از آنجایی که اختلال اوتیسم نشانه‌های گسترده‌ای دارد و هر کودک الگوی علائم مخصوص به خودش را دارد. شناسایی علائم اوتیسم کودک یک تا دو ساله و سایر سنین کودک بسیار سخت و نیازمند به داشتن اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با علائم اوتیسم در کودکان است.
در سری مقالات قبل درباره‌ی این صحبت کردیم که اوتیسم چیست؟ و با انواع اختلال اوتیسم آشنا شدیم. نگاهی به میزان شیوع این بیماری در جهان، علت، علائم و نحوه تشخیص آن انداختیم و علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی مورد بررسی قرار دادیم. در این مقاله نیز با علائم اوتیسم کودک یک تا دو ساله آشنا خواهیم شد. سری مقالات قبل را از طریق لینک‌های زیر می توانید دنبال کنید.
- اوتیسم چیست؟
- علت اوتیسم چیست؟
- علائم اوتیسم
- تشخیص اوتیسم
- علائم اوتیسم در کودکان تا سن ۱ سالگی
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟ علل و راهکار
علائم اوتیسم کودک یک ساله تا دو ساله بین ۱ تا ۲ سال (۱۲ تا ۲۴ ماهه)
همانطور که می دانید علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله بسیار متفاوت و پیچیده است و از کودکی به کودک دیگر ممکن است این علائم تفاوت داشته باشد. اما نشانه‌های زیر در کودکان بین ۱ تا ۲ سال به طور کلی ممکن است مشاهده شود.
هر چند باید به این نکته توجه داشته باشید، که در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کودکان دارای اتیسم تا ۱۸ ماهگی مهارت‌های زبانی را تجربه می‌کنند، اما پس از این شروع به از دست دادن آن می‌کنند.
برخی دیگر از این کودکان نیز بازی یا مهارت‌های اجتماعی که تا کنون برای آنها شکل گرفته و در آنها دیده شده است را از دست می‌دهند.
با توجه به برخی از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله که بین کودکان یک تا دو ساله شناخته شده است، کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
کودک تأخیر زبانی دارد:
از اولین علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله تاخیر زبانی کودک است. کودک تا ۱۶ ماهگی کودک هیچ کلمه‌ای نمی‌گوید. در واقع عدم رشد مهارت‌های زبانی مانند گفتن ماما یا دادا یا بابا در یک سالگی یا عدم توانایی بیان جملات ساده در دو سالگی.
کودک ممکن است برای بیان نیازهایش مشکل داشته باشد. برخی کودکان مبتلا به اتیسم اصلاً حرف نمی‌زنند و برخی کودکان مبتلای دیگر هم زبان را یاد می‌گیرند ولی نمی‌توانند در یک گفت‌وگو شرکت کنند.
تا ۲۴ ماهگی کودک هیچ جمله معنی دار دو کلمه‌ای نگوید.
الگوهای گفتاری غیرعادی دارد:
ممکن است تأمل کنان و با صدای تیز یا یکنواخت صحبت کند. یا اینکه برخی کلمات را فقط یک بار بگویند، برای مثال یک بار بشنوید که کودکتان بگویید بابا.
ممکن است به جای جمله از یک کلمه استفاده کند یا کلمه یا عبارتی را بارها و بارها تکرار کند. ممکن است به جای پاسخ به یک سؤال، خود سؤال را تکرار کند.
به نظر می‌آید حرف‌هایی که به او گفته می‌شود را نمی‌فهمد:
کودک ممکن است به اسمش پاسخ ندهد یا نتواند دستورات شما را دنبال کند. همچنین ممکن است به شکل نابجایی بخندد، گریه کند یا جیغ بکشد.
به صورت معمول بازی نمی‌کند:
به صورت معمول بازی نمی‌کند. در واقع علاقه‌ای به بازی‌های اجتماعی یا تمایل به نزدیک شدن به دیگر کودکان ندارد.
از حرکات و اشارات بدنی استفاده نمی‌کند:
سر خود را به نشانه «بله» یا «خیر» تکان نمی‌دهد؛ دستانش را به نشانه خداحافظی تکان نمی‌دهد، یا به چیزهایی که می‌خواهد اشاره نمی‌کند. برای نشان دادن توجه و علاقه به اشیا پیرامون خود، اشاره نمی‌کند. اکثر کودکان تا سنین ۱۴ تا ۱۶ ماهگی، برای جلب توجه و رسیدن به هدف خود، مانند یک عروسک یا اسباب بازی، از اشارات دست استفاده می‌کنند.
به شکل خاصی تمرکز می‌کند:
کودک به اشیاء یا فعالیت‌هایی خاص علاقه فراوانی دارد. به صورتی که اصلاً نمی‌تواند تمرکز خود را از یک شی به شی دیگر منتقل کند و یا کاری را تمام کرده و کار دیگر را شروع کند.
به طور کلی می توان گفت هر بار با دقت زیاد فقط روی یک شیء، بخشی از یک شیء، مثلاً چرخ یک اسباب‌بازی یا یک موضوع تمرکز می‌کند.
مهارت خود را از دست می دهد:
مهارت‌های اجتماعی یا زبانی خود را از دست می‌دهد. برای مثال، قادر به ادای چندین کلمه یا برقراری ارتباط با افراد بوده است، اما در حال حاضر این مهارت‌ها از بین رفته‌اند.
منزوی می‌شود:
به نظر می‌رسد به حضور دیگران توجهی نشان نمی‌دهد و در دنیای خود غرق می‌شود.
مشکلات حرکتی دارد:
یا روی انگشتان پای خود راه می‌رود یا اصلاً راه نمی‌رود.
کمتر تقلید می‌کند:
تقلید از نشانه‌های موفق یادگیری در کودکان است و کودکان تا ۱۳ ماهگی مقدماتی از تقلید از محیط پیرامون را نشان می‌دهند. آنها یاد می‌گیرند که در دنیایی ساختگی و دربازی تظاهر و وانمود کنند. روی عروسک خود را با پتو می‌پوشانند به او غذا می‌دهند و یا نمایشی آشپزی می‌کنند.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: کاردرمانی اوتیسم
از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که معمولاً این کودکان از کارهای شما تقلید نکرده و در بازی‌های ساختگی و وانمودی شرکت نمی‌کند.
آنها رفتار بزرگسالان یا دیگر کودکان را در بازی‌ها و سایر کارها کپی نکرده و نسبت به دیگر کودکان متفاوت بازی می‌کند.
برای مثال ممکن است، در بازی جهت تقلید از بقیه به طور نمایشی قاشقی را به دهان نبرده و یا فنجان را برای خوردن چای به دهان نبرند.
علاقه به تنهایی بازی کردن دارد:
از دیگر علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که به نظر می‌رسد کودک از تنها بازی کردن راضی است. در واقع این طور به نظر می‌رسد که کودک علاقهٔ اندکی به دیگر کودکان دارد و معمولاً چیزی را با آنها تقسیم نمی‌کند یا نوبتی بازی نمی‌کند.
در برابر تغییر رفتار انعطاف‌پذیری نشان نمی‌دهد:
ممکن است کودک اوتیسم با ایجاد تغییرات مشکل داشته باشد. برای مثال، تغییر مسیر رفتن از مهدکودک به خانه ممکن است او را ناراحت کند یا به جار و جنجال منتهی شود. ممکن است دربارهٔ چیزهایی که می‌خورد و نمی‌خورد بسیار دقیق و سختگیر باشد یا ایجاد تغییر در لوازم شخصی‌اش، او را برآشفته کند.
رفتارهای تکراری:
وجود رفتارهای تکراری و حرکت‌های کلیشه‌ای مانند، ضربه زدن با دست یا تکان دادن‌ها و یا چرخاندن‌ها با محوریت بدن خود و یا اشیاء.
با اشیا یا اسباب‌بازی‌ها به شکل غیرمعمول بازی می‌کند:
از دیگر علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله این است که، کودک ممکن است زمان زیادی را صرف ردیف کردن اشیا یا اسباب بازی‌هایش در یک خط یا چیدن آنها طبق نظم خاصی کند.
از باز و بسته کردن مکرر یک در لذت می‌برد یا زمان زیادی را صرف فشار دادن مکرر یک کلید یا دکمهٔ روی اسباب‌بازی یا چرخاندن چرخ یک ماشین اسباب‌بازی می‌کند.
واکنش غیر معمول نسبت به انواع تحریکات حسی (مانند صداها، بوها، بافت‌ها و نور):
ممکن است در برابر لمس شدن مقاومت کند، از سروصدا آشفته شود، به بوها فوق‌العاده حساس باشد یا از خوردن بسیاری از غذاها پرهیز کند. او ممکن است بخواهد تنها لباس‌هایی که برچسب دارد یا لباس‌هایی که از پارچهٔ خاصی دوخته شده است بپوشد.
واکنش غیرمعمولی در برابر درد دارد:
ممکن است به برخی از انواع درد واکنش بیش از حد و به برخی از آنها واکنش کمتر از معمول نشان دهد. برای مثال، ممکن است وقتی صداهای بلند را می‌شنود گوش‌هایش را بگیرد، اما متوجه نشود که در حال کندن پوست زانو یا دستش است.
نشانه های دیگری از علائم اوتیسم کودک یک ساله تا دو ساله:
واکنش‌هایش نسبت به ترس متفاوت است:
ممکن است بدون دلیل بترسد یا برعکس وقتی دلیلی برای ترس وجود دارد نترسد. برای مثال ممکن است از یک شیء بی‌خطر مثل بادکنک بترسد اما از ارتفاع نترسد.
نشان ندادن علایق:
نوزادان تا سن ۱۲ تا ۱۴ ماهگی علایق خود را به والدین نشان می‌دهند. به این صورت که به آنچه علاقه دارند اشاره می‌کنند و یا نام آنها را بیان می‌کنند.
در واقع کودکان به طور تقریبی از ۹ تا ۱۶ ماهگی از حرکات و صداها استفاده می‌کنند، تا به شما اطلاع دهند که چه می‌خواهند یا نمی‌خواهند.
اگر کودکتان این کار را انجام نداد این می‌تواند یک زنگ خطر باشد، برای تشخیص اتیسم اگر کودک علایق خود را به دیگران نشان نداد و یا توانایی اینکه با ژست‌ها یا صداها یا حرکات به شما بفهمانند چه چیزی را دوست دارند یا ندارند، را نداشت.
به صورتی که والدین ممکن است ندانند کودکشان به چه چیزی علاقه مند است، این می تواند یکی از علائم اوتیسم در کودک یک تا دو ساله باشد.
پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید: هپاتیت چیست؟ انواع،علائم و درمان
عدم توجه مشترک :
عدم نگاه کردن به جایی که والدین به آن اشاره می‌کنند و در عوض نگاه کردن به دست در حال اشاره والدین.
کودک اختلالات خواب دارد:
بسیاری از کودکانی که اتیسم دارند در به خواب رفتن مشکل دارند و اغلب در طول شب بیدار می‌شوند یا خیلی سحرخیز هستند.
کودک مشکلات رفتاری نشان می‌دهد:
کودک ممکن است نافرمان باشد، همکاری نکند یا بیش از حد فعال باشد. او همچنین ممکن است بیش‌فعال، تکانشی یا پرخاشگر باشد.
کودک به خودش آسیب می‌زند:
برخی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم رفتار خود آزارانه دارند. به عنوان مثال خودشان را می‌زنند یا گاز می‌گیرند.
کارهایی تکراری انجام می‌دهد: کارهایی تکراری مثل بال زدن یعنی بالا و پایین بردن دست‌هایش شبیه پرنده‌ها را مکرراً انجام می‌دهد.
عدم استفاده از دست‌ها به عنوان ابزار:
کودکان از ۹ تا ۱۶ ماهگی یاد می‌گیرند که از دستان خود به عنوان ابزاری در محیط پیرامون استفاده کنند مانند گرفتن، دادن، تکان دادن، فشار دادن، اشاره کردن، چنگ زدن و….
اما کودک دارای اتیسم در استفاده به موقع از دست‌های خود دچار محدودیت‌هایی است و ممکن است از دستان بزرگسالان برای کارهای خود استفاده کند به جای آنکه خود از مهارت‌های دست ورزی استفاده کند.
پیشنهاد میکنم این مقاله را مطالعه کنید: علائم و نشانه های تشخیص اوتیسم در بزرگسالان
تمایل به تجربیات حسی غیر معمول:
کودک تمایل به تجربیات حسی غیر معمول دارد. برای نمونه لیسیدن بلوک‌های خانه سازی یا مالیدن دست خود به بافتی خاص به طور مکرر.
هنگام گریه نمی‌توان کودک را آرام کرد:در هنگام پریشانی و گریه دیگران در آرام کردنشان ناموفق هستند (برای نمونه اگر مادر او را به آغوش بگیرد باز هم گریه می‌کند)
بیشتر به اشیاء علاقه مند است تا به افراد.
حرکات غیر معمول با انگشتان یا با دست‌ها و یا بدن نشان دادن.
برقرار نکردن ارتباط چشمی