درمان افسردگی با نوروفیدبک امروزه یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای درمان قطعی افسردگی شناخته شده است. در روش نوروفیدبک فرد مبتلا به افسردگی بدون عوارض جانبی درمان می‌شود. در این مطلب با افسردگی و تاثیر درمان آن با نوروفیدبک آشنا می شوید.
اگر با مفهوم نوروفیدبک و این روش درمانی آشنایی ندارید، می توانید قبل از خواندن این مقاله به کمک سری مقالات زیر با نوروفیدبک آشنا شوید.
افسردگی
برای شروع آشنایی با تاثیر درمان افسردگی با نوروفیدبک بهتر است، ابتدا با بیماری افسردگی بیشتر آشنا شویم و ببینیم دقیقا افسردگی چیست و چه علائمی دارد؟
افسردگی بیماری است که همگی ما بدون شک حتی اگر تعریف دقیق آن را ندانیم، با مفهوم کلی آن آشنا هستیم. همگی ما همین که غمگین می شویم، احساس ناامیدی و یاس می کنیم و در خود فرو می رویم، می گوییم افسرده شده‌ایم. این احساس بسیار ناراحت کننده است و باعث می شود ما انگیزه و انرژی خود را برای ادامه زندگی و فعالیت‌های روزانه از دست دهیم.
بر اساس آمار اختلال افسردگی در بین تمامی اختلالات روانپزشکی، بیشترین شیوع را در کل دوران زندگی افراد دارد. این آمار نشان دهنده‌ی آن است که این بیماری بسیار شایع و رایج است.
افسردگی چیست؟
افسردگی یا Depressio، جزو اختلالات خلقی طبقه‌بندی شده است. افسردگی با احساس فقدان، خشم و غم و اندوه همراه است که باعث مختل شدن فعالیت‌های روزمره‌ی فرد می شود.افرادی که دارای حالت افسردگی هستند، احساس ناراحتی، اضطراب، پوچی، ناامیدی، درماندگی، بی‌ارزشی، شرمساری یا بی قراری دارند. آنها اشتیاق خود برای انجام فعالیت‌هایی که زمانی برایشان لذت‌بخش بوده را از دست می‌دهند. تمرکز خود را از دست می‌دهند. در به خاطر سپردن جزئیات و تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند.نسبت به غذا بی‌میل و کم اشتها می‌شوند. در روابط خود به مشکل برخورده و به خودکشی فکر می‌کنند و یا حتی خودکشی می‌کنند. اختلال افسردگی هم چنین ممکن است باعث بی‌خوابی، خواب بیش از حد، احساس خستگی و کوفتگی، مشکلات گوارشی، یا کاهش انرژی بدن شود.راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (یا همان DSM)، که یک منبع معتبر برای تعریف و تشخیص اختلالات روانی محسوب می‌شود، برای اختلالات افسردگی (Depression Disorders) تعریف زیر را ارائه می دهد:ویژگی مشترک همه‌ی انواع اختلالات افسردگی این است که فرد، از نظر خُلق، وضعیتِ غمگینی، احساس تهی بودن یا زودرنجی را تجربه می‌کند. ضمن این که تغییرات جسمی و ذهنی نیز با این حال خلقی همراه می‌شوند. طوری که بر توانایی فرد برای عملکرد متعارف، تأثیر منفی می‌گذارند.افسردگی یک حالت خلقی شامل بی‌حوصلگی و گریز از فعالیت یا بی‌علاقگی و بی‌میلی است و می‌تواند بر روی افکار، رفتار، احساسات و خوشی و تندرستی یک فرد تأثیر بگذارد.
- افسردگی ممکن است یک واکنش طبیعی نسبت به اتفاقات بد زندگی باشد. مانند مرگ اطرافیان، اثرات بیماری‌های بدنی یا عوارض جانبی مصرف بعضی از داروها و درمان‌های پزشکی باشد. اما تا زمانی که این حالت در یک مدت زمان طولانی باقی نمانده باشد.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید کاربردهای نوروفیدبک
علائم افسردگی
علائم افسردگی چیزی بیشتر از داشتن احساس غم و اندوه مدام است. افسردگی می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند که این علامت‌ها در زنان، مردان و کودکان متفاوت است. با توجه به آخرین تحقیقات انجام شده مهمترین علائم افسردگی عبارتند از:
احساس غم و اندود
کاهش انرژی و خستگی
تغییر در اشتها
تغییر در وزن
کم خوابی یا پر خوابی
نا امیدی
احساس پوچی و بی فایدگی
بی انگیزه بودن
تحریک پذیری
بدبینی
احساس گناه
کاهش میل جنسی
ناتوانی در تصمیم گیری
افکار خودکشی
بی علاقگی نسبت به کارهایی که در گذشته برای فرد لذت بخش بود.
آشفتگی روان
عدم تمرکز و فراموشی
در تشخیص اختلال افسردگی باید توجه کرد که آیا شدت این علایم به اندازه ای است که روی عملکرد فرد تاثیر نامطلوبی گذاشته باشد؟ یا چه مدت این علائم طول کشیده است؟
علایم جسمی نشان دهنده این است که افسردگی فراتر از ذهن فرد است و فقط باعث بر هم زدن و مشکل در افکار فرد نمی‌شود و اثراتی گسترده‌تر دارد.
درمان افسردگی با نوروفیدبک
آمارها در ایران نشان دهنده شیوع رو به رشد افسردگی در کشور است. به گفته‌ی وزیر بهداشت بیش از ۱۲ درصد مردم ایران افسرده هستند.
افراد مبتلا به افسردگی حاد حتی احتمال دارد به درجه‌ای از ناامیدی برسند که دست به خودکشی بزنند.
این در حالی است که امروزه شناخت علائم افسردگی و درمان آن با روش‌های نوین، از افزایش وخامت این بیماری می‌کاهد.
افسردگی شدید بیماری است، که از اختلالات مربوط به نحوه کارکرد مغز به وجود می آید. روش نوروفیدبک منجر به تغییرات الگوهای انتقال دهنده‌های عصبی و امواج مغزی در افراد افسرده خواهد شد.
نوروفیدبک ساز و کار اصلی که مغز به آن وسیله برانگیختگی فیزیولوژیک را کنترل می‌کند، تحت کنترل درآورده و مکانیزم برانگیختگی را طبیعی می‌سازد. این روش صرفنظر از علت افسردگی اثر بخش است.
مکانیسم درمان افسردگی با نوروفیدبک
زمانی که فرد دچار افسردگی می‌شود در واقع امواج مغزی او به درستی فعالیت نمی‌کند و یا فعالیت آن در برخی امواج بیشتر و در برخی امواج کمتر است.
در واقع در افراد نرمال در نیم‌کره‌ی چپ افرادی که مسئول هیجانات مثبت است، میزان موج آلفا پایین است. برعکس در نیم‌کره‌ی راست، که مسئول هیجانات منفی است، میزان موج آلفا بالاست. این امر تعادل را برقرار می کند و درواقع هیجانات مثبت را بالا می برد.
اما در مغز افراد افسرده موج آلفا یا تتا در دو نیم کره متفاوت است. در نیم کره‌ی چپ میزان موج آلفا بالاست و در نیم کره‌ی راست میزان موج آلفا پایین است. در نتیجه فرد دچار افسردگی می شود.
پس در روش درمان افسردگی با نوروفیدبک به عنوان نمونه، درمانگر هدف را بر سرکوب موج آلفا می گذارد و نقطه‌ای که مسئول هیجانات منفی در افراد افسرده است را پیدا کرده و از همان نقطه کار را شروع می کند.
در روش درمان افسردگی با نوروفیدبک در واقع ذهن شرطی می شود. ذهن فرد افسرده به طور خودکار می آموزد که چگونه می‌تواند به تولید بیشتر امواج هایی بپردازد که برای جلوگیری از افسردگی مؤثر است و یا امواج منفی را کمتر کند. یعنی ذهن به نوعی خود تنظیمی دست پیدا می‌کند.
