است مشاهده شود.

هر چند باید به این نکته توجه داشته باشید، که در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کودکان دارای اتیسم تا ۱۸ ماهگی مهارت‌های زبانی را تجربه می‌کنند، اما پس از این شروع به از دست دادن آن می‌کنند.

برخی دیگر از این کودکان نیز بازی یا مهارت‌های اجتماعی که تا کنون برای آنها شکل گرفته و در آنها دیده شده است را از دست می‌دهند.

با توجه به برخی از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله که بین کودکان یک تا دو ساله شناخته شده است، کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

کودک تأخیر زبانی دارد:

از اولین علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله تاخیر زبانی کودک است. کودک تا ۱۶ ماهگی کودک هیچ کلمه‌ای نمی‌گوید. در واقع عدم رشد مهارت‌های زبانی مانند گفتن ماما یا دادا یا بابا در یک سالگی یا عدم توانایی بیان جملات ساده در دو سالگی.

کودک ممکن است برای بیان نیازهایش مشکل داشته باشد. برخی کودکان مبتلا به اتیسم اصلاً حرف نمی‌زنند و برخی کودکان مبتلای دیگر هم زبان را یاد می‌گیرند ولی نمی‌توانند در یک گفت‌وگو شرکت کنند.

تا ۲۴ ماهگی کودک هیچ جمله معنی دار دو کلمه‌ای نگوید.

الگوهای گفتاری غیرعادی دارد:

ممکن است تأمل کنان و با صدای تیز یا یکنواخت صحبت کند. یا اینکه برخی کلمات را فقط یک بار بگویند، برای مثال یک بار بشنوید که کودکتان بگویید بابا.

ممکن است به جای جمله از یک کلمه استفاده کند یا کلمه یا عبارتی را بارها و بارها تکرار کند. ممکن است به جای پاسخ به یک سؤال، خود سؤال را تکرار کند.

به نظر می‌آید حرف‌هایی که به او گفته می‌شود را نمی‌فهمد:
کودک ممکن است به اسمش پاسخ ندهد یا نتواند دستورات شما را دنبال کند. همچنین ممکن است به شکل نابجایی بخندد، گریه کند یا جیغ بکشد.

به صورت معمول بازی نمی‌کند:

به صورت معمول بازی نمی‌کند. در واقع علاقه‌ای به بازی‌های اجتماعی یا تمایل به نزدیک شدن به دیگر کودکان ندارد.

از حرکات و اشارات بدنی استفاده نمی‌کند:
سر خود را به نشانه «بله» یا «خیر» تکان نمی‌دهد؛ دستانش را به نشانه خداحافظی تکان نمی‌دهد، یا به چیزهایی که می‌خواهد اشاره نمی‌کند. برای نشان دادن توجه و علاقه به اشیا پیرامون خود، اشاره نمی‌کند. اکثر کودکان تا سنین ۱۴ تا ۱۶ ماهگی، برای جلب توجه و رسیدن به هدف خود، مانند یک عروسک یا اسباب بازی، از اشارات دست استفاده می‌کنند.

به شکل خاصی تمرکز می‌کند:

کودک به اشیاء یا فعالیت‌هایی خاص علاقه فراوانی دارد. به صورتی که اصلاً نمی‌تواند تمرکز خود را از یک شی به شی دیگر منتقل کند و یا کاری را تمام کرده و کار دیگر را شروع کند.

به طور کلی می توان گفت هر بار با دقت زیاد فقط روی یک شیء، بخشی از یک شیء، مثلاً چرخ یک اسباب‌بازی یا یک موضوع تمرکز می‌کند.

مهارت خود را از دست می دهد:

مهارت‌های اجتماعی یا زبانی خود را از دست می‌دهد. برای مثال، قادر به ادای چندین کلمه یا برقراری ارتباط با افراد بوده است، اما در حال حاضر این مهارت‌ها از بین رفته‌اند.

منزوی می‌شود:
به نظر می‌رسد به حضور دیگران توجهی نشان نمی‌دهد و در دنیای خود غرق می‌شود.

مشکلات حرکتی دارد:
یا روی انگشتان پای خود راه می‌رود یا اصلاً راه نمی‌رود.

کمتر تقلید می‌کند:

تقلید از نشانه‌های موفق یادگیری در کودکان است و کودکان تا ۱۳ ماهگی مقدماتی از تقلید از محیط پیرامون را نشان می‌دهند. آنها یاد می‌گیرند که در دنیایی ساختگی و دربازی تظاهر و وانمود کنند. روی عروسک خود را با پتو می‌پوشانند به او غذا می‌دهند و یا نمایشی آشپزی می‌کنند.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: کاردرمانی اوتیسم

از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که معمولاً این کودکان از کارهای شما تقلید نکرده و در بازی‌های ساختگی و وانمودی شرکت نمی‌کند.

آنها رفتار بزرگسالان یا دیگر کودکان را در بازی‌ها و سایر کارها کپی نکرده و نسبت به دیگر کودکان متفاوت بازی می‌کند.

برای مثال ممکن است، در بازی جهت تقلید از بقیه به طور نمایشی قاشقی را به دهان نبرده و یا فنجان را برای خوردن چای به دهان نبرند.

علاقه به تنهایی بازی کردن دارد:
از دیگر علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که به نظر می‌رسد کودک از تنها بازی کردن راضی است. در واقع این طور به نظر می‌رسد که کودک علاقهٔ اندکی به دیگر کودکان دارد و معمولاً چیزی را با آنها تقسیم نمی‌کند یا نوبتی بازی نمی‌کند.

در برابر تغییر رفتار انعطاف‌پذیری نشان نمی‌دهد:
ممکن است کودک اوتیسم با ایجاد تغییرات مشکل داشته باشد. برای مثال، تغییر مسیر رفتن از مهدکودک به خانه ممکن است او را ناراحت کند یا به جار و جنجال منتهی شود. ممکن است دربارهٔ چیزهایی که می‌خورد و نمی‌خورد بسیار دقیق و سختگیر باشد یا ایجاد تغییر در لوازم شخصی‌اش، او را برآشفته کند.

رفتارهای تکراری:

وجود رفتارهای تکراری و حرکت‌های کلیشه‌ای مانند، ضربه زدن با دست یا تکان دادن‌ها و یا چرخاندن‌ها با محوریت بدن خود و یا اشیاء.

با اشیا یا اسباب‌بازی‌ها به شکل غیرمعمول بازی می‌کند:
از دیگر علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که، کودک ممکن است زمان زیادی را صرف ردیف کردن اشیا یا اسباب بازی‌هایش در یک خط یا چیدن آنها طبق نظم خاصی کند.

از باز و بسته کردن مکرر یک در لذت می‌برد یا زمان زیادی را صرف فشار دادن مکرر یک کلید یا دکمهٔ روی اسباب‌بازی یا چرخاندن چرخ یک ماشین اسباب‌بازی می‌کند.

واکنش غیر معمول نسبت به انواع تحریکات حسی (مانند صداها، بوها، بافت‌ها و نور):
ممکن است در برابر لمس شدن مقاومت کند، از سروصدا آشفته شود، به بوها فوق‌العاده حساس باشد یا از خوردن بسیاری از غذاها پرهیز کند. او ممکن است بخواهد تنها لباس‌هایی که برچسب دارد یا لباس‌هایی که از پارچهٔ خاصی دوخته شده است بپوشد.

واکنش غیرمعمولی در برابر درد دارد:
ممکن است به برخی از انواع درد واکنش بیش از حد و به برخی از آنها واکنش کمتر از معمول نشان دهد. برای مثال، ممکن است وقتی صداهای بلند را می‌شنود گوش‌هایش را بگیرد، اما متوجه نشود که در حال کندن پوست زانو یا دستش است.

نشانه های دیگری از علائم اوتیسم کودک یک ساله تا دو ساله:  

واکنش‌هایش نسبت به ترس متفاوت است:
ممکن است بدون دلیل بترسد یا برعکس وقتی دلیلی برای ترس وجود دارد نترسد. برای مثال ممکن است از یک شیء بی‌خطر مثل بادکنک بترسد اما از ارتفاع نترسد.

نشان ندادن علایق:

نوزادان تا سن ۱۲ تا ۱۴ ماهگی علایق خود را به والدین نشان می‌دهند. به این صورت که به آنچه علاقه دارند اشاره می‌کنند و یا نام آنها را بیان می‌کنند.

در واقع کودکان به طور تقریبی از ۹ تا ۱۶ ماهگی از حرکات و صداها استفاده می‌کنند، تا به شما اطلاع دهند که چه می‌خواهند یا نمی‌خواهند.

اگر کودکتان این کار را انجام نداد این می‌تواند یک زنگ خطر باشد، برای تشخیص اتیسم اگر کودک علایق خود را به دیگران نشان نداد و یا توانایی اینکه با ژست‌ها یا صداها یا حرکات به شما بفهمانند چه چیزی را دوست دارند یا ندارند، را نداشت.

به صورتی که والدین ممکن است ندانند کودکشان به چه چیزی علاقه مند است، این می تواند یکی از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله باشد.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: هپاتیت چیست؟ انواع،علائم و درمان 

عدم توجه مشترک :
عدم نگاه کردن به جایی که والدین به آن اشاره می‌کنند و در عوض نگاه کردن به دست در حال اشاره والدین.

کودک اختلالات خواب دارد:

بسیاری از کودکانی که اتیسم دارند در به خواب رفتن مشکل دارند و اغلب در طول شب بیدار می‌شوند یا خیلی سحرخیز هستند.

کودک مشکلات رفتاری نشان می‌دهد:
کودک ممکن است نافرمان باشد، همکاری نکند یا بیش از حد فعال باشد. او همچنین ممکن است بیش‌فعال، تکانشی یا پرخاشگر باشد.

کودک به خودش آسیب می‌زند:

برخی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم رفتار خود آزارانه دارند. به عنوان مثال خودشان را می‌زنند یا گاز می‌گیرند.

کارهایی تکراری انجام می‌دهد: کارهایی تکراری مثل بال زدن یعنی بالا و پایین بردن دست‌هایش شبیه پرنده‌ها را مکرراً انجام می‌دهد.

عدم استفاده از دست‌ها به عنوان ابزار:
کودکان از ۹ تا ۱۶ ماهگی یاد می‌گیرند که از دستان خود به عنوان ابزاری در محیط پیرامون استفاده کنند مانند گرفتن، دادن، تکان دادن، فشار دادن، اشاره کردن، چنگ زدن و….

اما کودک دارای اتیسم در استفاده به موقع از دست‌های خود دچار محدودیت‌هایی است و ممکن است از دستان بزرگسالان برای کارهای خود استفاده کند به جای آنکه خود از مهارت‌های دست ورزی استفاده کند.

پیشنهاد میکنم این مقاله را مطالعه کنید: علائم و نشانه های تشخیص اوتیسم در بزرگسالان

تمایل به تجربیات حسی غیر معمول:

کودک تمایل به تجربیات حسی غیر معمول دارد. برای نمونه لیسیدن بلوک‌های خانه سازی یا مالیدن دست خود به بافتی خاص به طور مکرر.

هنگام گریه نمی‌توان کودک را آرام کرد:در هنگام پریشانی و گریه دیگران در آرام کردنشان ناموفق هستند (برای نمونه اگر مادر او را به آغوش بگیرد باز هم گریه می‌کند)

بیشتر به اشیاء علاقه مند است تا به افراد.

حرکات غیر معمول با انگشتان یا با دست‌ها و یا بدن نشان دادن.

برقرار نکردن ارتباط چشمی

از آنجایی که اختلال اوتیسم علائم گسترده‌ای دارد و هر کودک الگوی علائم مخصوص به خودش را دارد، شناسایی علائم اوتیسم در کودکان بسیار سخت و نیازمند به داشتن اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با علائم اوتیسم در کودکان است.

در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت‌، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم. در این مقاله نیز با علائم اوتیسم در کودکان آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.

• اوتیسم چیست؟
• علت اوتیسم چیست؟
• علائم اوتیسم
• تشخیص اوتیسم

محققان می گویند ابتلا به اوتیسم و بیماری‌های طیف آن (ASD) از جمله سندرم اسپرگر از دوران جنینی رخ می‌دهد و با بررسی دقیق حالت‌های نوزاد می‌توان تا قبل از یک سالگی بیماری را شناسایی کرد.

این روزها به نظر ضروری می رسد، تمامی والدین از همان ماه‌های اولیه تولد کودک در کنار مشاهده رشد نوزاد و عملکرد طبیعی اعضای بدن، کودک خود را از نظر امکان ابتلا به اوتیسم نیز مورد بررسی قرار دهند.

از آن جایی که بعضی از کودکان سالم هم گاهی رفتارهای مشابه اوتیسم دارند، ممکن است تشخیص این که آیا یک کودک مبتلا به اوتیسم است یا خیر، گاهی دشوار باشد.

بنابراین، از آنجایی که تشخیص این اختلال کاملاً مبتنی بر مشاهدات رفتاری و اطلاعات گزارش شده توسط والدین است، افزایش اطلاعات تمام والدین درباره‌ی علائم اوتیسم در کودکان ضروری می‌باشد.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: ویروس آنفالونزا و واکسیناسیون

سن تشخیص اوتیسم در کودکان

سن مناسب برای تشخیص قطعی اوتیسم توسط متخصص معمولاً از حدود ۱۸-۲۴ ماهگی است که کودک شروع به ارتباط کلامی می کند و تعامل با محیط بیشتر شکل می‌گیرد. در نتیجه، اوتیسم اغلب باید در کودکان کم‌تر از سه سال یا کوچک‌تر تشخیص داده شود.

اما متاسفانه اغلب کودکان مبتلا، تا به سن ۴ سالگی یا بیشتر تشخیص اوتیسم را دریافت نمی‌کنند. تشخیص معتبر اوتیسم کودکان در سن ۲ سالگی هم امکان پذیر است.

بسیاری از والدین، قبل از ۱ سالگی فرزند خود، متوجه علائم اولیه اوتیسم می‌شوند و تا سن ۱۸ ماهگی کودک، به تفاوت‌های او با سایر کودکان پی می‌برند.

سن طلایی درمان کودکان اوتیسم تا ۵ سالگی است و هر چقدر که درمان یک کودک مبتلا به اوتیسم زودتر آغاز شود، نتایج بهتری به دست خواهد آمد.

در واقع هرچه تشخیص در سنین کمتری صورت گیرد و اقدام به درمان و آموزش سریع‌تر باشد کودکان پیشرفت بیشتری می‌کنند. کودکانی که به موقع درمان و آموزش دیده‌اند، عملکردشان به دیگر کودکان نزدیک تر است.

به طور خلاصه می‌توان گفت، اوتیسم در سال‌های اول زندگی خود را نشان می‌دهد. به صورتی که ۵۰ درصد والدین پیش از ۱۲ ماهگی و ۸۰ تا ۹۰ درصد والدین پیش از ۲۴ ماهگی متوجه علائم این اختلال در کودکشان می گردند.

آمارهای فعلی نشان می‌دهد که حدود سه تا پنج کودک در هر ۱۰۰۰ نفر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم هستند. به طور کلی چالش‌های زیادی برای تشخیص اوتیسم در دوران پس از زایمان وجود دارد.

هیچ نشانگر زیست شناختی یا آزمایش پزشکی برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد و همه چیز به مشاهدات عینی اطرافیان بستگی دارد.پ

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: حمله قلبی یا سکته قلبی چیست؟

علائم اوتیسم در کودکان

انحراف زودگذر در توسعه اجتماعی فرد ویژگی اصلی اوتیسم است. علاوه بر این باید اشاره کرد، نشانه‌های اوتیسم در هر کودک ممکن است متفاوت باشد.

کودک مبتلا با چالش‌های رفتاری و اجتماعی زیادی رو به روست، مشکلاتی چون رفتارهای تکراری و عدم ارتباط با دنیای اطراف و نقایص گفتاری از این جمله هستند.

علائم اوتیسم در هر کودکی به شدت می‌تواند متفاوت باشد. کودکانی که اوتیسم دارند می‌توانند ساکت یا شلوغ باشند، باهوش و یا از نظر فکری به چالش کشیده شوند. رفتارهای آن‌ها می‌تواند از دمدمی تا پرخاشگر باشد. آن‌ها ممکن است تحصیلات خوبی داشته باشند یا با ناتوانی‌های جدی در یادگیری رو به رو شوند.

همچنین توجه داشته باشید که این تفاوت‌ها باید چشمگیر باشند، مثلاً کودکان اوتیسمی باید در توانایی برای انجام امور عادی، دوست‌یابی، یا موفقیت در مدرسه مشکل جدی داشته باشند.

کودکان مبتلا به اوتیسم تقریباً همیشه متفاوت صحبت می‌کنند. مثلاً ممکن است اصلاً حرف نزنند و یا حرف بزنند ولی غیر عادی صحبت کنند.

آن‌ها همچنین ممکن است بسیار سریع صحبت کنند و چندین حرف را بارها و بارها تکرار کنند و یا زمانی که به اندازه کافی بزرگ هستند تا درست صحبت کنند، از دستور زبان نادرست استفاده کنند.

کودکان مبتلا به اوتیسم نوعی اختلال حسی دارند. آن‌ها ممکن است از سرو صدای بلند، در آغوش کشیدن، طعم‌های قوی و یا بوی قوی دوری کنند. همچنین احتمال دارد آن‌ها نسبت به نور بسیار حساس باشند و یا به راحتی از صداهای کوچک و یا هر حرکتی گیج شوند.

در ادامه برخی از علائم اوتیسم در کودکان در سنین مختلف را برشمرده با رفتارهای کلی کودکان اوتیسم آشنا می‌شوید؛ ازجمله روش‌های شناسایی این بیماری در نوزادان می‌توان موارد زیر را نام برد:

پیشنهاد میکنیم این مقاله را نیز مطالعه کنید: فیزیوتراپی:درمان حرکتی

علائم اوتیسم در کودکان زیر ۱ سال (کمتر از ۱۲ ماهه)

در مورد کودکان اوتیسم مهمترین نکته به موقع تشخیص دادن این اختلال است، تا بتوان با استفاده از تکنیک‌ها و رویکردهای درمانی از دوره حساس رشد این کودکان نهایت استفاده را کرده و نقایص به وجود آمده توسط این اختلال را جبران یا پیشگیری نمود.

به همین دلیل است که تشخیص به موقع برای کودک دارای اوتیسم حیاتی است. البته برخی از این علائم ممکن است در کودکان دارای فرایند رشد عادی نیز دیده شود، ولی در کودکان مشکوک به اوتیسم به صورت حداکثری مشاهده می‌شود.

در اوتیسم علائم به مرور خودش را نشان می‌دهد. یعنی بعد از مدتی والدین متوجه می‌شوند، چیزی که از رشد یک کودک عادی انتظار می‌رود برای کودک آنها رخ نمی‌دهد.

برای مثال رشد گفتار یا چهار دست و پا رفتن و همینطور شاخص‌های رشدی دیگر دیرتر از حد انتظار مشاهده شده. به همین دلیل اگر کودک نتواند به شاخص‌های رشدی که در دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی، و نه ماهگی و یک سالگی دست یابد این را می‌توان یکی از نشانه‌های اولیه اوتیسم یا اختلالات رشدی دیگر دانست.

البته در نظر داشته باشید، همه نوزادان به شاخص‌های رشد در زمان مقرر نمی‌رسند و این امر برای آنها طبیعی است و باید برای این امر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با بررسی بازتاب‌ها وضعیت فیزیولوژیک کودکتان را بررسی کند. برخی از علائم اوتیسم در کودکان زیر یک سال می‌تواند موارد زیر باشد:

تا ۴ ماهگی کودک تولید صدا یا غان و غون نکند. غان و غون به صداهایی که نوزادان قبل از شروع صحبت کردن از خود ایجاد می‌کنند اشاره دارد.
تا ۵ ماهگی هیچ لبخند اجتماعی یا دیگر حالت‌های چهره ارتباطی و رفتاری که نشان دهنده شادی در اثر ارتباط با دیگران باشد، در کودک مشاهده نشود.
تا ۶ ماهگی نمی‌خندد. (خندیدن نشانه لذت بردن است و خنده نشانه اشتراک گذاری لذتی است که کودک در حال تجربه آن است. پس به صورت طبیعی می‌خواهد که احساس خود را با شما به اشتراک گذارد و واکنش ما به این کار موجب تکرار و ادامه یافتن این لبخند می‌گردد و در پس آن کودک مهارت‌های فراوان ارتباطی را به دست می‌آورد).

تا ۶ ماهگی هیچ ارتباط چشمی در کودک مشاهده نگردد و یا به صورت کاملاً محدود وجود داشته باشد.

تا ۸ ماهگی کودک هیچ توجه‌ای به بازی‌هایی مانند دالی موشه که با او می‌کنند ندارد و به آن واکنشی نشان نمی‌دهد.
تا ۹ ماهگی هیچ آوا یا علائم اولیه تکلم را از خود نشان نمی‌دهد و آواهای و صداهای کودکانه ایجاد نمی‌کند. همچنان کودک بدون لبخند است و ارتباط غیر کلامی نیز وجود ندارد.
تا ۹ ماهگی کودک صدا، لبخند یا دیگر بیانات چهره‌ای دیگران را نیز تقلید نکند.

علائم اوتیسم در ۱۲ ماهگی

با ورود به ۱۲ ماهگی علائم اوتیسم را جدی تر بگیرید. برخی از علائم اوتیسم در کودکان ۱۲ ماهه عبارتند از:

کمبود یا نداشتن علامتی برای برقراری ارتباط غیر کلامی و حالت‌های تعاملی مانند نشان دادن، اشاره برای درخواست کردن، گرفتن یا دست تکان دادن
– نشان ندادن اشیاء به دیگران: در ۱۲ ماهگی کودکان با نگه داشتن اشیاء در دستان خود آنها را به دیگران و مراقبین خود نشان می‌دهند (به این معنی که مامان بابا به این نگاه کن) و اگر کودکی چیزی را به دیگران نشان نمی‌دهند می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه اوتیسم باشد.

– فقدان حرکات ایما و اشاره: کودک بایستی حرکاتی مبنی بر ایما و اشارات از خود نشان دهد برای مثال برای نشان دادن نه یا بله سر خود را تکان دهد.

– اشاره نکردن: مانند اشاره کردن برای درخواست چیزی (اشاره کردن به بسته کلوچه که در دسترس او نیست) یا اشاره کردن به چیزی که توجه او را جلب کرده مانند اشاره به یک هواپیما در آسمان یا یک گربه در خیابان)

– عدم وجود لذت و شادی ارتباط: این میل به لذت بردن کودک در ارتباط با دیگران اشاره دارد و اگر کودکی این نوع از تعامل را دنبال نمی‌کند و یا در هنگام بازی به مراقب خود لبخند نمی‌زند این می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه اوتیسم باشد.

همچنان کمبود یا نداشتن غان و غون و دشواری در بردن اشیاء به دهان
عدم توجه یا ترس از چهره‌های جدید
دنبال نکردن حرکت اشیاء با چشم
عدم بیان تک کلمات
کودک هنوز هم لبخند نمی‌زند.
کودک به اشیاء اشاره شده توسط دیگران نگاه نمی‌کند.
کودک هیچ گونه پاسخی به نام خود نشان ندهد.
برای آرام شدن و یا رفع نیاز به دنبال پدر و مادر خود نمی‌گردد.

کودک از صداهای بلند ناراحت می‌گردد.

کودک از تنهایی بازی کردن راضی است.
کودک تماس و ارتباط چشمی برقرار نمی‌کند.
برنگرداندن سر به سمت منبع صدا و واکنش نشان ندادن به صداهای بلند.
در زمانی که پاهای او بر روی یک سطح ثابت قرار می‌گیرد بر روی پاهای خود فشاری وارد نمی‌کند.
عدم واکنش به مراقبین اولیه خود و عدم تمایل به در آغوش گرفته شدن.
سینه خیز نرفتن و نایستادن در زمانی که ترغیب به این کار می‌شود.
از فعالیت‌ها یا صداها تقلید نمی‌کنند.

حرکات و فعالیت‌های تکراری: چرخاندن مکرر چرخ ماشین به جای استفاده معمول از ماشین اسباب بازی و یا تکان دادن دست‌ها به صورت مکرر در حالتی خاص. برخی از کودکان به طور معمول در فرایند رشد خود این نوع از فعالیت را یک بار و در یک زمان انجام می‌دهند ولی کودک اوتیستیک این نوع فعالیت را اغلب از خود نشان می‌دهند.

توجه بیشتر به اشیاء به نسبت انسان‌ها: به طور معمول کودکان در این سنین متمایل به کار کردن با اشیاء هستند ولی کودکان اوتیستیک تمایل دارند زمان بیشتری را با اشیای سپری کنند تا با انسان‌ها.

بازی محدود با اسباب بازی‌ها: کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با تعداد کمی از اسباب بازی‌ها ارتباط برقرار می‌کنند یا تنها با یک بخش از یک از یک اسباب بازی بازی می‌کنند تا با کل آن شی مانند بازی کردن با چرخ‌های ماشین اسباب بازی.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را نیز مطالعه کنید: سکته مغزی چیست؟ علت،علائم و پیشگیری از آن

آنچه از امواج مغزی برای ثبت سیگنال مغزی باید بدانید!

ثبت سیگنال مغزی EEG

 

 

 

سیگنال چیست؟

مشخصات اصلی سیگنال عبارتند از:

دامنه: بیشترین جابجایی یک موج (واحد ولت / میلی ولت و میکرو ولت)

فرکانس: به تعداد تکرار یک موج در واحد زمان فرکانس آن موج گفته می‌شود (واحد هرتز)

آرتیفکت: هرچیزی که در نوار مغزی ثبت شود ولی منشا مغزی نداشته باشد.

سیگنال مغزی به صورت موجی شامل فرکانس‌های مختلف دیده می‌شود، که با چشم قادر به تفکیک فرکانس‌های تشکیل دهنده آن نیستیم.

هر طیف فرکانسی امواج مغزی دارای منشاءهای مختلفی در مغز است و بنابراین با ثبت از هر نقطه جمجمه موجی متفاوت را شاهد هستیم، که با تغییر حالت و شرایط فرد و هم چنین مکان الکترود متفاوت خواهد بود.

کل محدوده امواج مغزی ثبت شده به واسطه EEG از حدود ۰ تا ۱۰۰ هرتز در نظر گرفته می‌شود. که محققان برای دسته‌بندی بهتر و نسبت دادن عملکردهای مختلف طیف‌های شاکله امواج مغزی را به صورت زیر دسته بندی کرده اند. (لطفاً در نظر داشته باشید که اعداد فرکانسی ذکر شده امکان دارد، به علت دسته‌بندی‌ها و تحقیقات متفاوت، در جاهای مختلف با هم مغایرت داشته باشد. ولی محدوده کلی آن‌ها به هم نزدیک است):

امواج دلتا :

عموماً از ۱-۴ هرتز و یا ۲/۰ -۳ هرتز را امواج دلتا می‌نامند. کم فرکانس‌ترین موج با بیشترین دامنه است و موج غالب در اطفال و نوزادان بوده و عمدتاً در تالاموس و قشر مغز مشاهده می‌شود.

در مرحله ۳ خواب شروع به پدیدار شدن در امواج مغزی می‌کند و در مرحله ۴، موج غالب امواج مغزی می‌شود. در همه جانوران دیده می‌شود و دارای تفاوت‌هایی در جنس مونث و مذکر و همینطور غالبیت نیم کره‌ای هست.

به این صورت که کاهش موج دلتا با روند پیر شدن و افزایش سن، در اغلب پستانداران در مردان بیشتر از زنان است. در طی خواب، دلتا دارای غالبیت نیمکره راست است.

از موارد تحقیقاتی انجام شده می‌توان به تغییر امواج دلتا در ایسکمی، راه رفتن در خواب، محرومیت از خواب، پارکینسون، شیزوفرنی، دیابت، اعتیاد به الکل و صرع لوب تمپورال اشاره کرد.

در هنگام تولد ۴۰ درصد دامنه امواج در باند فرکانسی دلتا و ۱۰ درصد در باند فرکانسی آلفا می‌باشد.

در بزرگسالان بهنجار کمتر از ۵ درصد دامنه در طیف باند فرکانسی دلتا و ۷۰ درصد در نواحی پس سری مربوط به موج آلفا می‌باشد.

افزون: جراحات مغز، مشکلات یادگیری، نقص توجه و بیش فعالی شدید

کمبود: عدم توانایی برای جوان سازی بدن و مغز، خواب نامناسب

بهینه: سیستم ایمنی، درمان طبیعی، خواب عمیق و رفرش کننده

امواج تتا :

عموماً از ۳- ۸ هرتز را امواج تتا می‌نامند. تتا بسته به این که در مطالعات انسانی یا جوندگان ذکر شود دارای دو تعریف است: به نوساناتی با منشاء هیپوکمپ و نواحی متصل به آن در جوندگان، تتا می‌گویند.

به نوسانات ۴-۷ هرتز در انسان فارغ از منشاء آن، تتا می‌گویند. تتا هیپوکمپ (۶-۱۰ هرتز) در جوندگان در هنگام رفتارهای حرکتی فعال، بو کشیدن جستجوگرانه و نیز در طی خواب REM بروز می‌کند.

تتا با فرکانس پایین‌تر (۶-۷ هرتز) در جوندگان وقتی بروز می‌کند، که جانور بی حرکت ولی هوشیار باشد. تتا مرتبط با جهت‌یابی فضایی ست.

تتا جوندگان به نسبت انسان ممتدتر است. در گربه و خرگوش نیز فرکانس تتا پایین‌تر (۴-۶ هرتز) است و کمتر وابسته به حرکت است و در خفاش نیز تتای کوتاه مدت وابسته به جهت‌یابی صوتی است.

در انسان و سایر نخستی‌ها، ریتم تتا به سختی قابل مشاهده است. تتا با منشا هیپوکمپ در انسان دارای عملکرد مشابه با جوندگان ولی با فرکانس پایین‌تر (۱-۴ هرتز) است. به طور کلی تتا در جانوران بزرگ تر، کم فرکانس تر است.

تتا با منشاء قشر مغز در حالت مدیتیشن و خواب آلودگی و خواب ولی نه در حالت خواب با امواج آهسته دیده می‌شود. فرکانس تتا به صورت تابعی از سرعت دویدن و یا پریدن تغییر می‌کند و با افزایش آن افزایش می‌یابد، تا به حداکثر میزان محدوده خود برسد.

در انسان وابسته به خواب REM است و با تغییر وضعیت از خواب به بیداری در بازه‌هایی کوتاه (کمتر از یک ثانیه) قادر به مشاهده تتا با منشاء هیپوکمپ خواهیم بود. تتا با منشا قشری نیز در حالت گذر از خواب به بیداری و نیز در بیداری کامل دیده می‌شود.

دو نوع تتا با منشاء هیپوکمپ در جوندگان دیده می‌شود: تتا مقاوم به آتروپین (در طی حرکت و رفتار ارادی و خواب REM با فرکانس حدود ۸ هرتز) و تتا حساس به آتروپین (در طی عدم حرکت وقتی هنوز حرکت انجام نشده – یا حالت خشک‌شدگی/فریز شدن – و بیهوشی القا شده با اورتان با فرکانس حدود ۴-۷ هرتز که با تجویز آتروپین از بین می‌رود)

تتا با خلاقیت و تکانشگری در ارتباط است. با حواس‌پرتی و عدم توجه، خیال پردازی و افسردگی و اضطراب افزایش میابد. معمولاً وقتی اختلال توجه وجود دارد، متخصصان نوروفیدبک پروتکل کاهش تتا را آموزش می‌دهند. آموزش نوروفیدبک می‌تواند سرعت بلوغ مغز را افزایش دهد.

تتا در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می‌شود و در اختلالاتی هم چون نقص توجه و بیش فعالی و نیز افسردگی تغییر می‌کند.

افزون: ADHD, افسردگی، بیش فعالی، بی‌انگیزگی

کمبود: اضطراب، هوشیاری عاطفی ضعیف، استرس

بهینه: خلاقیت، ارتباط عاطفی، آرامش، ذهن ناخودآگاه و قریحه

امواج آلفا :

امواج آلفا با فرکانس ۸ -۱۲ هرتز ناشی از فعالیت الکتریکی هم زمان ضربان سازهای تالاموس در انسان هستند. در حالت ریلکس در بیداری با چشمان بسته عمدتاً از لوب پس سری منشاء گرفته و با باز کردن چشم‌ها و یا خستگی و خواب کاهش می‌یابد.

امواج آلفا مهار فعالانه و کافی برای مسیرهای حسی غیر مرتبط ایجاد می‌کند و به نوعی دروازه حسی تالاموس به قشر مخ را می‌بندد. در حالت چشم بسته قوی‌ترین امواج مغزی در لوب پس سری هستند.

دو نوع موج آلفا با توجه به عملکردشان در چرخه خواب و بیداری داریم: فعالیت آلفا در حالت ریلکس روحی (در حالت بیدار چشم بسته و نه خسته و خواب آلود) با مرکزیت در لوب پس سری و از ۴ ماهگی با فرکانس ۴ هرتز پدیدار می‌شود.

تا سن سه سالگی به فرم بالغ خود یعنی حدود ۱۰ هرتز می‌رسد و فعالیت آلفا در خواب REM با مرکزیت در ناحیه پیشانی – مرکزی که با فشار خواب REM نسبت عکس دارد. در حدود ۱۰ درصد از جمعیت فاقد امواج آلفا هستند، که شیوع اختلالات اضطرابی در آنها بالاست.

امواج آلفا در پیش‌بینی اشتباهات نقش دارند (افزایش ۲۵ درصدی موج آلفا درست قبل از رخداد اشتباه). آلفا هم چنین شاخصی از بیکاری یا idleness است و با بستن چشم‌ها افزایش و با باز کردن چشم‌ها کاهش میابد، این پدیده انسداد آلفا نامیده می‌شود.

اگر دامنه آلفا در حالت چشم بسته کم شود، نشانه خواب آلودگی و افزایش آلفا به طور کلی احتمال وقوع اشتباهات را زیاد می‌کنند. در اختلالات فوبیا، بیش فعالی، لکنت زبان و افسردگی، موج آلفا دچار تغییر می‌شود.

افزون: خیال پردازی، عدم تمرکز، بی خیالی

کمبود: اضطراری، وسواس، فراموشی، استرس شدید

بهینه: حالت ریلکس

امواج بتا :

امواج بتا با فرکانس حدود ۱۲ -۳۰ هرتز با حالت هوشیاری در زمان بیداری مطابق است و عمدتاً به سه دسته بتا ۱، ۲ و ۳ بر اساس فرکانس دسته بندی می‌شود.

بتا ۱ (۱۲٫۵ -۱۶ هرتز) با حالت تمرکز فعال یا تفکر اضطرابی منطبق است. امواج بتا در سرتاسر قشر حرکتی وابسته به انقباض عضلات در حرکات ایزوتونیک است و قبل و در طی حرکت کاهش می‌یابد.

دوره‌های فعالیت بتا وابسته با تقویت فیدبک‌های حسی در کنترل حرکات ثابت است و وقتی حرکت تغییر می‌کند، کاهش می‌یابد.

فعالیت بتا وقتی که باید حرکت حفظ شود / ادامه یابد و یا ارادی کاهش یابد، افزایش می‌یابد. در اعتیاد، خشم، افسردگی، اضطراب، نقص توجه، گرفتگی عضلانی و پارانویا، امواج بتا تغییر می‌کند.

 

پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: ۶ گام در ارزیابی و تشخیص امواج مغزی

 

افزون: آدرنالین، اضطراب، برانگیختگی، عدم ریلکسیشن، استرس

کمبود: ADHD, برانگیختگی، افسردگی، مشکلات شناختی

بهینه: تمرکز آگاهانه، حافظه، تحلیل مسائل

 

امواج گاما :

سیگنال مغزی گاما با فرکانس حدود ۲۵- ۱۰۰ هرتز، معمولاً ۴۰ هرتز به نظر می‌رسد، که در واحد سازی درک خودآگاه و آگاهی binding problem نقش دارد.هم چنین در حالت مدیتیشن، تمرکز با توجه، همسان سازی فعالیت مغزی نقش دارد.

همچنین در طی خواب REM و نیز بیهوشی دیده می‌شود، که مطابق با تصویرسازی است. امواج گاما در آلزایمر، شیزوفرنی، پارکینسون و صرع دچار تغییر می‌گردد.

افزون: اضطراب، برانگیختگی، استرس

کمبود: ADHD, افسردگی، مشکلات یادگیری

بهینه: پیوستگی حس‌ها، شناخت، پردازش اطلاعات، یادگیری، ادراک، خواب REM

 

ریتم مو :

اشتقاقی از امواج آلفا با فرکانس حدود ۷٫۵-۱۲٫۵ هستند، که در قشر حرکتی یافت می‌شوند و با حرکت، قصد حرکت و یا تصور حرکت کاهش می‌یابند و وقتی بدن در حالت استراحت است شاخص می‌باشد.

احتمالاً ناشی از فعالیت الکتریکی هم زمان نورون‌های هرمی قشر کنترل کننده حرکات ارادی هستند. در طی ۴ ماهگی قابل تشخیص است و با بلوغ به حداکثر میزان خود می‌رسد.

برخلاف امواج آلفا که در لوب پس سری غالب‌اند، در فاصله گوش تا گوش در ناحیه قشر حرکتی دیده می‌شود. احتمال می‌رود که فعالیت نورون‌های آیینه‌ای در کاهش موج مو نقش داشته باشند.

موج مو شاخصی از توانایی اطفال برای تقلید است و در افراد اوتیسم، این ویژگی دچار نقص است. موج مو مطابق با غیر هم زمان سازی desynchronization قبل و بعد از اجرای حرکت است.

اطفال میزان بیشتری از غیر هم زمان سازی را در اجرای حرکات هدف دار به نسبت بزرگسالان نشان می‌دهند. موج مو در اوتیسم، یادگیری، تکوین زبان دچار تغییر می‌شود.

 

SMR امواج حسی – حرکتی :
نخستین بار، باری استرمن و همکارانش آموزش SMR را روی گربه‌ها و بعداً روی انسان‌های مبتلا به صرع انجام دادند. آنها افزایش موج ۱۲ تا ۱۵ هرتز را در ناحیه C3 یا T3بدون تجهیزات رایانه‌ای تقویت کردند. پروتکل وی هم برای صرع و هم برای بیش فعالی با مهار موج تتا همراه شد.

اشتقاقی از امواج بتا با فرکانس حدود ۱۳-۱۵ هرتز هستند. ریتم بیکاری مغز در حالت هم زمانی امواج است و در دوک‌های قشر حسی-حرکتی دیده می‌شود.

بیشترین دامنه SMR در حالتی است که فرد بر روی کار خاصی تمرکز کرده و بی حرکت است. با انجام حرکت و یا تصور آن، دامنه SMR در ناحیه حسی-حرکتی مربوطه کاهش می‌یابد.

در نقص توجه و بیش فعالی، صرع، اوتیسم و اختلالات یادگیری، این ریتم دچار تغییر می‌شود. پهنای باند فرکانسی رایج به صورت خلاصه در جدول زیر نشان داده شده است:

دلتا	۴-۱	خواب، بازسازی، حل مسئله های پیچیده
تتا	۸-۴	خلاقیت، بینش، حالات عمیق
آلفا	۱۲-۸	هوشیاری و آرامش، آمادگی، مدیتیشن
بتا	۲۱-۱۳	تفکر، تمرکز، نگه داشتن توجه
SMR	۱۵-۱۲	هوشیاری ذهنی، آرامش فیزیکی
بتای بالا	۳۲-۲۰	گوش به زنگی، اضطراب
گاما	۴۲-۳۸	پردازش شناختی، یادگیری